İktidar partisi, uzun süredir üzerinde çalıştığı 'Dezenformasyon ve Yalan Haberle Mücadele' gerekçesiyle hazırlanan yasa teklifini önümüzdeki günlerde TBMM Başkanlığı'na sunmaya hazırlanıyor.
İttifak ortağı MHP ile son şekli verilen yasa teklifi, yalan haber ve dezenformasyon amacı taşıdığına mahkemece karar verilen paylaşımlarla ilgili yaptırımların yolunu açacak.
Yasa teklifinde ayrıca, haber sitesi çalışanlarının da Basın Yasası'na tabi olmaları için düzenleme yer alacak.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçen yıl yaz aylarında ülke çapında yaşanan büyük yangınların ardından sosyal medyadan yapılan bazı paylaşımlara tepki göstererek, "dezenformasyon ve yalan haberle mücadele" için yasal düzenleme yapılacağını açıklamış ve parti buna dönük çalışma başlatmıştı.
İktidar partisinin yaklaşık 8 aydır üzerinde çalıştığı yasal düzenleme çalışmasına, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile MHP lideri Devlet Bahçeli'nin, geçen Razaman ayındaki iftar buluşmasının ardından hız verilmişti.
AKP ve MHP yöneticileri geçen Salı günü yeniden bir araya gelerek, yasa teklifini büyük ölçüde tamamladı.
Dezenformasyon amaçlı paylaşıma mahkeme karar verecek
Yasa teklifinin en kritik düzenlemesini, bir haber veya sosyal medya paylaşımının "dezenformasyon" amaçlı olduğuna hangi merciinin karar vereceği oluşturuyor.
AKP içinde yapılan ilk çalışmalarda, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) bünyesinde yeni bir birim kurulması ve karar vericinin de bu birim olması üzerinde duruluyordu. Ancak, sansür olarak algılanacağı gerekçesiyle, bundan vazgeçildi ve kararı mahkemelerin vermesi görüşü benimsendi. Buna göre, dezenformasyon içeren paylaşımların tanımının yasada yapılması ve dezenformasyon içeren içeriklerle ilgili yaptırımlara, görevlendirilecek mahkemelerin karar vermesi öngörülüyor.
Yasa teklifi ile toplumda korku ve panik yaratan veya nefret söylemi içeren gerçeğe aykırı bilgileri sosyal medya üzerinden yaymak, müstakil bir suç olarak düzenlenecek.
Bu tür paylaşımlarla ilgili şikayetler üzerine; içeriğin kaldırılması, içeriği kaldırmamakta ısrar eden sosyal medya platformlarına para cezası düşünülen yaptırımlar arasında.
Ayrıca, reşit olmayanların internet ortamında korunması gerekçesiyle de bazı kısıtlamaların yasa teklifinde yer alması bekleniyor.
Haber sitesi çalışanları Basın Yasası kapsamına alınacak
Yasal düzenlemenin bir başka ayağını da internet haber siteleri oluşturacak.
Edinilen bilgiye göre haber sitelerinde çalışanlar, Basın Yasası'na tabi olacak. Bunun için gazete ve televizyon kuruluşlarında olduğu gibi, internet haber sitesi çalışanlarına da basın kartı verilmesinin ve yine Basın Yasası hükümlerine göre çalışmalarının yolu açılacak.
Ancak, Basın Yasası'na tabi olabilmeleri için bu kuruluşların belli bir sayıda çalışan istihdam etmeleri zorunlu olacak. Ancak yalan haber veya haberlere yapılan yorumlara ilişkin haber sitelerine de bazı yükümlülükler getirilecek ve bunlara aykırı davrananlar için yaptırımlar söz konusu olabilecek.
'AB Dijital Hizmetler Yasası esas alındı'
İktidar partisi kaynakları, yeni yapılacak düzenlemede Avrupa Birliği ülkelerindeki uygulamaların incelendiğini ve "özgürlük-yaptırım" dengesinin de bu kriterlere göre düzenleneceğini ifade ediyorlar.
Yasal düzenleme çalışmasını yürütmekle görevlendirilen AKP Grup Başkanvekili Mahir Ünal, AB'nin 23 Nisan 2022'de kabul ettiği, 'Dijital Hizmetler Yasası'nı esas alınacağını açıklamıştı.
AB Dijital Hizmetler Yasası'nın, büyük teknoloji şirketlerinin kontrolsüz gücünü etkin bir şekilde frenlenmeyi amaçladığını belirten Ünal, "Avrupa Dijital Hizmetler Yasası internette bir dönüm noktası" olduğunu söylemişti:
"Bu yasanın içeriğine baktığımızda; gerçek hayatta yasa dışı olanın, internet ortamında da yasa dışı olması gerektiği ilkesi esas alınıyor. İnternet kullanıcılarının temel haklarını daha iyi korumayı hedefliyorlar. Platformlar, bildirilen yasa dışı ürün veya hizmet içeriğini hızla kaldırmak zorunda kalacak. Dijital platformlarda dezenformasyon önlenecek ve platformların algoritmalarının şeffaflığı artırılacak. Çünkü algoritmaların şeffaflık konusu, özellikle dezenformasyonun denetiminde önemli bir nokta bizim için."