Sağlık Bakanlığı’ndan danışmanlara “ihaleye fesat ve rüşvet” suçlaması

Sağlık Bakanlığı’nın karışmasına neden olan e-nabız uygulamasının fikri mülkiyet haklarına ilişkin dava nedeniyle yaşanan kriz, Ankara’da açılan yeni bir dava ile sonuçlandı. Sağlık Bakan Yardımcısı Şuayip Birinci’nin talimatıyla, Tiga isimli firma hakkında sosyal medyadan paylaşım yapan danışmanı U.E. ile diğer Sağlık Bakan Yardımcısı Sabahattin Aydın’ın eşi tarafından kurulan Bilbest firmasının şimdiki sahipleri hakkında “ihaleye fesat ve rüşvet” iddiasıyla suç duyurusunda bulunuldu. Başlatılan soruşturma kapsamında Birinci’nin danışmanlarının da aralarında bulunduğu proje koordinasyon ekibindeki dört isim gözaltına alınıp sorgulandı. Soruşturma sonunda savcılık, Birinci’nin danışmanlarının yanı sıra Sabahattin Aydın’ın oğlunun hisselerini devrettiği Bilbest’in sahibi Mehmet Zahid Ercan’ın da aralarında bulunduğu altı kişi hakkında dava açtı.

Danışmanlar nasıl sanık oldu?

e-Nabız’ın fikri mülkiyet hakları nedeniyle İki şirket ve Sağlık Bakanlığı’nı karşı karşıya getiren hukuk davasının yarattığı kriz, Birinci’nin danışmanları ile Bilbest aleyhinde ceza davası açılmasıyla yeni bir boyut kazandı. Bilbest’in, Temmuz 2022’de e-Nabız’ın fikri mülkiyetine ilişkin açtığı hukuk davası devam ederken, Birinci’nin danışmanlık hizmeti aldığı U.E, sosyal medya hesabından Tiga’ya yönelik bir paylaşımda bulundu. İddiaya göre, paylaşım üzerine U.E.’yi arayan Birinci, bu kişiye ulaşamayınca diğer danışmanını aradı. Birinci, danışmandan, U.E.’ye ulaşmasını talep ederek, “paylaşımın kaldırılmasını, aksi halde kendileri için iyi olmayacağını” söyledi. İlerleyen saatlerde danışman U.E. attığı tweet'i silse de kendisi gibi danışmanlık hizmeti veren ve proje ekibinde yer alan üç kişiyle birlikte işinden ayrılmak zorunda kaldı.

Bakanlıktan AB ihalesine fesat iddiası

Ancak atılan bu tweet'le başlayan gerginliğin sonunda Bakan Yardımcısı Birinci, Sağlık Bakanlığı’nın avukatları aracılığıyla danışman U.E.’nin de aralarında bulunduğu dört kişi ile Bilbest firmasının yetkilileri hakkında “ihaleye fesat ve rüşvet” iddiasıyla suç duyurusunda bulundu. Danışman U.E., Avrupa Birliği koordinasyonunda yürütülen “HS Monitör” ihalesine fesat karıştırmak ve rüşvet almak ile suçlandı.

“Danışmanlık verdiği firma ihaleyi kazandı” iddiası

Suç duyurusu dilekçesinde, Birinci’nin Bakanlık bünyesinde Uluslararası Projeler Yönetim Koordinatörü olarak görev yapan danışmanı U.E.’nin, kamu görevi yaptığı dönemde Bilbest firmasından danışmanlık adı altında yüklü miktarda ve düzenli aralıklarla ödemeler aldığı öne sürüldü. U.E.’nin, bakanlık çalışanlarından temin ettiği dokümanları kullanarak dış kurum ve kuruluşlarla ticari iş yaptığı iddia edilen dilekçede, “Komisyon Başkanı olarak görev yaptığı bir projede (HS Monitör) ihaleyi danışmanlık verdiği Bilbest firmasının kazandığı, şüphelilerin Bilbest başta olmak üzere Bakanlıktan gizli olarak kamu görevlisi olmaları sebebiyle temin ettikleri bilgileri kullanarak çeşitli kurum ve kuruluşlara danışmanlık hizmeti sundukları, Bakanlıktan gizli olarak Bilbest isimli firma ile ticari ilişkide bulundukları” ileri sürüldü.

