Almanya’da hangi tarihler arasında oy verilecek?
Almanya’da yaşayan Türk seçmenler, yeni cumhurbaşkanı ve milletvekillerini belirlemek için 7 Haziran’dan itibaren oy kullanabilecek. Oy verme işlemleri 13 gün sürecek ve 19 Haziran akşamı son bulacak. Diğer yurtdışı temsilciliklerinde oy verme işlemlerinin başlama ve bitiş süresi, bölgede yaşayan Türk seçmenin sayısına göre farklılık gösteriyor. Gümrük kapılarında oy verme işlemleri Türkiye’de seçimlerin yapılacağı 24 Haziran akşamına kadar sürecek.
Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci tura kalması halinde ise Almanya'da oy verme işlemleri 30 Haziran-4 Temmuz tarihleri arasında yapılacak. Türkiye’de ikinci tur seçimler için belirlenen tarih 8 Temmuz.
Almanya’daki Türkler nerede oy kullanacak, hangi kentlerde sandık kurulacak?
Yüksek Seçim Kurulu'nun kararı çerçevesinde yurt dışında yaşayan seçmenlerin toplam 60 ülkede ve 123 temsilcilikte oy vermesi mümkün olacak. Kurulacak sandık sayısı ülkelere göre farklılık gösteriyor. Almanya’da Türklerin yoğun olarak yaşadığı 13 kentte sandık kurulacak. Berlin, Stuttgart, Frankfurt, Düsseldorf, Köln, Essen, Münster, Hannover, Karlsruhe, Hamburg ve Mainz’de başkonsolosluklarda, Münih ve Nürnberg’de ise kiralanacak salonlarda oy kullanılabilecek. Kurulacak sandık sayısı kentlere göre farklılık gösteriyor.
Almanya'da kaç Türk seçmen var?
Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Sadi Güven’in verdiği bilgilere göre, Türkiye’de toplam 59 milyon 391 bin 328 seçmen bulunuyor. Bu seçmenlerin 3 milyondan fazlası yurt dışında yaşıyor. Berlin Başkonsolosluğu’nun verilerine göre, Almanya'da 1 milyon 445 bin civarında seçmen olduğu tahmin ediliyor.
Almanya’daki oylar seçim sonuçlarını ne kadar etkiliyor?
Almanya’daki seçmenlerin oyları, aritmetiksel olarak Türkiye’deki oyların yaklaşık yüzde 2'sini oluşturuyor. Türkiye’deki seçimler öncesinde kamuoyu yoklamaları yapan Gezici Araştırma Şirketi Müdürü Murat Gezici Almanya’daki Türk seçmenin oylarının Türkiye’deki seçim sonuçları açısından belirleyici olabileceği görüşünde. “Türkiye’deki seçimlerin bıçak sırtında olduğunu ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci tura kalabileceğini” ifade eden Gezici, bu nedenle de “yüzde 1,5 veya 2 oranındaki oy oranının seçim sonuçları açısından çok önemli” olduğunu belirtiyor.
Geçen yıl yapılan anayasa referandumu Almanya’da nasıl sonuçlandı?
16 Nisan 2017 tarihinde yapılan anayasa referandumunda iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP), seçmenin yeni anayasaya "evet” demesi için mücadele vermişti. Türkiye’de halkın yüzde 51,41'i yeni anayasaya "evet” dedi. Ancak Almanya'da "evet” diyenlerin oranı daha yüksek çıktı, seçmenin yüzde 63’ü “evet” oyu kullandı. Almanya’da “hayır” diyenlerin oranı ise yaklaşık yüzde 37 oldu. 2017 itibarıyla referandumda Almanya’da kayıtlı 1 milyon 430 bin civarında seçmenin 660 bin 666’sı sandık başına gitti.
Almanya'daki Türklerin siyasi parti tercihinde hangi etkenler rol oynuyor?
Almanya'da Türklerin AKP’yi tercih ettiği gözlemleniyor. 1 Kasım 2015 tarihinde yapılan genel seçimlerde de sandığa giden Türklerin yüzde 53,65’i AKP’yi seçmişti. Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) Almanya’daki oy oranı yüzde 17 civarında, Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) ise yaklaşık yüzde 16’da kalmıştı. Essen kentindeki Türkiye Araştırmalar Merkezi’nden Gülay Kızılocak, “Almanya’ya kırsal kesimden gelen, dindar ve geleneksel değerlere” sahip olan Türk göçmenlerin “Almanya tarafından tam olarak kucaklanmamasının” AKP’nin tercih edilmesinde bir etken olduğu görüşünde. Kızılocak, "Almanya'ya kendilerini tam olarak ait hissedemeyen” genç kuşakların "belki de bir tepki” olarak AKP’yi seçtiğini söylüyor.
Türkiye'den hangi siyasi partiler Almanya'da aktif?
Türkiye'de seçime giren partilerden AKP, CHP, HDP, İYİ Parti, Saadet Partisi, Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) ve Vatan Partisi Almanya'daki gönüllüleri aracılığı ile Türklerin yoğun yaşadığı kentlerde faaliyet gösteriyor. En aktif olanları, AKP, CHP ve HDP.
AKP’nin Almanya’daki faaliyetleri Köln merkezli Yurtdışı Koordinasyon Merkezi tarafından organize ediliyor.
CHP, Almanya'da Türklerin yoğun olarak yaşadığı eyaletlerde kurulan dernekler aracılığıyla seçim çalışmalarını yürütüyor. CHP Berlin Birliği Başkanı Kenan Kolat, Türkiye’deki CHP ile hukuki bağlarının bulunmadığını vurguluyor.
Seçim çalışmalarını, aralarında Halkların Demokratik Kongresi (HDK) Avrupa teşkilatı gibi çeşitli dernek ve kuruluş üzerinden yürüten HDP ise önümüzdeki günlerde Berlin'de resmi bir temsilcilik açmayı planlıyor.
Sandık güvenliği nasıl sağlanıyor?
Almanya’da kurulan sandıklarda oy verme işlemlerini ve sandıkların kapanmasından sonraki süreci, Yüksek Seçim Kurulu'nun iki görevlisi, geçen seçimlerde en çok oyu alan üç parti olan AKP, CHP ve MHP’nin belirlediği görevliler ve sandık müşahitleri takip ediyor. Her gün oy verme işlemleri sona erdikten sonra oy zarfları sayılarak torbalara konuyor ve ağzı mühürleniyor. Bu mühürlü torbalar ile oy pusulaları kilitli bir odada saklanıyor. Bu odanın anahtarları Başkonsolos ile AKP, CHP ve MHP görevlilerinde bulunuyor. Kapının açılabilmesi için dört anahtarın da kullanılması gerekiyor. Verilen oylar Almanya’da sayılmıyor. Oy verme süreci sona erdikten sonra oy zarflarının bulunduğu mühürlü torbalar, özel uçakla parti temsilcilerinin gözetiminde Türkiye’ye gönderiliyor. Yüksek Seçim Kurulu tarafından belirlenen kilitli bir odaya konan bu torbalar, 24 Haziran akşamı Türkiye’de sandıklar kapandıktan sonra yine parti temsilcilerinin gözetiminde sayılıyor.
Jülide Danışman
© Deutsche Welle Türkçe