Suriye’de Muhammed Colani'nin (Ahmed El Şara) liderliğindeki yeni Şam yönetimine katılmayı reddederek İsrail korumasında özerklik ilan eden Dürzilerin, Süveyda kentinde Süveyda Askeri Meclisi adı altında ordulaştığını duyurarak gövde gösterisi yapması, kuzeydoğuda Kürtleri, batıda ise Alevileri harekete geçirdi.
Özerklik ilanına karşı bazı merkezlerde gösteriler yapılarak Suriye’nin birliğine vurgu yapılırken bazı Dürzi ileri gelenleri ile Şam’da başkanlık sarayında görüşen Cumhurbaşkanı Şara; devletin geleceği, siyasi ortaklık, yatırım ve bölgeye yönelik devlet hizmetlerine vurgu yaptı.
İsrail ordusunun süresiz konuşlandığı ve her geçen gün kontrolünü genişlettiği ülkenin güneyindeki Kuneytra, Dera ve Suveyda’da askeri güçlerini birleştiren yerel gruplar, ordulaşma pozisyonuna geçerken otonomi ve özerk yönetim ilanına hazırlanmaya başladı. Son olarak Süveyda Askeri Meclisi öncülüğündeki Dürziler, mevcut Şam iktidarına karşı özerkliklerini ilan ettiler. Askeri geçit töreni yapan Dürziler, tüm Suriye için ademimerkeziyetçi bir sistem önerdi.
“Merkezi olmayan Suriye ulusal ordusunun bir parçası olacağız”
Askeri meclis kurulmasını açıklama ile duyuran Süveydalı silahlı gruplar; toplumu, ulusal ve bölgesel güvenliği, Ürdün ve Lübnan’a açılan güney sınırını silah ve uyuşturucu kaçakçılığı yapan milislerden ve terör örgütlerinin geçişlerinden koruma sözü verdi. Açıklamada, merkezi olmayan yeni Suriye ulusal ordusunun bir parçası olunacağına vurgu yapıldı.
Bölgede eski Suriye ordusuna bağlı subaylar ve askerlerin de içinde yer aldığı birçok silahlı grup, Askeri Meclis adı altında kurulan silahlı orduya katılmaya başlarken katılım töreninde yapılan açıklamada, "konseyin toplumu koruma, ulusal ve bölgesel güvenlik ile güney sınırlarını koruma gerekliliklerini yerine getirmeyi amaçladığı" belirtildi. Açıklamada ayrıca, "Suriye devletinin ulusal ordusunun, çağdaş devletin, eşit vatandaşlığın ve insan haklarının bir parçası olmayı hedeflediği" vurgulandı ve "bunun laik, demokratik, ademimerkeziyetçi bir devlette gerçekleşeceği" ifade edildi.
Dürzilerin özerklik ilanı başta Şam ve Süveyda olmak üzere bazı merkezlerde protesto edildi. Özerklik ve ademimerkeziyetçilik gibi ayrı yönetimlerin ülkede bölünmeye neden olacağını ileri süren, aralarında bazı Dürzi grupların da yer aldığı göstericiler, “tek yönetim, tek ordu” mesajı verdi.
Süveyda ilindeki "Özgür Cebel-i Arab Meclisi" grubunun lideri Süleyman Abdulbaki, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun yeni Suriye ordusunun Güney’den çekilmesi ve bölgenin silahtan arındırılmasına ilişkin açıklamasına tepki gösterdi. Abdulbaki, “Suriye halkının içişlerine herhangi bir dış güç tarafından müdahale edilmesini reddediyoruz. Biz Suriyeliyiz, kimliğimiz Suriyeli ve ülkeyi inşa etmek istiyoruz. Taleplerimiz tüm Suriyelilerin barış içinde inşa etme ve yaşama talepleridir” dedi.
Sahil halkı da özerklik yolunda
Suriye’de Dürzilerin özerklik ilan etmesi, Kuzeydoğu Suriye Kürt yönetiminin ise merkezi Şam yönetimi ile otonomi ve özerklik talebi ile görüşmeler yapması Suriye'nin batısındaki sahil bölgesindeki Alevi halkı da harekete geçirdi. Çoğunluğu Alevilerin oluşturduğu Lazkiye ve Tartus'u kapsayan Ugarit bölgesinde bir bir araya gelen siyasi gruplar, özerklik taleplerini yazılı olarak kamuoyuna duyurdu. Açıklamada, Suriye’de barışın ve huzurun tesisi için ademimerkeziyet uygulamasına ihtiyaç olduğu vurgulandı.
Şara, Dürzi ileri gelenleri ile görüştü
Süveyda’da özerklik ilanı sonrası Suriye Geçici Cumhurbaşkanı Şara, Dürzilerin ileri gelen siyasi ve askeri bazı isimleriyle Şam’daki başkanlık sarayında bir araya geldi. Toplantıda güvenlik ve yaşam koşulları, devletin geleceği, yönetime siyasi ortaklık ve ülkenin güneyine yapılacak yatırım ve devlet hizmetlerinin ele alındığı bildirildi.
Yeni hükümet Mart'ta
Cumhurbaşkanı Şara, heyetle görüşmesinde Suriye'de yeni hükümetin mart ayı başında kurulacağını belirterek, hükümetin mezhepsel veya bölgesel kotalara değil, yetkinlik ve uzmanlıklara dayalı olacağını vurguladı.
Yerel "Suwayda 24" TV kanalına Cumhurbaşkanı Şara ile yaptıkları görüşmeyi değerlendiren Mühendis Kerem Munther, Güney Suriye ile ilgili İsrail Başbakanı Netanyahu’nun açıklamalarını konuştuklarını söyledi. Görüşmeye katılan isimlerin, Suriye topraklarının birliğine bağlı kalmasının ve her türlü yabancı müdahaleyi reddetmesinin vurguladığını ifade eden Munther, Süveyda'nın herhangi bir yabancı vesayete ihtiyaç duymadığını, aksine adil hukuka dayalı bir devleti hedeflediğini kaydetti.
Suriye Ulusal Diyalog Konferansı’nda Kürtler ve Dürziler yok
Açılışı geçici Cumhurbaşkanı Şara tarafından yapılan, Şam’da düzenlenen Suriye Ulusal Diyalog Konferansı’na ülkenin üçte birini kontrol eden Kürtler ile güneydeki Dürzi grupları katılmadı. Kuzeydoğu Suriye yönetimine yakın 35 siyasi parti ve oluşum, Kürtlerin ve bazı etnik grupların katılmadığı “Ulusal Diyalog Konferansı”na tepki gösterdi. 35 siyasi parti, kadın ve toplumsal hareket tarafından yapılan ortak açıklamada, diyalog katılımcılarının tek taraflı seçilmesini ve bunların Suriye bölgelerinin meşru temsilcileri olarak gösterilmesini eleştirerek, "bu yöntemin Baas rejiminin yok sayma ve inkar yöntemlerinden farklı olmadığına" dikkat çekti.
Gerçekçi bir diyaloğun gelişebilmesi için kongreye tüm siyasi, sosyal ve sivil tarafların temsilcilerinin katılması gerektiği, aksi takdirde kongre sonucunun anlamsız kalacağı ifade edildi.