Gündem

Sayıştay’dan skandal belediye tespitleri: TÜGVA’ya bedelsiz tahsis, “ivedi” köy konağı ihalesi

Gölbaşı, 7.4 milyon TL’lik kültür payını göndermedi. “Ekonomik imkânsızlık” dedi.

06 Aralık 2021 00:00
Eray Görgülü

Sayıştay raporlarına göre AKP’li Pursaklar Belediyesi, mülkiyetindeki bir taşınmazı beş yıllığına bedelsiz şekilde TÜGVA’ya tahsis etti. AKP’li Bala Belediyesi ise 1.3 milyon TL tutarındaki köy konakları işini “ivedi” diyerek pazarlık usulüyle ihale etti. Denetçiler, “Köy konaklarının ivedi olarak yapılmasını zorunlu kılacak olayın ne olduğu anlaşılamamıştır” değerlendirmesinde bulundu. MHP’li Gölbaşı Belediyesi de Ankara Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığına göndermek üzere vatandaştan topladığı 7.4 milyon TL’yi hesabında tuttu. Belediye, savunmasında “Ekonomik imkansızlıklar nedeniyle gönderemedik” dedi.

“TÜGVA tahsisi uygun değil, iptal edilsin”

2020 yılı denetimlerini tamamlayan Sayıştay, belediyelerdeki birbirinden skandal uygulamaları açığa çıkarırken Ankara’daki ilçe belediyelerinin de birçok usulsüzlüğe imza attığı tespit edildi. Sayıştay raporuna göre AKP’li Pursaklar Belediyesi, TÜGVA’ya beş yıllığına bedelsiz şekilde bir taşınmaz tahsis etti. 4 Şubat 2019 tarihli Belediye Meclisi Kararı ile gerçekleştirilen tahsise “Gençlerin yerli, milli ve çağın gerektirdiği teknolojik altyapı ile yetişmesine katkı sağlamak” gerekçesi gösterildi. “Uygun değildir” diyerek tahsis işleminin sonlandırılması gerektiğini belirten Sayıştay denetçileri, belediyenin mülkiyetindeki bir başka taşınmazı da üç yıllığına Kızılay’a verdiğini tespit etti. Sayıştay, bu işlemin de iptal edilmesini istedi.

“Ekonomik imkânsızlık nedeniyle gönderemedik”

MHP’li Gölbaşı Belediyesi ise, vatandaştan topladığı emlak vergisinin yüzde 10’u tutarında kültür varlıkları katkı payını ilgili kuruma göndermesi gerekirken hesabında tuttu. Sayıştay raporunda, bu şekilde vatandaştan 7 milyon 744 bin TL toplandığı ve bu paranın Ankara Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığına gönderilmesi gerektiği halde, gönderilmediği belirtildi. Sayıştay, belediyeyi şu ifadelerle uyardı: “Belediyeler genel olarak mali imkânları işaret ederek aktarmaları zamanında yapmamaktadırlar. Fakat mükelleften yapılan bu tahsilatlar belediyenin geliri değildir. Belediye, payın ilgili kuruma aktarılması sürecinde aracı idare konumundadır. Dolayısıyla Belediye tarafından toplanan kültür varlıkları katkı payları, belediyenin mali imkânları dikkate alınmaksızın, ilgili kurum hesaplarına aktarılmalıdır.” Sayıştay raporunda belediyenin savunması ile ilgili ise “Kamu idaresi, katkı paylarının ilgili kuruma bildirildiğini, ekonomik imkânsızlıklar nedeni ile ödenemediğini ve konu ile ilgili gerekli hassasiyetin gösterileceğini bildirmiştir” ifadesi kullanıldı.

“Köy konakları işi neden ivedi, anlaşılamamıştır”

AKP’li Bala Belediyesi ise, 1.3 milyon TL’lik köy konakları yapım işi ihalesini pazarlık yöntemiyle yapabilmek için COVID-19 salgınını gerekçe gösterdi. “İvedi” denilerek yapılan ihaleyi inceleyen Sayıştay’ın raporunda şu ifadeler kullanıldı: “Her ne kadar 2020 yılı içerisinde salgın hastalık olayının vukuu bulduğu açık ise de, salgın hastalık nedeni ile köy konaklarına ilişkin ihalenin ivedi olarak yapılmasını zorunlu kılacak olayların ne olduğu anlaşılamamıştır. Zira ihale kapsamında yaptırılan konaklar daha çok köy halkının bir araya gelerek kültürel faaliyetler yürütmesine ortam sağlamak amacı ile yapılmıştır. Hâlbuki Devlet tarafından söz konusu salgın döneminde vatandaşların toplu olarak bir araya gelmemesine yönelik tedbirlerin alındığı bilinen bir husustur. Dolayısıyla, söz konusu salgının köy konaklarına ilişkin ihalenin ivedi olarak yapılmasını zorunlu kılacak bir durumu meydana getirmediğinden, köy konaklarının salgın hastalık gerekçe gösterilerek pazarlık usulü ile ihale edilmesi yukarıda yer verilen yasal düzenlemelere aykırıdır.”

Gecekondu fonu amacı dışında kullanıldı

AKP’li Keçiören Belediyesi’nde ise belediye başkanı yetkisinde olan temsil, ağırlama ve tören bütçesinin başkanlık makamı dışındaki birimlerce kullanıldığı ortaya çıktı. Sayıştay denetçileri, Dış İlişkiler, Kültür ve Sosyal İşler ile Zabıta Müdürlüklerinin de temsil harcaması yaptığını tespit etti. Öte yandan gecekondu fonuna aktarılan paylar için açılan fon hesabının da amacı dışında kullanıldığı tespiti yapıldı. Raporda, “Yapılan inceleme neticesinde, Hazine tarafından gönderilen 1 milyon 448 bin TL’nin tamamının ‘Mahalli İdarelere Ait Diğer Paylar Hesabı’na kaydedilerek muhasebeleştirildiği ancak paranın tahsis amacı dışında kullanıldığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak; gecekondu fon gelirlerinin gelir bütçesinin ilgili bölümüne kaydedilmesi ve bu fonun sadece Kanun’da belirtilen işler için kullanılması gerekmektedir” denildi.

Mal alımında yasal sınır aşıldı

AKP’li Mamak Belediyesi’nin de, mal alımlarında, Kamu İhale Kurulu görüşü olmaksızın yasal sınırı aştığı tespit edildi. Rapora göre Mamak Belediyesi, 21/f ve 21/d kapsamında 22 milyon 249 TL’lik mal alımı gerçekleştirdi. Toplam mal alım ödeneği 102.5 milyon TL olan belediyenin, 21/f ve 21/d kapsamında yalnızca 10.2 milyon TL’lik mal alımı yapabilecek olmasına karşın yasal sınır 11 milyon TL’yi aştığı ancak, bunun için Kamu İhale Kurulu görüşü alınmadığı kaydedildi.  

İhalesiz mal alımı yapıldı

AKP’li Sincan Belediyesi’nin de, istisna kapsamında değerlendirilemeyecek bazı mal alımlarını ihalesiz şekilde aldığı ortaya çıktı. Raporda söz konusu bulgu ile ilgili şu ifadelere yer verildi: “Yapılan incelemede, idarenin bazı malları (bakliyat vb.) ihale yapmaksızın satın aldığı tespit edilmiştir. Alınan bu mallar herhangi bir işleme tabi tutulmadan doğrudan kullanılan mallardır. İhaleden istisna edilmemiş mal alımlarının, rekabeti sağlayacak şekilde 4734 sayılı Kanun’da yer alan ihale usullerine göre yapılmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir.”