Türkiye 13 Mayıs 2014'te Manisa'nın Soma ilçesindeki kömür madeninde çıkan yangında hayatını kaybeden 301 madencinin ölümüyle sarsıldı. Facia, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en çok can kaybıyla sonuçlanan madencilik kazası olarak tarihe geçerken, olay sonrasında Türkiye'de üç günlük yas ilan edildi.
Üzerinden 8 yıl geçen Soma Faciası'nda hayatını kaybeden madenciler, bugün (3 Mayıs Cuma) anılacak.
Soma Faciası nedir?
Soma Faciası, 13 Mayıs 2014'te Türkiye'nin Manisa ilinin Soma ilçesindeki kömür madeninde çıkan yangın nedeniyle 301 madencinin ölümüyle sonuçlanan madencilik kazasıdır.
Soma Holding şirketlerinden Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. tarafından işletilen maden ocağında, elektrikli ekipmanların sebep olduğu söylenilen yangın çıkmıştı. 96 saat süren arama kurtarma çalışmalarında 486 işçinin ise kurtarıldığı bilgisi paylaşılmıştı.
Neler yaşandı?
Yerin 400 metre altında, saat 15.10 civarında elektrik panosundan kaynaklandığı düşünülen bir yangın çıkmıştı. Yangın, vardiya değişimi sırasında meydana gelmişti. Kömür madeninin 2 kilometrelik galerisinde çıkış kısmına yakın olan işçiler, dışarı çıkmayı başarmışlardı.
Ancak elektriklerin kesik olması sebebiyle madende bulunan asansörler çalışmamıştı. Bu sebeple yaklaşık 300 işçi, 800 metre derinlikte mahsur kalmıştı. Yangının etkisiyle maden ocağı zehirli dumanla dolmuştu.
Maden kazasında hayatını kaybeden işçilerden 17'sine yapılan otopsiler sonucu, ölüm sebeplerinin karbonmonoksit gazına bağlı zehirlenme olduğu ifade edilmişti. 17 Mayıs 2014'te, toplamda 301 kişinin hayatını kaybettiği ve içeride kimse kalmaması sebebiyle kurtarma çalışmalarının sona erdiği açıklanmıştı.
Facianın gerçekleşmesinden sonra Türkiye'de üç günlük ulusal yas ilan edilirken, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde iki gün ve Pakistan'da da bir gün ulusal yas ilan edilmişti.
Yargı sürecinde neler yaşandı?
Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi'nde süren dava, 11 Temmuz 2018 tarihinde görülen 22. duruşma ile sonlandı.
Davanın 11 Temmuz 2018'deki karar duruşmasında, 5 tutuklu sanığın 15 yıl ile 22 yıl 6 ay arasında değişen hapisle cezalandırılmasına, 9 sanığın adli kontrol şartıyla serbest bırakılmasına, 37 sanığın ise beraatine karar verilmişti.
Soma Kömür İşletmeleri yönetim kurulu başkanı, genel müdürü, işletme müdürü ve yardımcısının da içlerinde bulunduğu 14 sanık hapis cezası alırken, diğer 37 sanık beraat etti. Verilen cezaları az bulan madenci yakınları bu kararı protesto etti. Sanıklara 301 kez olası kasıtla ölüme sebebiyet verme suçundan ceza istenmişti. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, karara itiraz etti. Yargıtay 12. Ceza Dairesi, 30 Eylül 2020’de kararı bozdu. 9 Şubat 2021'de tutuksuz yargılanmalarına karar verildi. Tutuklu sanık bulunmuyor.
682 dava açıldı, 194 aile henüz tazminat alamadı
Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez tarafından cevaplanan soru önergesinde, facianın gerçekleştiği Soma Kömür İşletmelerine ait Eynez Maden Ocağı'nda hayatını kaybeden madenci ailelerinin açtığı maddi ve manevi tazminat sayısının 682 olduğu belirtildi.
Soru önergesine verilen cevapta, maden faciasında hayatını kaybeden madenci yakınlarının açtığı maddi ve manevi tazminat davalarında 508 icra dosyasına 309 milyon 442 bin 39 lira ödeme yapıldığı ve 194 ailenin halen yargılama sürecinin devam etmesi gerekçesiyle tazminat alamadığı belirtildi.