Hürriyet Gazetesi Okur Temsilcisi Faruk Bildirici, 17 Haziran Çarşamba günü yaşamını yitiren 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'e atfedilen "Yollar yürümekle aşınmaz" sözünün aslının "Sokaklar eskimez, takati olan yürür" olduğunu öne sürdü. “Yollar yürümekle aşınmaz, orijinali ile aynı anlama geliyor olabilir ama eksik" diyen Bildirici, "Biz gazetecilerin de gerçeğe sadık kalmak gibi bir yükümlülüğümüz var" ifadesini kullandı.
Bildirici'nin Hürriyet'te "Haberler aklamaz" başlığıyla yayımlanan (29 Haziran 2015) yazısından ilgili bölümler şöyle:
O söz öyle değilmiş
“Yollar yürümekle aşınmaz” cümlesi, geçen hafta hem gazetelerde, hem de televizyonlarda o kadar sık söylendi ve o kadar farklı yorumlandı ki, merak ettim. Acaba Süleyman Demirel, o sözü hangi anlamda söylemişti?
Yıl 1968. Demirel Başbakan ve Adalet Partisi Genel Başkanı. Partisinin Ankara İl Kongresi’nde, öğrenci eylemleri ve yürüyüşleri konusundaki eleştirileri yanıtlarken söylüyor bu sözü.
9 Kasım 1968 tarihli Hürriyet’teki haberin başlığı, “Demirel, birtakım yürüyüşler oluyor diye asabınız bozulmasın”. Kısa bir haber. Bu cümlenin öncesinde söylenenler ve devamı verilmemiş.
Aynı gün Milliyet’te çıkan haber daha ayrıntılı. Başlıkta “Demirel: Sokaklar eskimez. Takati olan yürür” denilmiş. Konuşmadaki o bölüm şöyle aktarılıyor:
“Kudretli iktidar eline sopa alan ve her önüne gelenin başına vuran iktidar değil, vatandaşın hak ve hukukunu gözeten iktidardır. Memleketin huzura, sükuna ihtiyacı vardır. Memleketimiz hareketlenmiştir. Bu sebepten bazı rahatsızlıklar olacaktır. Gösteriler yapılıyor diye asabımız hiçbir zaman bozulmamalıdır. Sokaklar eskimez, takati olan yürür.”
Bu paragraf, Demirel’in günümüzde “Sokaklar yürümekle aşınmaz” diye bilinen sözünün aslının “Sokaklar eskimez, takati olan yürür” şeklinde olduğunun kanıtı. Demek ki, hayata veda eden Demirel ile özdeşleşen bu cümle hep yanlış söyleniyor, yanlış yazılıyor. Gazetecilerin söylentilerle hareket etmek yerine kaynağını araştırıp yazması gerektiğinin yeni bir örneği ile karşı karşıyayız.
“Yollar yürümekle aşınmaz”, orijinali ile aynı anlama geliyor olabilir ama eksik. Biz gazetecilerin de gerçeğe sadık kalmak gibi bir yükümlülüğümüz var. Üstelik bu cümle orijinalinde olduğu gibi “Sokaklar eskimez, takati olan yürür” olarak yazılsa eminim, Demirel’in bu sözü hangi bağlamda ifade ettiği de daha rahat anlaşılırdı. Bu kadar farklı yorum ortaya çıkmazdı.
Yazının tamamı için tıklayın.