Kendi yetiştirdiği 9 bin 750 kuzuyu satmak için 2021'de dört kez ihaleye çıkan ve ihalelerin üçünü, “rekabet ortamı oluşmadığı” gerekçesiyle iptal eden Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü'nün (TİGEM), kurumu, 3 milyon 227 bin lira zarara uğrattığı ortaya çıktı.
Sayıştay denetçileri, TİGEM’in kuzu ihalesinde kurumun en az 3 milyon 227 bin lira zarara uğratıldığını belirledi. Sayıştay’ın 2021 denetim raporuna göre; TİGEM’e bağlı Gözlü Tarım İşletmesi, kendi yetiştirdiği 9 bin 750 adet kuzuyu satmak için ihaleye çıktı. TİGEM Genel Müdürlüğü, kuzuların canlı ağırlığının kilogramı için 25 TL muhammen bedel belirledi. Açık usulle yapılan ilk ihalede, 8 bin 800 kuzu için kilogram başına 25,10 TL fiyat verildi. Ancak TİGEM, yeterli rekabetin oluşmadığı gerekçesiyle ihaleyi iptal etti. Aynı ihale, daha sonra bir kez açık usulle, iki kez de pazarlık usulüyle tekrarlandı. Bu ihalelerin ikisinde de TİGEM’in belirlediği fiyatın üzerinde teklif verildi. Ancak TİGEM, bu üç ihaleyi de aynı gerekçeyle iptal etti. TİGEM, ihaleye çıktığı kuzuların 9 bin 490’ını daha sonra daha ucuz bir fiyatla kombinada kestirdi. Bu sırada kuzuların bir bölümü öldü. Sayıştay, nakliye ve besleme giderleri de eklenince kurumun en az 3 milyon 227 bin lira zarara uğratıldığını saptadı.
Misafirhane ve işletmelerde mevzuata aykırı gider yapıldı
Sayıştay denetçileri ayrıca, TİGEM Genel Müdürlüğü ve işletmelerde faaliyet gösteren misafirhane ve dinlenme tesislerindeki ücretsiz konaklama nedeniyle gelir kayıpları yaşandığını ve giderlerin kurum bütçesinden karşılandığını da belirledi. Raporda, 2021'de misafirhaneler ile eğitim ve dinlenme tesislerinin toplamda 2 milyon 137 bin 456 TL gelir elde ederken 15 milyon 326 bin 425 TL gider yaptığı, 13 milyon 188 bin 969 TL giderin ise bütçeden karşılandığı vurgulandı. Son 5 yılda mevzuata aykırı şekilde bütçeden karşılanan gider tutarının 46 milyon 253 bin 905 TL olduğu belirtildi.
Talep gören buğday çeşidi üretilmedi
Raporda, ülke genelinde satılan sertifikalı buğday tohumunun yaklaşık dörtte biri TİGEM tarafından karşılamasına rağmen, ülkenin tahıl deposu olarak kabul edilen İç ve Orta Anadolu ile Trakya bölgelerinde üreticilere hitap eden ve talep gören bir buğday çeşidi üretilmediği kaydedildi.
Hastalık nedeniyle hayvanlar telef oldu
Raporun, "Bulgu ve Öneriler" kısmında ise TİGEM’de hayvan hastalıklarının ve bu hastalıklar nedeni ile telef olan hayvan sayılarının yüksek olduğu saptaması yer aldı. Rapora göre, TİGEM’in 2021'de net dönem zararı, 116 milyon 570 bin 607 TL. oldu. (ANKA)