Eski Anayasa Mahkemesi raportörü Osman Can, siyasetteki yeni arayışları, yargılamalardaki hukuksuzlukları Şirin Payzın'a yorumladı.
Siyasette dengelerin değişmesi gerektiğini söyleyen Osman Can, "Kısa ya da orta vadede demokratikleşme, açılım ya da rahatlama olacağını düşünüyor musunuz" sorusuna şu yanıtı verdi.
"Nihai rahatlama için anayasal düzenin demokratikleşmesiyle mümkün. Denge-denetim mekanizmalarının getirilmesiyle mümkün. Yargı bağımsızlığı ve çoğulculuğu önemli. Kurumlar, yeniden arşivleriyle birlikte tesis edilmeli. Kurumların sağlıklı bir şekilde çalışacağına yönelik güvenin oluşturulmasıyla mümkün. Siyasette dengelerin değişmesi gerekiyor. Böyle bir siyasi atmosferde Türkiye kendini çürütüyor ve çürümeye devam ediyor. Parlamentoyu bağımsız ve etkin hâle getirdiğimiz zaman, siyasi irade üretebilecek bir mekanizma olarak tasarladığımız zaman, parti içi demokrasiyi de kurguladığımız zaman yargının daha pozitif, kurumların da rasyonel kararlar vereceğine şahit olacağız. Siyasal kültür siyasi yapının değişmesiyle hızlıca değişebilir. Değişim imkanı ortaya çıktığında değişim çok uzun sürmeyecektir."
Devlet kurumlarının 'çöktüğünü' ifade eden Can, "Devlet kurumları şu an yok, çalışmıyor. Devlet kurumları kişisel aidiyet, sadakat ilişkisi içinde çalışıyor. Kurumsal kimlik, hafıza arşiv yok. Kurumların politika ülke üretebilme imkanı yok. Kurumlar, yukarıdakinin talep, istek, psikolojik durumuna göre biçim alıyor, karar veriyor. Mahkemelerin, bakanlıkların buna göre pozisyon aldığına görüyoruz. Bu, kurumların çöktüğü anlamına geliyor" diye konuştu.
"Anayasa Mahkemesi ayakta durmaya çalışıyor" diyen Osman Can, "Anayasa Mahkemesi hakkında o kadar da olumsuz düşünmüyorum. Her şeye rağmen barış akademisyenleri kararını verebildi; tarihi bir karardır. Yarın çok daha negatif bir durum ortaya çıksa bile, Türk özgürlükler hukuku ve siyasetine yön verecek kararlar var; Can Dündar kararı, Ayşe öğretmen kararı, Twitter kararları çok önemli... Bazı alt mahkemeler verilen kararları uygulamadığında bu Anayasa Mahkemesi'nin değil siyasetin problemi" yorumunu yaptı.
Siyasetteki yeni arayışları da yorumlayan Osman Can "Toplumdaki dönüşümün, talebin, akıl yürütmenin ardından böyle siyasi hareketler çıktı. Siyasi hareketler, toplumda bu heyecan ve karşılık varsa çıkar. Toplumda bu anormal, problemli, tehlikeli ve zararlı sistemden kurtulma konusunda, normalleşme konusunda ciddi bir adım var. İktidardaki partinin seçmeni de bu temel güdüyle hareket ediyor. AKP'ye, kendi orta sınıfı ciddi tepki gösterdi, partisine yüz çevirdi" ifadelerini kullandı.
Başkanlık sisteminin toplumda herhangi bir karşılığının olmadığını dile getiren Can, "Bunun karşısında ısrar edenlerin de siyasi tarih sahnesinden silinme ihtimali olduğunu düşünüyorum" dedi.