Sudan'da 5 gündür devam eden ve 200'e yakın sivilin ölümüne neden olan çatışmalar nedeniyle çok sayıda kent sakini başkent Hartum'u terk etmeye çalışıyor.
Salı günü ilan edilen 24 saatlik ateşkese rağmen başkentte ağır silah sesleri ve patlamalara dair haberler geliyor.
Fransız haber ajansı AFP'ye göre, paramiliter güç Hızlı Destek Kuvvetleri'ne bağlı savaşçılar zırhlı araçlarla kent sokaklarında dolaşırken, orduya bağlı jetler de roketlerle onları hedef alıyor.
Görgü tanıkları, savunma bakanlığı ve havalimanı etrafındaki caddelerde cesetler gördüklerini anlattı.
Birleşmiş Milletler yetkilileri, şu ana kadar 185 sivilin çatışmalarda öldüğünü, 1800'den fazla sivilin de yaralandığını duyurdu.
Başkentteki büyükelçilikler ve BM, yabancıların ülkeden çıkarılması için planlar yapıyor.
Çatışmalara son vermek amacıyla üç ülkeden bölgesel liderlerin Sudan'a gitme planlarının ise askıya alındığı belirtildi.
Afrika Birliği, ilan edilen ateşkesle Cibuti, Kenya ve Güney Sudanlı liderlerin güvenli bir şekilde Sudan'a ulaşmalarını umuyordu. Ancak bu plan askıya alındı.
Uluslararası arabuluculuk çabalarının şu ana kadar başarısız olması, ülkenin iç savaşa sürüklenmesi endişesini artırıyor.
Japonya ve Sudan'ın bazı komşuları bu ülkedeki vatandaşlarını tahliye etmeye hazırlandıklarını duyurdu.
Türkiye Dışişleri Bakanlığı'ndan Salı günü yapılan açıklamada, Sudan'daki vatandaşların durumunun yakından takip edildiği belirtilerek, "Ülkedeki mevcut güvenlik koşulları, seyahat etmeye uygun olmayıp, vatandaşlarımızın bu aşamada kapalı mekanlarda kalmayı sürdürmeleri büyük önem taşımaktadır" denildi.
Uygun güvenlik ve lojistik koşullar oluştuğu takdirde, isteyen Türk vatandaşlarının Sudan’dan ayrılmaları için gerekli yönlendirmenin yapılacağı belirtildi.
İnsani yardım faaliyetleri felce uğradı
Norveç Mülteci Konseyi'nden Jan Egeland, ordunun rakip kolları arasındaki çatışmalar nedeniyle Sudan'daki neredeyse tüm insani yardım operasyonlarının felç olduğunu söyledi.
Egeland, yardım kuruluşlarının yerleşkelerinin işgal edildiğini, depoların yağmalandığını ve personelin silah zoruyla tutulduğunu söyledi.
Başkent Hartum'daki hastanelerin çoğu çalışmıyor. Yiyecek, su ve sağlık hizmetlerine erişim sorunları nedeniyle pek çok sivil evlerinde mahsur kalmış durumda.
Kenya, Cibuti ve Güney Sudan liderleri, kontrolü ele geçirmek için savaşan rakip generaller arasında arabuluculuk yapmak üzere Sudan'a girmek için yeniden girişimde bulunacaklarını söylediler.
Çatışmaların nedeni ne?
15 Nisan'da başkent Hartum'da ve başka yerlerde patlak veren çatışmalar, ülkenin askeri liderliği içindeki şiddetli iktidar mücadelesinden kaynaklanıyor.
Sudan'ı 30 yıl yöneten devlet başkanı Ömer El Beşir'in 2019'da bir darbeyle devrilmesi ardından askeri ve sivil liderler iktidarı paylaşıyor, Sudan Egemenlik Konseyi adı altında ortak bir komite üzerinden ülkeyi yönetiyordu.
Ancak konseydeki sivil ve askeri gruplar arasında sorunlar yaşanıyordu.
Ekim 2021'de bu kez General Abdulfettah el Burhan yönetiminde bir darbe oldu ve ülke yeniden siyasi bir kargaşa içine girdi.
Darbeden bu yana Sudanı ülkeyi generaller konseyi yönetiyor ve anlaşmazlığın merkezinde iki askeri yetkili var:
Silahlı kuvvetlerin başı ve fiilen ülkenin devlet başkanı olan General Abdulfettah el-Burhan ile onun yardımcısı ve Hızlı Destek Güçleri adlı paramiliter grubun lideri General Muhammed Hamdan Dagalo.
İki lider arasında ülkenin gittiği yön ve sivil yönetime geçiş süreci konusunda fikir ayrılığı var.
Ana anlaşmazlık noktalarından biri, 100 bin kişilik Hızlı Destek Güçleri'ni orduya dahil etme planları ve daha sonra yeni gücü kimin yöneteceği konusunda.