Özgür Yusuf CEVAHİR / Tempo24
Dünya kamuoyunda arabuluculuk rolleriyle de ön plana çıkan Fransa Cumhurbaşkanı Sarkozy, İsrail ile Filistin arasında ateşkes sağladık dedi ama…
Son olarak geçen yaz Güney Osetya krizinin ardından Rusya ile Gürcistan arasında ateşkes anlaşmasının imzalanmasına ön ayak olan Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, bugün de İsrail ile Filistin yönetimlerinin, Mısır ve Fransa önderliğinde hazırlanan ateşkesi kabul ettiklerini duyurdu ancak daha sonra yapılan açıklamalarda işin iç yüzünün böyle olmadığı anlaşıldı.
680 ölü var ve sayı artıyor
İsrail’in, Batı Şeria’daki asıl Filistin yönetiminden iki yıl önce koparak Gazze’yi ele geçiren Hamas’a yönelik olarak 11 gün önce topyekûn harekat başlatmıştı. Orantısız güç kullanılan operasyonda bugüne kadar ölü sayısı 680’e, yaralı sayısı da 2 bin 700’e ulaştı. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne yılbaşından itibaren geçici üye sıfatıyla katılan Türkiye de dahil olmak üzere çeşitli arabuluculuk girişimleri olmuş, ancak sonuca ulaşamamıştı.
Sarkozy: İsrail ve Filistin ateşkesi kabul etti
İsrail'den 'müjde': Her gün 3 saat ateşkes!
Ancak bugün Sarkozy’nin ofisinden yapılan bir açıklama, cehenneme dönen Gazze Şeridi’ndeki acıların sona ermesi için bir umut ışığı verir gibiydi.
Acının durması için...
Fransa Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Cumhurbaşkanımız, Fransa-Mısır ortaklığında hazırlanan ve dün akşam Şarm El Şeyh’te Mısır Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek tarafından açıklanan ateşkes planının İsrail ve Filistin yönetimleri tarafından kabul edilmesinden memnuniyet duymaktadır” denildi. Fransa Cumhurbaşkanlığı, Gazze’deki acının dinmesi için bu ateşkesin bir an önce yürürlüğe girmesini istediklerini söyledi.
Ajanslarda flaş haber olmuştu
Ancak İsrail, dünya kamuoyunu sevindiren ve ajanslarda flaş haber olarak geçen bu açıklamadan çok kısa süre sonra "Sarkozy'nin duyurusuna rağmen ateşkes görüşmelerimiz hala sürmektedir" diyerek, henüz bir anlaşma olmadığını söyledi. Konuyla ilgili olarak, Filistin'in Mahmud Abbas önderliğindeki resmi hükümetini tanımayan ve İsrail'in Gazze'deki hedefi olan Hamas da benzer bir açıklama yaparak, değerlendirmelerin sürdüğünü kaydetti.
Fransa'dan hemen yeni açıklama geldi
Bu gelişmelerden yaklaşık 1 saat sonra, yani durumun taraflarca teyit edilmemesinin ardından Fransa Cumhurbaşkanlığı ofisi yeni bir açıklama yaparak, ‘kullandıkları ifadelerin yanlış anlaşıldığını’ söyleyerek durumu düzeltmeye çalıştı.
Yeni açıklamada, “Cumhurbaşkanımız Sarkozy, Mısır’ın hazırladığı ‘derhal ateşkes’ planına İsrail’in ilk verdiği tepkinin olumlu olduğunu kastetmektedir” denildi. Mısır tarafından dün gece açıklanan planda, öncelikle bir ateşkes yapılması ve ardından da uzun sürecek sınır düzenlemeleri ile İsrail’in Gazze ablukasının kaldırılması öngörülüyordu. İsrail de bu plana ‘olumlu’ tepki vermişti. Ancak Fransa Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan açıklamada, İsrail’in ve Filistin’in bu planı ‘kabul ettiği’ belirtilince İsrail yönetimi, “Hayır, değerlendirmemiz sürüyor” demek zorunda kaldı.
Bölge ülkeleri ve Türkiye’nin tutumu
Önde gelen iki Sünni Arap ülkesi Mısır ve Suudi Arabistan, İsrail’in Gazze operasyonunun sorumlusu olarak Hamas’ı görüyor. Bu iki ülke, Hamas ile El Fetih arasında 2007 Mekke Anlaşması ile sağlanan uzlaşmanın yürümemesinden de, Kasım 2008’de İsrail-Hamas arasındaki ateşkesin uzatılması amacıyla Kahire’de düzenlenen zirvenin sabote edilmesinden de Hamas’ı sorumlu tutuyor.
Halen İsrail operasyonunun masaya yatırılacağı bir Arap zirvesinin yapılmasına taş koyan Mısır ve Suudi Arabistan, Hamas ile El Fetih arasındaki uzlaşma görüşmelerinin torpillenmesiyle ilgili olarak da Suriye’yi suçluyor.
Erdoğan'ın İran-Suriye-Hamas ekseni
Mısır, Hamas’ı ‘derhal ateşkes’i kabule zorlarken, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde yürütülen Türk diplomasisi, belirgin biçimde İran-Suriye-Hamas ekseni üzerine oturmuş durumda. Yani başta ABD olmak üzere Batı’nın neredeyse tamamen dışladığı bir eksen üzerine… Dolayısıyla Türkiye’nin Gazze’deki trajediyi durdurmakta etkili olması pek de fazla beklenmiyor.
Sarkozy arabuluculuğu seviyor
Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, geçen ağustos ayında, Moskova’nın açıkladığı ateşkes tasarısını eline alıp Tiflis’e gitmiş ve bunu Gürcistan Devlet Başkanı Mihail Saakaşvili’ye kabul ettirerek, Güney Osetya krizinin ardından Rusya-Gürcistan ateşkesini sağlamıştı.
Sarkozy ve eşi Cecilia, 2007 yılında da, Libya’da çocuklara kasten AIDS bulaştırmakla suçlanan beş Bulgar hemşirenin serbest bırakılmasında arabuluculuk rolü üstlenmişti. 400’ü aşkın çocuğa HIV virüsü bulaştırmaktan idama mahkum olan ve 8 yıl boyunca hapiste tutulan beş Bulgar hemşire ile bir Filistin asıllı doktor, Sarkozy önderliğindeki AB girişimiyle serbest kalmıştı. Sarkozy, arabuluculuk faaliyetleri için Libya’ya gönderdiği eşi Cecilia için, "Cecilia çok dikkate değer bir iş başardı. Çok cesur ve samimiydi" demişti. (Tempo24)