Danışmanlara gözaltı

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, suç duyurusu üzerine soruşturma başlattı. Soruşturma kapsamında savcılık, danışman ve Bilbest isimli firma ile diğer şüpheliler arasındaki para hareketlerini inceledi. Yapılan incelemede Bilbest firmasının, danışmana 5 yıl içinde toplamda 142 bin lira gönderdiği belirlendi. Söz konusu hesap hareketlerinde danışmanlar arasında para trafiğine de rastlandı. Bunun üzerine Birinci’nin şikayet ettiği dört danışman gözaltına alındı.

“Bilbest, ikinci fazda elendi”

Danışman U.E., emniyetteki ifadesinde, “kendisini Bilbest ile tanıştıran kişinin Şuayip Birinci olduğunu” öne sürdü. Danışman, HS Monitör ihalesinden 11 ay önce bir eğitim portalının kurulması için 4 ay süre ile Bilbest’e danışmanlık verdiğini, firma ile olan ilişkisinden, Bakanlık harici yaptığı işlerden ve firma ile ilişkisini kesmesinden Birinci’nin haberi olduğunu anlattı. Kendisinin memur olmadığını, Sağlık Bakanlığı’na şirketi üzerinden danışmanlık hizmeti verdiğini ve bakanlıkla olan sözleşmede dışarıya iş yapmasını engelleyici bir hüküm de bulunmadığını anlatan danışman, şunları söyledi:

“HS Monitor ihalesi, bir AB projesi olup Sağlık Bakanlığı tek başına ihale karar mercii değildir. İhale karar mercii, toplam beş ülkenin oluşturduğu, Avrupa Birliği Komisyonu’nun da bizzat süreci takip ettiği bir model ile karar verilir. Dolayısıyla herhangi bir kişinin ihaleye fesat karıştırma ihtimali olamaz. Nitekim bu ihalede Bilbest firması haricinde çeşitli ülkelerden altı farklı firma ihaleyi kazananlar arasında yer almıştır. Görüleceği üzere Bilbest firması bu ihalenin 2. fazında elenmiştir.”

“Tweet kaldırılmazsa iyi olmaz”

İfadelerinin ardından dört danışman yurtdışına çıkış yasağı ile serbest kaldı. İtiraz üzerine danışmanlar hakkında ev hapsi kararı verildi. Yürütülen soruşturma sonunda savcılık danışman U.E. ve arasında para trafiği olan iki eski danışman ile Bilbest firmasının sahipleri hakkında iddianame düzenledi. İddianamede, ifadesine yer verilen eski danışmanlardan biri, sürecin başlamasına neden olan tweet'e ilişkin, “Bakan Yardımcısı Şuayıp Birinci tarafından arandım. Birinci, diğer danışmanı U.E.’nin sosyal medyada yapmış olduğu paylaşımı kaldırması için kendisiyle görüşmemi istedi. Bu paylaşımı kaldırmadığı taktirde U.E. için iyi olmayacağını söyledi” dedi.

 İlk duruşma mayısta

İddianamede, Bakan Yardımcısı Sabahattin Aydın’ın oğlunun Bilbest’teki hisselerini devrettiği Mehmet Zahid Ercan da sanık olarak yer aldı. Öte yandan rüşvetle suçlanan danışmanlardan biri, 6 Şubat’taki deprem sırasında hayatını kaybetti. Bu nedenle savcılık bu kişi yönünden takipsizlik kararı verdi. Ankara Başsavcılığı'nın hazırladığı iddianame, ağır ceza mahkemesince kabul edildi.

Davanın ilk duruşması mayısta görülecek.