26 yaşındaki Ukraynalı bir gazi, Kiev'in kent merkezindeki modern bir ofiste, genç bir kadınla mutfakta tutkulu bir şekilde öpüştüğü videoyu cep telefonundan gururla oynatıyor.
Bu, eski askerlere yaşadıkları fiziksel ve zihinsel travmaların ardından cinsel hayatlarında yardımcı olmaya çalışan “ReSex” adlı bir yardım kuruluşunun reklam videosu.
Geçen sene Mart ayında, Rus güçleri Ukrayna'nın liman kenti Mariupol'ü kuşattı. Bunun ardından da şehrin bir kısmı enkaza döndü. O zamanlar bir deniz piyadesi olan Hlib Stryzhko da kenti savunan askerlerden birisiydi.
Yaşanan patlamalarda, bir binanın üçüncü katından yere düştü. Ardından da bina enkazı altında ezildi.
Leğen kemiği, çenesi ve burnu kırıldı. Ciddi şekilde de sarsıntı yaşadı. Patlamanın sıcaklığının askeri gözlüğünü yüzünde erittiğini söylüyor. Daha sonra Rus güçleri tarafından yakalandı ve savaş esiri olarak alındı.
Hlib bir ay sonra serbest bırakıldı. Esir takasının bir parçası olarak Ukrayna topraklarına geri gönderildi. Ancak esareti süresince pek az tıbbi bakım aldığını söylüyor.
BBC, Hlib ile ilk olarak serbest bırakılmasından kısa bir süre sonra konuştu. Rehabilitasyon sürecinde de görüşmeyi sürdürdü.
İyileşme sürecindeyken ReSex, Hlib’e ulaştı.
“Leğen kemiği sakatlığının ardından iyileşmesi zaman alan sorunlarım oldu. Ve [cinsellik konusu] pek fazla konuşulmamıştı. Bu yüzden benzer durumda olan diğer insanlar da bunu yaşasın istemedim" diyor.
"Bu, projede yer almam için bir motivasyondu."
Ivona Kostyna, ReSex projesini yürüten Veteran Hub'ın kurucularından biri.
Proje fikrinin, ABD askerlerinin konuyla ilgili haberleri okuduktan sonra ilk kez 2018 yılında geliştiğini söylüyor.
Rus işgalinin ardından, ihtiyaçların kadın ve erkekler için ayrı ayrı ayarlanması için Ukraynalı askerler ve uzmanlarla görüştüler.
Kostyna, halktan ve bazı gazilerden bazı tepkiler de aldıklarını ve “İnsanlar ölüyor, sizin aklınız fikriniz sekste” sözünü işittiklerini ifade ediyor.
Ayrıca gazilerin hepsinin cinsel yaşamlarıyla zorluk çektiği yanılgısı da dahil olmak üzere bazı önyargılarla yüzleşmek zorunda kalmışlar.
“Hastanede seks, evde seks, işlemler öncesinde, işlemler sonrasında seks. Çok iyi cinsel ilişkiler yaşanıyordu” diyor Kostyna:
“Biz de dedik ki, ‘Vay be, peki, nasıl yardımcı olabilieceğiz?’"
Ancak genel olarak, tepkilerin son derece olumlu olduğunu söylüyor.
Yardım kuruluşu yaklaşık 6 bin broşür basarak bunları Ukrayna genelindeki tıbbi merkezlere, gazilere ve ailelerine gönderdi ve internet üzerinden de erişilebilir hale getirdi.
ReSex aynı zamanda videolar ve grafikler hazırladı; bir yardım hattı ile sosyal medya kampanyası başlattı. Eğitim mastürbasyondan cinsel oyuncaklara ve hatta temel biyolojiye kadar her şeyi kapsıyor.
Kostyna, “Hepsini kapsamak istiyoruz” diyor ve ayrıca bakire olabilecek genç gaziler için de broşürlerde özel bir bölüm olduğunu ekliyor.
"Yani yaralarından sonra yaşayacakları cinsellik, onların hayal ettiklerinden oldukça farklı bir şekilde ilk cinsel deneyimleri olacak."
ReSex'in proje yöneticisi Kateryna Skorokhod, kadınlar ve erkekler için ayrı rehberler yayımladıklarını ve bu sayede ilgili partnerlerin deneyimlerine ve bedenlerine uygun özel tavsiyeler olduğunu belirtiyor.
Skorokhod, projenin fiziksellikten daha çok psikolojik yanlara odaklandığını söylüyor:
"Bu, cinsellikle birlikte, ilişkilerde samimiyet açısından kendinizi nasıl kabul edebileceğiniz ve nasıl sevebileceğiniz ve bu yaralanmalardan sonra kendinizle ve partnerinizle nasıl bir ilişki kurabileceğiniz le ilgili."
Gazilerin sorularına verdikleri yanıtlara dayanarak araştırmalarında bazı boşluklar olduğunu söyleyen Skorokhod, LGBTİ+ toplumuna ulaşmakta da zorlandıklarını dile getiriyor.
Ukraynalı askerlerle yaptıkları çalışmadan çok fazla şey öğrendiler. Özellikle ülkede travmatik beyin yaralanmalarının sıkça teşhis edilmediğini ve yeterince tedavi edilmediğini fark ettiler. Skorokhod bunun "libido ve tüm cinsel performansı çok etkileyen" bir durum olduğunu söylüyor.
Cinsellik konusundaki dilin de önemli olduğunu vurguluyor Kostyna.
"Kesinlikle dramatik bir dil olmamalı. ‘Engelleri aşmakla’ ilgili de değil. Bu spor için belki iyi olabilir, ama cinsellik başka bir şey."
Gazilerin istemedikleri sürece cinsel ilişkiye girmek zorunda olmadıklarını ve cinselliğin başlangıçta zor veya sancılı olabileceğini bilmelerinin önemli olduğunu belirtiyor.
Hlib katıldığı projeden olumlu bir şekilde bahsediyor. Yaralanmasının ardından bir kız arkadaşı oldu mu diye sorulduğunda gülüyor.
"Esir alındıktan ve hastaneden döndükten sonra bir kız arkadaşım oldu. Projeyle ilgili anketleri doldururken bir tane daha. Ve şimdi bir partnerim var" diyor.
"Birini atlamış olabilirim."
Geçen sene tanıştığı her insan için minnettar olduğunu söylüyor.
"Geçen sene içinde çıktığım her partner, özgüvenimi kazanmamda önemliydi. Bunun için çok minnettarım."