ABD basınında, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın dün Soçi'de yaptığı görüşmenin ardından vardıkları mutabakatın Suriye ve Rusya'nın işine yaradığı ve ABD açısından ise önemli bir kayıp olduğu yorumları yapılıyor.
CNN'in Moskova Büro Şefi Nathan Hodge, Putin ve Erdoğan'ın "bölgenin ana jeopolitik güç simsarları" olarak ortaya çıktıklarını belirterek şunları aktarıyor:
"Kürtler, (bu anlaşmayla) taviz vermek zorunda kalıyor… Ayrıca Kürtler yeni bir garantör kazanıyor. Başkan Donald Trump'ın Suriye'deki ABD güçlerine aniden geri çekilme talimatı vererek Kürtleri fiilen terk etmesi ve YPG'yi de Türkiye'nin operasyonuna maruz bırakmasının ardından bu rol de artık Ruslara kalıyor.
"Artık Moskova, Suriye'deki misyonunun genişlemesiyle birlikte daha fazla asker ve ekipman göndermek durumunda kalacak."
Hodge, Türkiye ve Rusya'nın Suriye iç savaşında farklı grupları desteklemelerine karşın her ikisinin de mevcut sınırların yeniden çizilmesini istemediklerinin görüldüğüne dikkat çekiyor.
Soçi Mutabakatı'nın en büyük jeolopolitik kaybedeninin ABD olduğunu belirten Hodge, "ABD'nin Kürtleri korumasız bırakarak güçlerini hızlı bir şekilde geri çekmesi, Putin için bir hediye oldu. Salı günü yapılan anlaşma da (Soçi Mutabakatı) ABD için daha da küçük düşürücü bir durum" diyor.
NYTimes: Kürtler çoğunluk olduğu yerlerde askeri kontrolü kaybetti
Soçi Mutabakatı'ndaki şartların ortaya çıkabilmesinde ABD'nin askerlerini geri çekme kararının etkili olduğunu belirten bir diğer yayın da New York Times.
Gazete, ABD'nin askerlerini geri çekmesinin "Moskova'nın desteğiyle birlikte Suriye hükümetinin, ülkenin Kürtlerin kontrolü altında bulunan geniş bir kısmında egemenliğini yeniden kurmasını sağladığını" ifade ediyor.
Suriye ordusunun yaklaşık beş yıl önce kaybettiği bazı yerlere yeniden girmeye başladığını yazan gazete, "Son yıllarda ABD askerleri, sınırda fiili barış gücü oluşturarak, Türkiye ile Suriye Kürtleri arasındaki düzenin korunmasını sağladı. Ancak sonra Trump bu ay içerisinde Amerikan güçlerinin bölgeden geri çekilmesi talimatını verdi" diyor ve şunları ekliyor:
"Bu durum, Türkiye'nin işgalinin önünü açtı ve Kürt liderliğinin de, Türkiye'nin Kürtlerin kontrolü altındaki bölgenin tamamını ele geçirmesini engellemek için çaresizlik içerisinde yüzünü Suriye hükümeti ile onu destekleyen Rusya'ya döndü.
"Ancak Salı günü yapılan anlaşmanın da gösterdiği gibi, tüm bunlar Kürtlerin nüfusun çoğunluğunu oluşturduğu bölgenin askeri kontrolünü kaybetmesi pahasına oldu."
Erdoğan ile Putin, dün Soçi'deki yaptıkları görüşmede 10 maddelik bir mutabakat üzerinde uzlaşmaya vardı. Bu mutabakata göre, Türkiye'nin Barış Pınarı Harekatı ile Suriye'nin kuzeyinde kontrol altına aldığı Tel Abyad ile Rasulayn kentleri arasındaki 100 kilometre uzunluğundaki bölgede 32 kilometre derinliğe kadar mevcut statükonun korunması öngörülüyor.
Bu hattın dışında kalan bölgelere ise 150 saatliğine Suriye ve Rusya ordularının girerek, Kürt güçleri sınırın 30 kilometre güneyine çekmeleri ve daha sonra da Kamışlı dışında bulunan sınır hattında 10 kilometre derinliğindeki bölgede Türk ile Rus askerlerinin ortak devriyeye başlamaları kararlaştırıldı.
Bu mutabakatın açıklanmasından kısa bir süre sonra, Milli Savunma Bakanlığı, Kürt güçlerin çekildiklerini belirterek, yeni bir operasyona gerek kalmadığını açıkladı.
Washington Post: İç savaşın Rusya'nın istediği gibi sonuçlanma ihtimali güçlendi
Washington Post gazetesi de bu anlaşmayla Kürtlerin kontrolü altındaki toprakların önemli bir kısmının Suriye hükümetine geçmesinin, iç savaşın Rusya'nın istediği şekilde sonuçlanması ihtimalini güçlendirdiği yorumunu yapıyor:
"Analistler, Rusya'nın ayrıca bölgedeki diğer devletleri, açık ya da gizli bir şekilde Suriye hükümetinin otoritesini tanımaya teşvik ediyor.
"Bu anlaşma, Suriye'nin kuzeyinin geleceğine karar veren aktörlerin kim olduğunu da resmileştiriyor. Rusya ve Suriye hükümeti, Kürt milisleri sınırın önemli bir kesiminden geri çekmeye başladı.
"Ateşkesin sona ermesinden birkaç saat sonra Trump yönetiminden üst düzey bir yetkili, Kürt liderlerin sınırın bu bölümden geri çekildiklerini teyit ettiğini ve Türkiye'nin de operasyonu durdurduğuna inanıldığını söyledi.
"Her ne kadar Washington'daki görüşmeler devam ediyor olsa da, aynı yetkili planlanan yaptırımların yürürlüğe sokulmayacağını da ifade etti."
WSJ: Putin kısmen bir NATO üyesini yörüngesine çekmek için yardım etti
Wall Street Journal gazetesi, Soçi Mutabakatı'nı Rusya'nın bir NATO üyesiyle "gelişen ilişkilerinin" ve ABD askerlerinin geri çekilmesinin ardından Suriye'de "gücün yeniden dengelenmesinin" bir göstergesi olarak tanımlıyor ve şu değerlendirmeyi yapıyor:
"ABD askerleri geri çekilirken ve Washington'ın bölgedeki gücü azalırken, Rusya ve Türkiye, Suriye'deki etkiyi paylaşmak istiyor.
"Putin, kısmen NATO üyesi Türkiye'yi Rusya'nın yörüngesine doğru çekmek için Erdoğan'a yardımcı olma niyetini gösterdi.
"Rusya'nın Türkiye'nin planına destek vermesi, (Suriye Cumhurbaşkanı Beşar) Esad'ın bir diğer destekçisi olan ve operasyonu da kınayan İran'ın hoşuna gitmeyebilir."
- Suriye ordusu Türkiye sınırı boyunca 15 gözlem noktası kuracak
- Erdoğan-Putin görüşmesi: Bugüne kadar hangi konular ele alındı, ne kararlar çıktı?
- Putin ile Erdoğan'ın görüşmesinden ne sonuç çıktı?
- Türkiye ile Rusya'nın Suriye Mutabakatı'nda cevabı merak edilen 7 soru
- İngiliz basınında Soçi Mutabakatı: 'Putin, Erdoğan'ı etkileyerek yönlendirmeye çalışıyor'