Yıla zararda başlayan sanayi şirketleri, vergi indirimleri ve kurdaki düşüşün etkisiyle yılın ilk yarısında kısmen de olsa rahatladı.
Türkiye ekonomisinin yüzde 13,6 ile tarihinin en büyük küçülmelerinden birini yaşadığı yılın ilk çeyreğinde, iç ve dış talepteki keskin düşüş ve kurlardaki artışın etkisiyle yerle bir olan sanayi sektörü, ikinci çeyrekte kısmen de olsa kıpırdadı. Hükümetin Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve Katma Değer Vergisi (KDV) oranlarında yaptığı indirimlerin yanı sıra, yurtdışı piyasalardaki çöküşün durması İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'ndaki (İMKB) sanayi şirketlerinin ikinci çeyrek bilançolarına yansıdı. Özellikle beyaz eşya, otomotiv ve demir çelik sektörü şirketlerinin vergi indirimlerinin etkisiyle nefes aldığı gözlenirken, kurda ikinci çeyrekte yaşanan düşüş ve ürün fiyatlarındaki artış da toparlanmada etkili oldu.
Türkiye ekonomisinin yüzde 13,6 ile tarihinin en büyük küçülmelerinden birini yaşadığı yılın ilk çeyreğinde, iç ve dış talepteki keskin düşüş ve kurlardaki artışın etkisiyle yerle bir olan sanayi sektörü, ikinci çeyrekte kısmen de olsa kıpırdadı. Hükümetin Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve Katma Değer Vergisi (KDV) oranlarında yaptığı indirimlerin yanı sıra, yurtdışı piyasalardaki çöküşün durması İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'ndaki (İMKB) sanayi şirketlerinin ikinci çeyrek bilançolarına yansıdı. Özellikle beyaz eşya, otomotiv ve demir çelik sektörü şirketlerinin vergi indirimlerinin etkisiyle nefes aldığı gözlenirken, kurda ikinci çeyrekte yaşanan düşüş ve ürün fiyatlarındaki artış da toparlanmada etkili oldu.
Günlük ciro 390 milyon TL
55
sanayi şirketinin yılın ilk çeyreğinde 30 milyar 743 milyon lira olan
satış geliri, yılın ikinci çeyreğinde yüzde 15,6 oranında artarak 35
milyar 554 milyon liraya yükseldi. Söz konusu şirketlerin ilk çeyrekte
günlük ortalama 341.6 milyon lira olan cirosu, ikinci çeyrekte 390.7
milyon liraya yükseldi. Zarar eden şirket sayısı 26'dan 14'e
gerilerken, kâr eden şirket sayısı ise 29'dan 41'e çıktı. İlk çeyrekte
zarar eden 18 şirket, ikinci çeyrekte ise kâra geçti. İlk çeyrekte
824.9 milyon lira olan zarar tutarı, ikinci çeyrekte 174.4 milyon
liraya gerilerken, kâr toplamı ise 1.6 milyar liradan 3.4 milyar liraya
sıçradı. Şirketlerin kârlılığındaki artışta, yılın ikinci çeyreğinde
dolarda yaşanan yaklaşık yüzde 10'luk düşüş de etkili oldu. Kurdaki
gerilemenin etkisiyle açık pozisyon taşıyan şirketler, ilk çeyreğin
aksine, ikinci çeyrekte kur farkı geliri yazdı. İlk çeyrekte doların
yüzde 10 oranında değer kazanması, şirketlerin yüklü miktarda kur farkı
gideri nedeniyle zarar etmesine neden olmuştu.
Beyaz eşyada toparlanma
Hükümetin
KDV ve ÖTV oranlarında gerçekleştirdiği indirimlerin olumlu etkisi,
özellikle beyaz eşya ve otomotiv şirketlerinin bilançolarında kendini
gösterdi. Arçelik ikinci çeyrekte cirosunu yüzde 31,5 oranında
artırarak 1 milyar 734 milyon liraya tışırken, net kârını da ilk
çeyreğe göre yüzde 282 artırarak 204 milyon 185 bin liraya taşıdı.
