Rusya'daki oturma izni temmuz ayının sonunda sona eren Amerikan istihbaratı eski çalışanı Edward Snowden'la ilgili tartışmalar yeniden alevlendi. Amerikan İlerleme Merkezi'nden istihbarat uzmanı Ken Gude, 2014 yılında Obama hükümeti ile Snowden arasında ciddi görüşmeler yapıldığı kanısında.
Snowden'ın kendi isteğiyle ABD'ye dönmeyeceğini düşünen uzman “Snowden’ın geri dönmek için talep ettiği affın çıkarılıp çıkarılmaması konusu ABD'de ciddi biçimde tartışıldı. En azından NSA onun temsilcileri ile görüşmek istediğini açıkça ortaya koydu. Burada önemli olan nokta şu, ilk belgelerin açıklanmasının üzerinden 1 yıl geçti ve NSA hala Snowden'ın tam olarak hangi belgeleri yanında götürdüğünü bilmiyor. Bu bilgi, Snowden'ın ABD hükümet ile yürüttüğü müzakerelerde çok değerli bir koz olabilir. Ancak müzakere pozisyonu çok güçlü değil ve af hakkından tam olarak yararlanması imkânsız. Mahkeme karşısına çıkacak ve hakkındaki karar jüri tarafından verilecektir” diyor.
‘Snowden ABD'yi mahcup etti'
Hiç kimsenin, Rusya'nın Snowden'ın oturma iznini uzatacağından şüphesi yok. Hatta bir yıldan bu yana Snowden'ın iadesini isteyen Başkan Obama dahi bundan emin. Amerikan Kongresi'nin Cumhuriyetçi üyesi Charlie Dent, Rusya'ya baskının artırılması gerektiğini savunuyor:
Dent, “Edward Snowden ABD'ye iade edilmeli. Çünkü ifşaatları, ABD'yi mahcup etti ve küçük düşürdü, özellikle de Almanya'da. Ancak daha da önemli olan şu, Snowden bizim askeri kabiliyetlerimizin önemli bir bölümünü ifşa etti ve dünya genelinde askerlerimize zarar verdi” açıklamasını yapıyor.
‘Tek şans kişisel af'
Öte yandan Obama da siyasi olarak Snowden ile anlaşmaya istekli değil, zira iç ve dış politika bakımından zayıf bir durumda olan Obama'nın siyasi kariyerinin böyle bir kararı kaldıramayacağı ifade ediliyor. Amerikan İlerleme Merkezi'nden istihbarat uzmanı Ken Gude, ayrıca buna hukuki engellerin de eklendiğini belirtiyor.
Gude, “Hakkında dava açıldı. Ceza hukuku kovuşturmasına uğrayıp uğramayacağı tamamen ABD yargısının yetkisinde olan bir konu” şeklinde konuşuyor.
Uzman, Snowden'ın dönmesi halinde mahkeme karşısına çıkmamasının tek koşulunun ise Başkan Obama tarafından kişisel olarak affedilmesi olduğunu söylüyor. Obama'nın böyle bir kararı ancak görev süresinin sonuna yaklaşırken verebileceğine, böylece halefine hiç olmazsa bir sorun daha azalmış bir şekilde görevi teslim etmek isteyebileceğine dikkat çekiliyor.