CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer'in verdiği soru önergesini yanıtlayan Sağlık Bakana Fahrettin Koca, "Ülkemizde 2019 yılında meydana gelen 435 bin 941 ölümün 87 bin 188’inin, tütüne atfedilen hastalıklar sebebiyle meydana geldiği tahmin edilmektedir" dedi.
Tütün ürünü kullanımının, ölümlerin yüzde 20’sine sebep olduğunun tahmin edildiğine dikkat çeken Sağlık Bakanı Koca, “Ülkemizde 2019 yılında meydana gelen 435 bin 941 ölümün 87 bin 188’inin tütüne atfedilen hastalıklar sebebiyle meydana geldiği tahmin edilmektedir” dedi. Bakan Koca, tütün kullanımı konusunda Türkiye'nin 48 Avrupa ülkesi arasında 22’inci sırada olduğunu da açıkladı.
2 yıl sonra cevap verildi
Ömer Fethi Gürer, ülkede artış gösteren tütün ürünü kullanımının neden olduğu olumsuzluklarla ilgili olarak TBMM’ye, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın yanıtlaması istemiyle 18 Temmuz 2019 tarihinde bir soru önergesi vermişti. Gürer’in tütün kullanımına ilişkin istatistiki verilerin açıklanması istemiyle verdiği önergeye, 18 Ağustos 2021 tarihinde Fahrettin Koca’dan yanıt geldi.
Gürer önergesinde şu sorularının yanıtlanmasını istedi:
-Türkiye’de kaç milyon kişi tütün ve tütün mamulü kullanmaktadır?
-Tütün ve tütün mamulü kullananların yaş gruplarına ve cinsiyete göre dağılımı nedir?
-Ülkemizde sigaraya başlama yaşı kaçtır?
-Son 5 yıl itibariyle ülkemizde tütün ve tütün mamulü kullanım oranı nedir?
-Tütün ve tütün mamulü kullanımı ülkemizde yakalanma sıklığına göre hangi hastalıklara sebep olmaktadır?
-Son 5 yıl itibariyle tütün ve tütün mamulü kullanımı nedeniyle hayatını kaybeden yurttaşlarımızın sayısı kaçtır?
-Türkiye, tütün ve tütün mamulü tüketiminde dünya genelinde kaçıncı sırada yer almaktadır?
-Tütün ve tütün mamulü kullanımının ülkemize yıllık maliyeti ne kadardır?”
Kullanım oranı yüzde 31,4
Bakan Koca, 2019 yılında yapılan Türkiye Sağlık Araştırması verilerine göre ülkemizde 15 yaş ve üzeri nüfusta her gün ve ara sıra tütün ürünü kullanım oranının yüzde 31,4 oluğunu belirtti.
Bilimsel çalışmalara göre tütün ürünü kullanımının, vücudun hemen hemen her organını etkileyerek, zarar verdiğini ifade eden Bakan Koca, “Tütün ürünü kullanımı; başta kanserler olmak üzere, solunum sistemi hastalıkları, dolaşım sistemi hastalıkları, serebro-vasküler olay (inme), sindirim sistemi hastalıkları, kas-iskelet sistemi hastalıkları, Alzheimer hastalığı gibi nörolojik hastalıklara, infertilite (kısırlık), erken menapoz gibi üreme sistemi sorunlarına sebep olmaktadır. Bununla birlikte Ulusal Hastalık Yükü 2017 Araştırması verilerine göre ülkemizde; en önemli risk faktörlerinin başında tütün kullanımı olan ve erken ölüme sebep olan hastalıklar arasında sırasıyla; iskemikkalp hastalıkları, inme, akciğer kanseri, KOAH, Alzheimer hastalığı ve hipertansif kalp hastalıkları yer almaktadır” açıklamasında bulundu.
Ölümlerin yüzde 20'si tütün kullanımı dolaylı
Tütün ürünü kullanımının, ölümlerin, yüzde 20’sine sebep olduğunun tahmin edildiğini işaret eden Bakan Koca, 2019 yılında meydana gelen 435 bin 941 ölümün 87 bin 188’inin tütüne atfedilen hastalıklar sebebiyle meydana geldiğinin de tahmin edildiğini belirtti.
Bakan Koca, Dünya Sağlık Örgütü tarafından yayımlanan ve güncel verilerin yer aldığı Avrupa Tütün Kullanım Trendi 2019 Raporu verilerine göre ülkemizin, tütün kullanımı konusunda 48 Avrupa ülkesi arasında22’ncisırada yer aldığına da belirtti.
Yıllık 1.4 trilyon harcanıyor
Doğrudan maliyetlerin tütün ürünü alınmasına yönelik harcamaları içerirken, dolaylı maliyetlerin ise tütün ürünü kullanımına bağlı ortaya çıkan hastalıkların tedavi giderleri, sağlık harcamaları ve iş gücü kayıplarına ilişkin harcamaları da kapsadığını vurgulayan Bakan Koca, “Yukarıda belirtilen Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Tütün Kullanım Trendi 2019 Raporu verilerine göre tüm dünyada tütün ürünü kullanımının sebep olduğu sağlık hizmeti harcamaları ve iş gücü kayıplarının yıllık maliyeti 1,4 trilyon dolardır. Dünya Sağlık Örgütü ile Bakanlığımız iş birliğinde hazırlanan, Türkiye’de Bulaşıcı Olmayan Hastalıkların Önlenmesi ve Kontrolü İçin Yatırım Gerekçeleri 2018 Raporu verilerine göre; ülkemizde sadece kalp damar hastalıkları, kanserler ve kronik solunum sistemi hastalıkları gibi en büyük risk faktörü tütün ürünü kullanımı olan hastalıklara yönelik tedavi giderleri, iş gücü kayıpları ve erken ölümlere ilişkin yıllık harcamalarının bile, 50 milyar TL’den fazla olduğu tahmin edilmektedir” ifadelerine yer verdi.
Koca'nın payşatığı verilere ilişkin değerlendirmelerde bulunan Gürer, “Ülkemizde TEKEL’in özelleştirilmesi ile 400 bini bulan tütün üreticisinin önemli bölümü mağdur oldu. TEKEL’den sonra tütünün pazar kontrolü yabancı ülke şirketlerinin kontrolüne geçti. İktidar yerli tütün üreticisine adeta eziyet etti. Tütün çiftçisi bitti ve bu süreç yabancı şirketlere yaradı. Zararlı olsa da tütün tüketimi devam ediyor ama artık çiftçi ve işçi bu alanda sayısal olarak çok geriledi” diye konuştu.