Avrupa ülkeleri parlamentolarında ve Alman parlamentosunda daha önce de birçok tarihi meselenin yeniden irdelendiğini ve değerlendirildiğini anlatan Steinmeier, 1915 yılında yaşananların ele alınması gerektiğini, ancak bu tartışmanın tek bir kavrama indirgendiğini ve bunun sorunlara yol açtığını söyledi.
Steinmeier’in endişesi
“Daha önceki açıklamalarımda da ifade ettiğim gibi, yüz yıl sonra tarihi bir gerçekliğe odaklanılması gayreti sadece anlaşılabilir değil aynı zaman da gerekli bir çabadır” diyen Steinmeier, “Bu noktada kolay olmayan, sorun teşkil eden konu, tarihsel açıdan çetrefil bir olayı tek bir kavrama indirgemek. İşte bu tartışma birçok Avrupa ülkesinde olduğu gibi Almanya’da da bu zeminde ilerledi” ifadelerini kulandı.
Federal Meclis’te Perşembe günü ele alınacak karar tasarısının, Türkiye ile Ermenistan arasında asıl gerekli olan diyalog yolunun kapanmasına neden olmamasını umduğunu vurgulayan Steinmeier şunları kaydetti:
“Türkiye ile Ermenistan arasındaki iletişimsizlikten tek çıkış yolu niteliği taşıyan, daha önce olduğu gibi bugün de ivedilikle ihtiyaç duyulan asıl konu, iki komşu ülke tarafından, farklı perspektiflerden konunun irdelenmesi sürecinin yaşanmasıdır. Farklı perspektiflerden ele alınması, gayet tabii ki süreci kolaylaştırmayacak ve muhtemelen de ihtilaflı bir süreç olacaktır. Ben hep bu sürecin başlatılmasından yana tavır aldım. Bu amaç doğrultusunda Ankara’da ve Erivan’da girişimlerde bulundum. Bu vazife halen yerine getirilmedi. Şundan emin olduğumu söyleyebilirim, bu vazife yerine getirilmeksizin Ermenistan ile Türkiye arasındaki komşuluk ilişkilerindeki zorluklar aşılamayacaktır.”
Oylamaya katılacak mı?
Steinmeier, Almanya’da yaşayan ve büyük çoğunluğu Alman vatandaşı olan Türkiyeli göçmenlerin, soykırım karar tasarısı nedeniyle ülkeye yabancılaşacağı yorumlarına katılmadığının altını çizdi.
Perşembe günü yapılacak oylamaya katılıp katılmayacağı sorulan Steinmeier, Arjantin ziyareti nedeniyle Berlin’de olmayacağını bu nedenle oylamaya katılmayacağını kaydetti. Dışişleri Bakanı bununla birlikte Sosyal Demokrat Parti meclis gurubunda karar alındığı ve bu grup kararı doğrultusunda oy verileceğini söyledi.
‘Karın ağrısına’ yol açan süreç
Dışişleri Bakanı Steinmeier, gazetecilerin AB-Türkiye mutabakatları, vize serbestisi, Türk hükümetiyle terörle mücadele konularındaki görüş ayrılıkları konularında da soruları yanıtladı.
Bir gazetecinin, Türkiye’nin mutabakatları feshetme tehdidinde bulunduğunu söyleyerek, “Bu sizde karın ağrısına yol açıyor olmalı” sözleri üzerine Steinmeier, “Evet bu çok sancılı karın ağrılarına yol açıyor ve sizin söz ettiklerinizin gerçekleşmemesini umuyorum” dedi.
Mutabakatlar feshedilebilir mi?
Steinmeier, geçtiğimiz hafta İstanbul’da Türk hükümeti üyeleri ile görüşme fırsatı bulduklarını anımsatarak, “Benim bu görüşmelerden sonraki kişisel izlenimim, sadece Alman gazetelerini okumanız halinde edineceğiniz izlenimden farklı. Benim izlenimim Türkiye’de birçok kişi, söz ettiğiniz gerginliğin tırmanmasından yana değil, bunun menfaatlerine olmadığı görüşünde” dedi.
Steinmeier, Alman komedyen Böhmermann meselesinin ele alınış şekli, vize serbestisinin ne zaman olacağı, ne zaman uygulanabileceği yönündeki anlaşmazlıkların Türkiye ile zorlu konuları oluşturduğunu ifade etmekle birlikte, “Bunların, Türkiye tarafından, mülteci akını ile birlikte vardığımız çok sayıdaki mutabakatın feshine yol açabileceğine dair bir emare görmüyorum” diye konuştu.
Dışişleri Bakanı, Türkiye ile ilgili şu dikkat çekici değerlendirmeleri aktardı:
“Olan şu, Türkiye bir beyanda bulundu. Bu beyanında Türkiye vize serbestisi olmadığı müddetçe Geri Kabul Anlaşmasının uygulanmayacağını belirtti. Geri Kabul Anlaşması, AB’nin Türkiye ile vardığı mutabakatların sadece küçük bir bölümünü oluşturuyor. Ben kâhin değilim. Sürecin ne şekilde gelişeceğini bilmiyorum. Şu anda aldığımız işaretler daha çok bu konuda Türkiye’nin varılan mutabakatların feshine yol açacak bir politika izlemediği yönünde. “
Uzlaşma yok
Bir gazetecinin “Türkiye’de muhalifler baskı görüyor, terörist olarak damgalanıyor. Onların kaygılarını ciddiye alıyor musunuz?” sorusunu yanıtlayan Steinmeier, gelişmelerden ötürü kaygılı olduklarını söyledi.
Bunun vize serbestisi bağlamında Türkiye ile halihazırda yaşanan görüş ayrılıklarının bir parçası olduğuna işaret eden Steienmeier, “Türkiye’nin vize serbestisi için yerine getirmesi gereken kriterlerden biri, çok geniş bir yoruma sebep olan yasalardaki terörle ilgili paragrafın yeniden şekillendirilmesiyle ilgili. Bu konuda şu ana kadar Türkiye ile uzlaşma sağlayamadık. Cumhurbaşkanı Erdoğan da bunun şu anda söz konusu olmayacağını açıkça duyurdu. Vize serbestisi bu konuda tıkanmış durumda” görüşünü kaydetti.