DİSK-AR tarafından yapılan “AKP döneminde emek” başlıklı rapor, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) açıkladığı iş kazası sonucu ölüm bildirimi yapılan kişi sayısı ile ölümlü kaza sonucu aylık bağlanan kişi sayısının birbirini tutmadığına işaret etti. İki veri arasındaki farkın bazı yıllarda yüzde 500’leri bulduğu ifade ediliyor.
Cumhuriyet'ten Olcay Büyüktaş'ın haberine göre DİSK-AR tarafından yapılan bir araştırma iş cinayeti sayısının bilinen iki katı olduğu gerçeğini ortaya koydu.
SGK iş kazası sonucu ölümleri iş kazası bildirimlerine göre açıklıyor. Ancak bu veriler eksik ve ham. Çünkü daha sonra SGK tarafından iş kazası ve meslek hastalığı sayılmayan vakalar açılan davalar ve müfettiş incelemesi sonucu iş kazası ve meslek hastalığı sayılıyor. Böylece iş kazası ve meslek hastalığı sonucu gerçek ölüm sayısı ortaya çıkıyor. Bir diğer ifadeyle iş kazası sonucu gerçek ölüm sayısı SGK ’nın iş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölüm geliri bağlanan dosya sayısında 'gizli'.
2012’de büyük iddialarla kabul edilen 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası, bir yandan yetersizlikleri öte yandan işverenlerin talepleri doğrultusunda yapılan değişiklik ve ertelemeler nedeniyle beklenen sonucu yaratmadı.
Verilere göre AKP döneminde iş cinayetleri arttı
SGK verilerine göre AKP’nin ilk yılı olan 2003’te 811 işçi iş cinayeti sonucu yaşamını kaybederken bu sayı 2016 yılında 1405’e yükseldi. 2003-2016 arası dönemde resmi verilere göre bildirimi yapılan iş kazaları sonucu ölen işçi sayısı 17 bine yaklaştı. Bir diğer ifadeyle resmi verilere göre AKP döneminde yılda ortalama 1132 işçi yaşamını yitirdi.
Her dosya bir ölüm
DİSK-AR tarafından yapılan “AKP döneminde emek” başlıklı raporda SGK verilerine dayanarak yapılan araştırma dikkatlerden kaçan bir ayrıntıyı ortaya koydu.
Şöyle ki, SGK iş kazası sonucu ölümleri iş kazası bildirimlerine göre açıklıyor. Ancak bu veriler eksik ve ham. Çünkü daha sonra SGK tarafından iş kazası ve meslek hastalığı sayılmayan vakalar açılan davalar ve müfettiş incelemesi sonucu iş kazası ve meslek hastalığı sayılıyor. Böylece iş kazası ve meslek hastalığı sonucu gerçek ölüm sayısı ortaya çıkıyor. Bir diğer ifadeyle iş kazası sonucu gerçek ölüm sayısı SGK ’nın iş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölüm geliri bağlanan dosya sayısında gizli. Her dosya bir işçi ölümünü ifade ediyor.
Örneğin 2005-2016 dönemi SGK verilerine göre bildirim yapılan iş kazası sonucu ölümsayısı 15 bin 330 iken, iş kazası sonucu ölüm geliri bağlanan dosya (vaka) sayısı 28 bin 195. Neredeyse iki katı.
Bu arada ülkedeki iş cinayetleri sayı ve ölümlü kaza oranlarını da bir kez daha hatırlatmakda yarar var. İş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölüm nedeniyle aylık bağlanan vaka sayısı esas alındığında iş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölüm oranları yüzde binde 22’nin üzerine çıkıyor. Bu oran AB ülkelerinin 12 katı anlamına geliyor.
Ölümlü iş kazası oranı Eurostat 2014 verilerine göre AB ülkelerinde yüz binde 1.8 civarında.
Öte yandan Türkiye’de iş kazası sonucu ölüm sıklığı AB’nin 12 katı.