Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), farklı adlar altında 'özel' ödemeler yapıyor. Milyarlarca lirayı bulan ödemelerden çoğu kişi haberdar değil. Para zamanında çekilmeyince hak yanıyor. Bu süre ise 5 yıl.
Ödeme yapılan hakların bazıları yolluk, cenaze yardımı, çeyiz ödemesi, istirahat parası ve süt parası olarak sıralanıyor. Posta'nın haberine göre, ödemeler şöyle:
Yolluk ödemesi
Yol ve gündelik ödemesi sigortalının kendisine ve bakmakla yükümlü bulunduğu hak sahiplerine yani anne, baba, eş ve çocuklara PTT aracılığıyla yapılır. Bunun için kişinin tıbbi (organ nakli, kanser tedavisi, acil gibi haller) ve zorunlu nedenlerle yerleşim yeri dışında başka bir hastaneye sevki gerekiyor. Başvuru SGK il müdürlükleri ve sosyal güvenlik merkezlerine yapılıyor.
Cenaze yardımı
Ölen kişi adına 360 günlük sigorta primi yaptırılması bu ödeme için yeterli. Ölümün gerçekleştiği tarihte kişinin sigortalı olası gerekmiyor. Telaş ve acıyla unutulan bu ödemede 5 yıllık zamanaşımı var. Ödenek ise 531 lira. Öncelik eş ve çocukların. Yoksa ödemeyi anne-baba ya da kardeş alır. Bir dilekçeyle sosyal güvenlik merkezlerine başvurmak yeterli.
Çeyiz için 24 maaş
Yetim kalan kız çocuklarına maaş bağlanırken, evlenmeleri durumunda çeyiz parası ödeniyor. Bu ödenek SSK veya Bağ-kurlu anne veya babasının vefatı nedeniyle yetim maaşı alan kız çocuklarına veriliyor. Kız çocukları evlendiklerinde yetim maaşları kesilir. Kesilen maaşın 2 yıllık tutarı (24 maaş), kız çocuğuna evlendiğinde toplu olarak peşin ödeniyor. Başvuru SGK’ya.
İstirahat parası
Çalışırken hastalanan, meslek hastalığına yakalanan, iş kazası geçiren sigortalıya hastane rapor yazar. Rapor alınan sürelerde patron maaş ödemez, ödemeyi SGK yapar. Buna iş göremezlik ödeneği (istirahat) parası denir. Ödeme son 3 aylık kazanca göre yapılır. En düşük günlük ödeme ayakta tedavide 39.50 TL, yatarak tedavilerde 29.62 TL. Bu parayı Bağ*kurlu da alır. Ödeme turkiye.gov.tr’den e-devlet şifresiyle kontrol edilebilir ve PTT’ye yatar.
Süt parası
SGK, halk arasında süt parası olarak bilinen ‘emzirme ödeneği’ de veriyor. 133 lira olan bu para için anne veya eşinin SSK veya Bağ-kurlu olması ve en az 120 gün prim ödemesinin olması yeterli. SGK il müdürlüğü veya sosyal güvenlik merkezine 5 yıl içinde başvuru yapılabilir.
Doğum izni parası
Doğum öncesi ve sonrası toplam 122 gün izin kullanan anneler, çalışmadıkları sürenin parasını alabiliyor. Buna doğum izni veya rapor parası deniyor. Asgari ücretli bir anneye ödenen para 4425 lira. Bu en az tutar. Ödeme PTT ve Ziraat’ten. Bu paranın yatıp yatmadığını turkiye.gov.tr’den kontrol edebilirsiniz.
Toplu para
Bazı sigortalılar emeklilik için gerekli primi tamamlayamıyor. Bu kişiler o ana kadar ödedikleri primleri SGK’dan toplu olarak geri isteyebiliyor. Bunun için SGK’ya dilekçeyle başvurmak gerekiyor.