California’nın kuzeyindeki kırsal alanda büyük bir arazi 2018’de satın alındıktan sonra komplo teorileri ortaya çıkmıştı. Milyon dolarlık dev arazi hakkındaki sır perdesi bu hafta aralandı. Silikon Vadisi’nden bir grup milyonerin, sıfırdan bir şehir inşa etmek istediği ortaya çıktı.
Peki bu ütopik şehir hakkında neler biliniyor?
BBC Mundo’nun Los Angeles muhabiri Leire Sales yazdı:
Silikon Vadisi’nin güçlü şirket yöneticilerinden oluşan bir grup, Sacramento ile San Fransisco arasında, günümüzde sığırların otlatıldığı tarımsal arazide bir şehir kurmak istiyor. Hem de herhangi bir şehir değil.
Taşıtlara kapalı, yetişkinlerin ve çocukların bisikletleriyle gezebilecekleri, yeşil alanlar ve teraslı restoranlarla dolu, etrafı ormanlar, kırlar ve göllerle çevrili bir yer.
Hayalleri, sakinlerinin çevreyi koruduğu, erişilebilir konutların ve yeterli istihdamın olduğu bir kent ortaya koymak.
California Forever adı verilen bu projenin internet sitesinde, “Çocuklarımızın bizi bırakıp gittiği değil, yeni çalışanlara cazip gelecek, yürünebilir mahallelerin ve iyi maaşlı iş imkanlarının olduğu yeni bir topluluk yaratma fırsatımız var” ifadeleri yer alıyor.
Hangi zenginler işin içinde? Gizliliğin nedeni ne?
Geçen hafta açılan resmi internet sitesine göre, projenin arkasında ABD teknoloji ve finans sektörünün ağır topları olarak bilinen şirketlerde yöneticilik geçmişi olan Jan Sramek var.
Projeye yatırım yaptığı öğrenilen isimlerden bazıları ise şöyle:
Michael Moritz: Apple, Google, Instagram, Paypal, Whatsapp ve Zoom’a da yatırım yapmış olan Sequoia Capital şirketinin ortağı.
Reif Hoffman: LinkedIn’in kurucularından ve Paypal’i yaratan kurulun da direktörü.
Lauren Powell Jobs: İş kadını, yardımsever, Apple’ın hayatını kaybeden kurucusu Steve Jobs’un eşi, aynı zamanda Forbes dergisine göre teknoloji sektöründeki en zengin kadın.
John Doerr: Amazon, Google ve Twitter’a yatırım yapan Kleiner Perkins girişim şirketinin başkanı. Forbes’a göre 9.8 milyar dolarlık bir servete sahip.
Projedeki diğer bazı isimler ise, 1.7 milyarı aşan servetiyle yatırımcı Marc Andreessen, finansal hizmetler şirketi Stripe’ın kurucuları Patrick ve John Collison kardeşler ve yatırımcılar Daniel Gross ile Nat Friedman.
ABD’de yayımlanan New York Times gazetesinin 25 Ağustos tarihli makalesine kadar, bu isimlerin hiçbirini bilmiyorduk.
Bilinen tek şey, Flannery Associates isimli gizemli şirketin Solano bölgesinde 20 bin hektarlık bir tarımsal araziyi satın aldığıydı.
Bu defa bölgedeki arazi sahipleri ve bölge sakinleri arasında dedikodular ortada gezinmeye başladı.
Projenin arkasındaki şirket Disney miydi? Yoksa burada yeni bir eğlence parkı mı kuruyordu?
Flannery şirketinin Çin ya da başka yabancı ülkelerle bir bağlantısı var mıydı?
Arazinin aynı zamanda ülkede hava trafiğinin en fazla olduğu askeri üs olan Travis’e yakınlığı nedeniyle, proje, ABD ordusu ve Federal Soruşturma Bürosu’nun (FBI) dahi ilgisini çekti.
Projenin arkasındaki grup, internet sitesindeki açıklamada 800 milyon dolarlık anlaşmalarının endişe, ilgi ve spekülasyonlara sebep olmasını normal bulduklarını, “sürdürülebilir ve tam bir topluluk kurtabilmek için” planlarıyla ilgili detayları açıklamadan önce bölgede arazi satın alımını tamamlamayı beklediklerini söyledi.
Grup, bundan sonraki planlarının, bölge sakinleri, iş dünyası, tarım ve eğitim sektörü, sendikalar ve polis yetkilileri dahil tüm taraflarla görüşmeler gerçekleştirmek olduğunu belirtti.
Solano’da yaşayan binlerce kişi arasında anket yapılacağı, bir danışma kurulu oluşturulacağı ve bazı bölgelerde ofisler açılacağı kaydedildi.
Öte yandan tarıma elverişli bir arazide şehre benzer bir yapı kurmak için aşmaları gereken bir engel var.
1984’ten beri bölgede uygulanan koruma kanunlarına karşı, öncelikle bu toprakları kentsel arazi kullanımına açmaları için yapılacak halk oylaması ile bölgedekilerin onayını almaları lazım.
Yerel yetkililerin, bu grubun asıl amacının ne olduğuna dair soru işaretleri sürüyor.
California Forever projesi temsilcileri, bu nedenle bölgedeki yetkililerle görüşmelere başladı.
Solano bölgesinin bir bölümünü temsil eden Demokrat Kongre Üyesi Mike Thompson, Sramek ve aynı gruptaki diğer iş adamı Andrew Costa ile görüşmesi sonrası yaptığı yazılı açıklamada, “Bir planları olmadığı açık. Daha çok bir hayalleri var” dedi.
2009’dan beri Temsilciler Meclisi’nde bu bölgeyi temsil eden bir başka Demokrat olan John Garamendi ise AP haber ajansına yaptığı açıklamada, Silikon Vadisi zenginlerinin şeffaf davranmamasına tepki gösterdi ve “Böyle mi faaliyet göstereceksiniz?” diye sordu.
Suisun City’nin belediye başkanı Princess Washington, grubu daha çok konut inşa etmek bahanesiyle bir “elitler şehri kurmaya” çalışmakla suçladı.
Rio Vista Belediye Başkanı Ronald Kott da, proje temsilcilerinden bir görüşme daveti aldı.
BBC Mundo’ya konuşan Kott, Rio Vista nüfusunun yarıdan fazlasını oluşturan yaşlı kesimin bu projenin getireceği gürültü ve trafikten hoşlanmayabileceğini ancak bir başka kesimin de yakınlarında sofistike bir şehir kurulmasından hoşnut olabileceğini söyledi.
Flannery, Rio Vista’nın neredeyse tamamını çevreleyen araziyi satın aldı.
Kott ve bölge sakinleri, yeni kurulacak şehrin buradaki otoyollarda trafiğe sebep olması ve su kaynaklarına erişimde sorunlar yaratması ihtimalinden endişeli.
California Forever, ABD basınındaki eleştirileri göz önüne alarak Salı günü bir açıklama daha yayınladı ve “çözümlerin bir parçası olmak istediklerine” dikkat çekti.
Silikon Vadisi devlerinin “mükemmel şehir” hayali gerçekleşecek mi, işte onu zaman gösterecek.