Vestel Elektronik'in cirosunda ilk çeyreğe göre yüzde 23,6 oranında
artış yaşanırken, şirket ikinci çeyrekte 110.1 milyon lira kâr elde
etti. Vestel, ilk çeyrekte 108 milyon lira zarar etmişti. Vestel Beyaz
Eşya'nın cirosu da ilk çeyreğe göre yüzde 72 oranında artarken,
şirketin kârı ise yüzde 217 yükseldi.
Otomotivciler de gaza bastı
Yılın
ilk çeyreğinde, talepteki düşüş ve kurdaki artıştan payını fazlasıyla
azalan otomotiv şirketleri, ikinci çeyrekte toparlandı. Tofaş, ilk
çeyrekte 872.4 milyon lira olan cirosunu, ikinci çeyrekte yüzde 69,5
oranında artırarak 1 milyar 478 milyon liraya çıkarırken, net kârını da
ilk çeyreğe göre yüzde 105 oranında artırarak 67.6 milyon liraya
çıkardı. Ford Otosan satış gelirini yüzde 68,5 oranında artırarak 1.4
milyar liraya taşırken, net kârı da yüzde 172 artırdı. Doğuş Otomotiv
de ilk çeyreğe göre satışlarını yüzde 50 artırdı. İlk çeyrekte 16.8
milyon lira zarar eden şirket, ikinci çeyrekte 36.9 milyon lira kâra
geçti. Hükümet 15 Mart-15 Haziran arasında uygulanan birinci teşvik
paketinde ÖTV oranlarını otomotivde yüzde 37'den 18'e, beyaz eşyada ise
yüzde 6,7'den sıfıra çekmişti. Birinci teşvik paketinde KDV oranları da
bilgisayar ve beyaz eşyada yüzde 18'den 8'e düşürüldü. 30 Eylül'de sona
erecek ikinci teşvik paketinde ise ÖTV'nin otomotivde yüzde 27, beyaz
eşyada ise yüzde 2 olarak uygulanması kararlaştırıldı.
Erdemir'in zararı azaldı
55 SANAYİ ŞİRKETİNİN KARNESİ
Küresel krizden en fazla darbe yiyen şirketlerden olan ve geçen yılın son çeyreğinde 1.2 milyar lira ile rekor zarar açıklayan Erdemir'in, bu yılın ilk çeyreğinde 137 milyon lira olan zararı, ikinci çeyrekte 42.5 milyon liraya indi. Şirketin satış geliri ise ilk çeyreğe göre yüzde 16,4 oranında arttı. Satış geliri ilk çeyreğe göre yüzde 31,7 oranında artarak 4.5 milyar lirayı aşan Tüpraş, ikinci çeyrekte 369 milyon lira kâr elde etti. Şirket ilk çeyreği 37 milyon lira zararla tamamlamıştı. Petrol Ofisi'nin de satış geliri ilk çeyreğe göre yüzde 17 oranında artarken, şirket ikinci çeyrekte 176.7 milyon lira kâr elde etti. Petrol Ofisi ilk çeyrekte 32.2 milyon lira zarar etmişti. Petkim satış gelirini yüzde 38 oranında artırdığı yılın ikinci çeyreğinde, kârını ise yüzde 134 yükseltti.
Küresel krizden en fazla darbe yiyen şirketlerden olan ve geçen yılın son çeyreğinde 1.2 milyar lira ile rekor zarar açıklayan Erdemir'in, bu yılın ilk çeyreğinde 137 milyon lira olan zararı, ikinci çeyrekte 42.5 milyon liraya indi. Şirketin satış geliri ise ilk çeyreğe göre yüzde 16,4 oranında arttı. Satış geliri ilk çeyreğe göre yüzde 31,7 oranında artarak 4.5 milyar lirayı aşan Tüpraş, ikinci çeyrekte 369 milyon lira kâr elde etti. Şirket ilk çeyreği 37 milyon lira zararla tamamlamıştı. Petrol Ofisi'nin de satış geliri ilk çeyreğe göre yüzde 17 oranında artarken, şirket ikinci çeyrekte 176.7 milyon lira kâr elde etti. Petrol Ofisi ilk çeyrekte 32.2 milyon lira zarar etmişti. Petkim satış gelirini yüzde 38 oranında artırdığı yılın ikinci çeyreğinde, kârını ise yüzde 134 yükseltti.
