* Global finans piyasalarının kalbi Wall Street’i kurtarma planı olarak anılan ve toplam değeri 850 milyar dolara yükselen paket bugün ABD Temsilciler Meclisi'nde oylanıyor
* Geçen hafta planı reddeden Temsilciler Meclisi'nde kurtarma paketine yönelik desteğin artmakta olduğu ancak yine de geçeceğine yönelik net bir tahminde bulunulamayacağı kaydediliyor
Temsilciler Meclisi’nde reddedilen 700 milyar dolarlık paket, 150 milyar dolarlık ’vatandaş makyajı’ sayesinde dün Senato’dan geçmişti. Büyük oy çoğunluğuyla Senato’da kabul edilen paketin maliyeti, vatandaşın desteğini kazanmak için tasarıya eklenen 150 milyar dolarlık ’tatlandırıcı’ ile 850 milyar dolara çıktı. Vergi indirimleriyle ’sokaktaki adam’ın unutulmadığı gösterilmek isteniyor.
Senato’nun attığı adım sonrasında gözler Kongre’nin alt kanadı Temsilciler Meclisi’ne çevrildi. Daha önce 700 milyar dolar değerinde olan paketi reddeden Temsilciler Meclisi’nin Türkiye’ye göre bugün akşam saatlerinde kurtarma paketini oylaması bekleniyor. Temsilciler Meclisi, geçtiğimiz pazartesi günü yapılan tasarının revize edilmemiş halini 205’e karşı 228 oyla reddetmişti.
25’e karşı 74 oyla geçti
ABD'deki başkanlık seçimlerine dört hafta kala, Senato’da 25’e karşı 74 oyla kabul edilen kurtarma paketi, Demokrat ve Cumhuriyetçi Parti başkan adayları, Barack Obama ve John McCain’den de destek aldı. Her iki başkan adayı da paketin lehinde oy kullandı.
’Şişman Kediler’e kısıtlama
Bu paketle, bankalar ve finans şirketlerine çok sıkı denetim mekanizmalarının kurulması öngörülüyor. Bundan böyle, ’şişman kediler’ olarak adlandırılan şirket CEO’larına çeşitli kısıtlamalar getirilecek. 300 milyon doların üzerinde yaşanan bir zarar nedeniyle görevinden alınan CEO’lara tazminat verilmeyecek. Böylece CEO’lar, bazen 100 milyon doları bulan ve ’altın paraşüt’ olarak adlandırılan tazminatlarından mahrum kalarak, yaptıkları yanlışın bir anlamda bedelini ödeyecek.
Sokaktaki adamı unutmadılar
Pakette banka mevduat sigortası limitini 100 bin dolardan 250 bin dolara çıkararak vatandaşa güven aşılamayı hedefleyen siyasiler, çeşitli vergi teşviki ve indirimleriyle ’sokaktaki adam’ı da unutmadığını göstermek istedi. Wall Street’ten vatandaşa doğru genişletilen paket, çeşitli vergi avantajları içeriyor. Orta gelir düzeyi başta olmak üzere, halk için on milyarlarca dolar tutarında vergi indirimleri sağlanarak paket daha cazip hale getirildi.
Vergi indirimlerlerinden ev sahipleri, arazi sahipleri, enerji sektörü ve girişimciler yararlanabilecek. Örneğin, orta sınıf gelir grubundaki 24 milyon Amerikalıyı ilgilendiren varlık vergisinde 2008 yılı için indirime gidilmesi planlanıyor. Pakette enerji tasarrufuna yönelik harcama ve yatırımlara birçok vergi teşviki sağlanırken, kırsal alanlardaki okulların gelecek 5 yıllığına desteklenmesi için 3 milyar dolar ayrılması ve orta batı eyaletler başta olmak üzere kasırgadan etkilenen felaket bölgeleri için 8 milyar doların yine 5 yıllığına ayrılması gibi seçmene hoş gelecek pek çok öneri yer alıyor.
Oyuncağa da vergi indirimi gelince ’seçim rüşveti’ tartışması başladı
Kapsamı genişletilen kurtarma paketinde oyuncaklara bile vergi indirimi getirilmesi, ABD’de ’seçim rüşveti veriliyor’ tartışmalarına neden oldu. 150 milyar dolarlık ’tatlandırıcı’ ile çeşitli sektörlere, bazı alt gelir gruplarına, doğal afetlerden etkilenen bölgelere vergi kolaylıkları getiriliyor. Ancak, pakete eklenen bazı maddeler ’Senato üyelerinin kendi seçim bölgelerinde rüşvet dağıtması’ olarak nitelendiriliyor. Örneğin, çocuklar için ok ve yay yapan şirketlere ve oto yarışları yapılan tesislere vergi indirimleri getiriliyor. Senatör Elizabeth Pole, piyasayı onarmak için piyasa bazlı çözüm istiyor.
Bush, Senato’yu arkasına aldı, son engeli bugün aşmak istiyor
Bush yönetimi, kurtarma paketinin Senato’da kabul edilmesinden sonra Kongre’nin alt kanadı Temsilciler Meclisi üzerinde bir baskı oluşturmaya çalışıyor. Tasarının bugün Temsilciler Meclisi’nde onaylanması gerekiyor. ABD Başkanı George W. Bush’un hedefi hafta sonuna kadar tasarıyı imzalayarak yasalaştırmak. ABD’de bir yasanın yürürlüğe girebilmesi için Kongrenin alt kanadı Temsilciler Meclisi ve üst kanadı Senato’da kabul edilmesi ve Başkan tarafından imzalanması gerekiyor.
Bir yasa teklifi, önce Temsilciler Meclisi’nde veya Senato’da oylanabiliyor. İki tarafın kabul ettiği metinler arasında farklılık varsa, Senato ve Temsilciler Meclisi üyelerinden oluşan bir uzlaştırma komitesi, bunları tek bir metne indiriyor ve ardından bu tek metin, iki kanatta birden yeniden oylanıyor.
Temsilciler Meclisi'nde destek artıyor
ABD'de finans sektörünün kurtarılmasını amaçlayan paketin genişletilmiş versiyonu için Temsilciler Meclisinde bugün yapılması planlanan oylama öncesinde, tasarıyı destekleyen Temsilciler Meclisi üyelerinin sayısında artış oldu.
Associated Press ajansına göre bazı siyah milletvekilleri, Demokrat başkan adayı Barack Obama'nın kendilerini telefonla arayarak destek istemesinin ardından, oylarını 'hayır'dan 'evet'e çevireceklerini bildirdi. İlk pakete karşı çıkan birkaç Cumhuriyetçi milletvekilinin de kararını değiştirdiği belirtildi.
Bu ortamda yeni paketin bugün geçmesi ihtimalinin, Temsilciler Meclisinin ilk paket için ret kararı verdiği pazartesiden daha güçlü olduğu kaydediliyor.
Buna karşılık tasarının kesinlikle geçeceği garantisi bulunmadığına işaret edilirken, paketi destekleyen Kongre liderlerinin kulis çalışmalarına bugün de oylamaya kadar devam edeceğine Amerikan medyası tarafından dikkat çekiliyor.