Somali'de Hiraal Enstitüsü tarafından yayımlanan bir rapora göre, radikal İslamcı Eş Şebab örgütü, tehdit ve şantaj yoluyla devletten daha fazla gelir elde ediyor.
Mogadişu merkezli düşünce kuruluşuna göre, 10 yıldan uzun bir süredir yönetimi ele geçirmek için silahlı mücadele yürüten örgüt, yarısından fazlası başkentten olmak üzere ayda en az 15 milyon dolar haraç topluyor.
Ülkenin orta ve güney kesimlerini denetimi altında bulunduran örgüt, son yıllarda hükümetin kontrolündeki Mogadişu'da da nüfuzunu artırdı.
Güvenlik araştırmaları yapan Hiraal Enstitüsü'ne göre 2010'da El Kaide'ye bağlılığını bildiren Eş Şebab, kırsal kesimde "acımasız" yöntemlerle halktan para topluyor.
'Eş Şebab'ın bütçesi fazla veriyor'
Raporda halkın can güvenliği endişesiyle örgüte para ödemeyi kabul ettiği belirtiliyor.
Enstitüye göre, "operasyon maliyetleri görece aynı kaldığı için, Eş Şebab'ın bütçesi fazla veriyor".
Eş Şebab üyeleri, iş insanları ve hükümet yetkilileriyle yapılan görüşmelerden sonra hazırlanan raporda Somali'deki büyük şirketlerin örgüte her ay ödeme yaptığı, ayrıca yıllık kârlarının yüzde iki-buçuğunu "zekat" olarak verdiği belirtiliyor.
Hükümetin kontrolündeki alanlarda faaliyet gösteren şirketler hem devlete vergi hem de Eş Şebab'a haraç ödediklerinden yakınıyor.
Somali Hükümeti'nin en önemli gelir kaynaklarından biri Mogadişu limanı.
Ancak, yük gemilerinin manifestolarını liman görevlilerinden alan örgütün, getirilen mallar üzerinden haraç aldığı belirtiliyor.
'Memurlar da haraç veriyor'
Hiraal Enstitüsü, devlet çalışanlarının da saldırıya uğrama korkusuyla maaşlarının bir bölümünü her ay örgüte verdiğine dikkat çekti. Eş Şebab, devlet çalışanlarını meşru hedefleri arasında görüyor.
Örgütün, devlet memurları ve hükümetin denetimindeki bölgelerde çalışan diğer insanlara cep telefonuyla ulaşarak şantaj yaptığı söyleniyor.
Eş Şebab üyeleri, örgütün denetimindeki bölgelerde ise doğrudan iş yerlerine gidip para topluyor.
'Komutan haraç ödedi'
Raporda Somali ordusundan bir komutan da savaş halinde oldukları örgüte neden para ödemek zorunda kaldığını anlattı.
Ev yaptırdığını söyleyen bu komutan, Eş Şebab'ın inşaatı durdurduğunu, inşaata malzeme getiren kamyoncuları tehdit ettiğini ve evini tamamlayabilmek için örgüte 3.600 dolar ödeme yapmak zorunda kaldığını söyledi.
Cihatçı örgütün, ülkede canlanmaya başlayan emlak sektörünü yakından izlediği ve ev alıp satan kişilerden haraç topladığı belirtiliyor.
Rapora göre, kırsal kesimde yaşayanlar örgüte hayvanları ve ürünleri üzerinden para ödüyor.
'Haraç vermeyen tarlasını sulayamıyor'
Örgüte ödeme yapmayan çiftçiler nehirler ve kanallar Eş Şebab'ın denetiminde olduğu için tarlalarını sulayamıyor.
Örgüt üyelerinin aldıkları paralar karşılığında burada yaşayanların güvenliğini sağladığı, insanlar arasındaki anlaşmazlıkları çözdüğü hatta hangi ihraç ürünlerinin yetiştirileceğine karar verdiği söyleniyor.
Eş Şebab'a haraç ödemeyi reddedenlerin ise öldürüldükleri, işlerini durdurmak ya da ülkeden kaçmak zorunda kaldıkları kaydediliyor.