* Toplam satış geliri, ilk çeyreğe göre yüzde 15,6 artarak 35 milyar lirayı aştı.
* Günlük ortalama ciro 341.6 milyon liradan 390.7 milyon liraya çıktı.
* Kâr eden şirket sayısı 29'dan 41'e çıktı.
* Zarar eden şirket sayısı 26'dan 14'e geriledi.
* İlk çeyrekte zarar eden 18 şirket, ikinci çeyrekte kâra geçti.
* İlk çeyrekte 825 milyon lira olan zarar, 174 milyon liraya indi.
* Kâr toplamı ise 1.6 milyar liradan 3.4 milyar liraya sıçradı.|
SANAYİ ŞİRKETLERİNİN KARNESİ(BİN TL)
|
||||||
|
|
Satış geliri
|
Net kâr(Z)
|
||||
|
Şirket
|
1. çeyrek
|
2. çeyrek
|
Değ.(%)
|
1. çeyrek
|
2. çeyrek
|
Değ.(%)
|
|
Adana Çim.
|
74.487
|
79.632
|
6,9
|
20.655
|
28.191
|
36,4
|
|
Afyon Çim.
|
3.000
|
10.146
|
238,2
|
(1.521)
|
(1.051)
|
-30,9
|
|
Akçansa
|
135.473
|
200.967
|
48,3
|
(3.320)
|
44.216
|
-
|
|
Ak Enerji
|
165.248
|
119.970
|
-27,4
|
8.796
|
6.785
|
-22,8
|
|
Aksa
|
161.871
|
226.169
|
39,7
|
18.228
|
979
|
-94,6
|
|
Alkim
|
33.688
|
38.600
|
14,5
|
4.366
|
4.724
|
8,1
|
|
Arçelik
|
1.317.980
|
1.734.060
|
31,5
|
53.438
|
204.185
|
282,1
|
|
Aselsan
|
166.674
|
165.040
|
-0,9
|
1.996
|
61.477
|
2980,0
|
|
Aygaz
|
811.082
|
810.481
|
-0,07
|
8.003
|
135.378
|
1591,6
|
|
Bagfaş
|
87.608
|
90.740
|
3,5
|
(9.122)
|
1.103
|
-
|
|
Banvit
|
168.119
|
212.987
|
26,6
|
(24.852)
|
33.315
|
-
|
|
BİM
|
1.223.269
|
1.286.342
|
5,1
|
55.167
|
51.233
|
-7,1
|
|
Coca Cola
|
439.303
|
744.957
|
69,5
|
(58.757)
|
146.864
|
-
|
|
Çelebi
|
54.410
|
88.695
|
63,0
|
(16.103)
|
29.145
|
-
|
|
Deva
|
102.973
|
97.073
|
-5,7
|
9.451
|
536
|
-94,3
|
|
Doğuş Oto
|
415.105
|
621.038
|
49,6
|
(16.852)
|
36.961
|
-
|
|
Eczacıbaşı İlaç
|
200.826
|
238.189
|
18,6
|
9.910
|
4.543
|
-54,1
|
|
Ege Gübre
|
46.348
|
50.344
|
8,6
|
(12.183)
|
(5.578)
|
-54,2
|
|
Ege Seramik
|
23.295
|
40.860
|
75,4
|
(8.224)
|
6.222
|
-
|
|
Enka
|
2.342.403
|
1.968.591
|
-15,9
|
106.288
|
202.709
|
90,7
|
|
Erdemir
|
1.063.923
|
1.239.320
|
16,4
|
(137.005)
|
(42.530)
|
-68,9
|
|
Feniş
|
16.497
|
22.079
|
33,8
|
44
|
2.155
|
4797,7
|
|
Ford
|
838.626
|
1.413.513
|
68,5
|
31.208
|
84.969
|
172,2
|
|
Goldaş
|
581.457
|
581.072
|
-0,006
|
(5.452)
|
9.780
|
-
|
|
Gübre Fab.
