Sanayi ve Ticaret Bakanı Zafer Çağlayan, "Kapasite kullanım oranı mart ayı verileri, gerilemenin durduğunun işareti" dedi.
Çağlayan, A.A muhabirine Mart ayı kapasite kullanım oranı verilerini değerlendirirken, geçen yılın aynı ayına göre 16,5 puan gerileyen Mart ayı kapasite kullanım oranının, 2009 yılı Ocak ve Şubat aylarına göre ise yükselmeye başladığını bildirdi. Bunun gerilemenin durduğuna işaret ettiğini belirten Çağlayan, "Dünyadaki gelişme sinyallerinin yanında, Mart ayında alınan ÖTV ve KDV indirimleri önce stokları etkiledi, şimdi üretime ve kapasite kullanım oranlarına yansıyacak. Bu nedenle, Nisan ayında daha iyi rakamlarla karşılaşacağımızı öngörüyoruz. Bu çerçevede Türkiye'nin dip noktasından yavaş yavaş dönüşe geçtiğini ve çıkışa başladığını düşünüyorum" dedi.
Küresel kriz nedeniyle sanayi üretimiyle birlikte kapasite kullanım oranında da ortaya çıkan gerilemenin, arzu edilmeyen ancak beklenen bir gelişme olduğunu belirten Çağlayan, şöyle devam etti:
"Evet, maalesef sıkıntılı bir dönem yaşıyoruz. Ancak bu sıkıntıyı sadece biz değil, bütün dünya yaşıyor. Bazı gelişmiş ülkelerde, bizden çok daha yüksek kapasite kullanım oranı gerilemeleri yaşanıyor. Ancak, Mart ayı verileri Ocak ve Şubat ayına göre küçük de olsa bir yükselmeyi gösteriyor. Bu yükselme trendinin, Nisan ayından itibaren daha da güçleneceğini öngörüyoruz. Türkiye'nin dip noktasından yavaş yavaş dönüşe geçtiğini ve çıkışa başladığını düşünüyorum.
Küresel kriz nedeniyle, bütün dünyada yaşandığı gibi ülkemizde de sanayi üretiminde ve kapasite kullanım oranlarında gerilemeler yaşıyoruz. Yüzde 64,7'lik Mart ayı verisi de, 2008 yılının Mart ayına göre 16,5 puanlık bir gerilemeyi gösteriyor. Bu arzulamadığımız, istemediğimiz, ancak dünyayla birlikte beklediğimiz bir gelişme. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, Mart ayında kapasite kullanım oranının, 2009 yılı Ocak ve Şubat ayında karşılaştığımız yüzde 63,8'lik orana göre, küçük de olsa bir yükseliş göstermesidir. Bu, dünyada, krize bağlı kötümser rüzgarların şiddetinin azalmasına bağlı sinyallerin yanında, ülkemizde de aldığımız önlemler sonucu olumsuz trendin hız kestiğini göstermektedir.
‘Nisandan itibaren rakamlar düzelecek’
Mart ayında Sayın Başbakan'ımızın açıkladığı 4. ve 5. ekonomik paketler ile ÖTV ve KDV indirimleri sonucunda ekonomide canlanma işaretleri alınmaya başlamıştır. Bunun etkileri, sanayi üretimi ile birlikte kapasite kullanım oranlarında da kendini göstermeye başlamıştır. Nisan ayından itibaren, daha iyi rakamlarla karşılaşacağımızı öngörüyoruz. Zaten, Türkiye'nin son 10 yıllık trendine bakarsanız, Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında kapasite kullanım oranlarının, genel olarak ciddi oranlarda yükseldiğini görüyoruz. Hem bu trende, hem de aldığımız önlemlerle son gelişmelere bakarak benim beklentim, Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında olumlu anlamda önemli gelişmeler yaşanacağı yönündedir."
Bunu destekleyen en önemli göstergelerden birisin Şubat ayında en yüksek üretim gerilemelerinin yaşandığı, otomotiv, beyaz eşya-elektronik ürünler, büro makineleri ve bilgisayar ile mobilya sektöründeki canlanma işaretleri olduğunu belirten Çağlayan, 16 Mart'ta alınan ÖTV indirimleri sonucu otomotiv ve elektronik-beyaz eşya sektöründe, 31 Mart 2009'da yürürlüğe giren KDV indirimiyle de bilgisayar-büro makineleri ve mobilya sektörlerinde çok ciddi bir talep ortaya çıktığını ve önce stokların eritilmeye başlandığını kaydetti.
‘Çarklar yeniden dönüyor’
Küresel krizden ve talep daralmasından en fazla etkilenen bu 4 sektörde şimdi stokların eritilmesinin ardından üretime yeniden başlandığını belirten Çağlayan, birçok tesiste 24 saatlik vardiyaya geçildiğini anlattı.
Sanayinin çarklarının yeniden dönmeye başladığını ancak elbette bunun sorunların bittiği, hemen pozitife geçileceği ya da geçildiği anlamına gelmediğini belirten Çağlayan, "Ancak en azından yavaş yavaş kötü gidişin tersine döndüğünün göstergesidir, sıfır noktasına doğru gittiğimizi göstermektedir" dedi.
Küresel kriz nedeniyle, bütün dünyada kapasite kulanım oranlarının gerilediğini, Kanada'da son verilerin kapasite kullanım oranının hesaplanmaya başlandığı 1987'den, ABD'de ise 1983'den beri en düşük düzeye gerilediğini ifade eden Çağlayan, şunları kaydetti:
"Örneklemek gerekirse, krizin etkilerinin yoğun olarak yaşanmaya başladığı Ağustos 2008'den bu yana, kapasite kullanım oranlarındaki gerileme, ABD'de yüzde 9,5, Japonya'da ise yüzde 29,1'e ulaşmıştır. Türkiye'de ise bu oran yüzde 15 civarındadır. Ağustos 2008'de yüzde 76.2 olan oran, Mart ayında yüzde 64.7'ye gerilemiştir. Evet, ülkemizdeki yüzde 64.7'lik oran da, düşük bir orandır. Ancak, gerileme trendimiz, gelişmiş ekonomilerin altındadır, bakılması gereken trendin yönüdür.
Bu ülkelerle karşılaştırıldığında ve küresel finans krizinin tüm ülkeleri etkilediği dikkate alındığında, Türkiye'deki kapasite kullanım oranının düşmesi istenmemekle birlikte normal karşılanması gereken bir durumdur. Zira ihracatının yarısını AB'ye yapan bir ülke olarak Türkiye dış pazarlarındaki talep gerilemesinden olumsuz etkilenmektedir. Sanayi ve Ticaret Bakanı olarak, önümüzdeki aylardan itibaren sanayi üretimi ve kapasite kullanım oranlarında artış olacağını öngörüyorum."