|
410.117
|
132.195
|
-67,7
|
(92.663)
|
18.783
|
-
|
|
İhlas Ev
|
23.618
|
21.459
|
-9,1
|
(967)
|
(456)
|
-52,8
|
|
İzmir Demir Çelik
|
188.192
|
170.953
|
-9,1
|
14.928
|
(9.955)
|
-
|
|
Karsan
|
74.596
|
57.532
|
-22,8
|
(19.732)
|
(8.072)
|
-59,1
|
|
Koza
|
51.558
|
95.572
|
85,3
|
9.043
|
12.876
|
42,3
|
|
Kardemir
|
204.323
|
197.641
|
-3,2
|
(20.777)
|
(25.697)
|
23,6
|
|
Otokar
|
117.535
|
83.197
|
-29,2
|
14.582
|
(2.843)
|
-
|
|
Petkim
|
374.823
|
520.498
|
38,8
|
12.140
|
28.406
|
133,9
|
|
Pınar Un
|
67.419
|
75.419
|
11,8
|
7.296
|
8.691
|
19,1
|
|
Pınar Süt
|
113.426
|
113.715
|
0,02
|
15.462
|
15.447
|
-0,009
|
|
Park Elektrik
|
18.835
|
16.862
|
-10,4
|
22.514
|
(11.166)
|
-
|
|
Petrol Ofisi
|
2.920.362
|
3.424.474
|
17,2
|
(32.198)
|
176.722
|
-
|
|
Reysaş
|
54.589
|
57.429
|
5,2
|
(97)
|
9.380
|
-
|
|
Sasa
|
61.914
|
91.946
|
48,5
|
(22.579)
|
(11.106)
|
-
|
|
Selçuk Ecza
|
1.260.555
|
1.280.759
|
1,6
|
57.644
|
61.918
|
7,4
|
|
Tat
|
151.861
|
168.733
|
11,1
|
(670)
|
15.796
|
-
|
|
Turkcell
|
2.103.367
|
2.204.454
|
4,8
|
566.083
|
392.445
|
-30,6
|
|
THY
|
1.278.636
|
1.686.929
|
31,9
|
155.149
|
(53.187)
|
-
|
|
Tire Kutsan
|
63.511
|
70.059
|
10,3
|
(13.698)
|
(397)
|
-97,1
|
|
Tofaş
|
872.464
|
1.478.769
|
69,5
|
32.869
|
67.649
|
105,8
|
|
Turcas
|
5.031
|
12.992
|
158,2
|
(37.928)
|
40.497
|
-
|
|
Trakya Cam
|
184.118
|
222.985
|
21,1
|
6.651
|
(987)
|
-
|
|
Türk Telekom
|
2.507.718
|
2.641.645
|
5,3
|
291.099
|
529.853
|
82,0
|
|
Türk Traktör
|
155.973
|
170.261
|
9,1
|
(8.909)
|
14.425
|
-
|
|
Tüpraş
|
3.473.882
|
4.575.330
|
31,7
|
(37.410)
|
369.728
|
-
|
|
Ülker
|
439.663
|
384.982
|
-12,4
|
(2.902)
|
44.933
|
-
|
|
Vestel
|
859.034
|
1.061.699
|
23,6
|
(108.020)
|
110.157
|
-
|
|
Vestel Beyaz
|
223.584
|
385.616
|
72,4
|
11.460
|
36.330
|
217,0
|
|
Zorlu Enerji
|
198.199
|
119.253
|
-39,8
|
(133.023)
|
252.615
|
-
|
|
Carrefoursa
|
538.466
|
549.838
|
2,1
|
6.776
|
(1.364)
|
-
|
|
Migros
|
1.272.076
|
1.397.251
|
9,8
|
61.919
|
50.817
|
-17,9
|