T24 - Stratfor’un dünyadaki medya kuruluşlarıyla istihbarat işbirliği yaptığı iddia edildi. ‘Konfederasyon ortağı’ adı altında Stratfor’a bilgi aktaran gazeteler arasında Sabah ve Hürriyet Daily News gazetelerinin de olduğu öne sürüldü.
Taraf gazetesinde yer alan habere göre; WikiLeaks’in sızdırdığı Küresel İstihbarat Dosyaları Stratfor’un birçok medya kuruluşuyla ortaklık anlaşması olduğunu ortaya çıkardı. Gazetecilerin kendilerini istihbarat kaynağı olarak kullandırmasının ne kadar etik olduğu şimdi ABD’nin bir numaralı gündemi haline geldi.
Yazışmalarda, Stratfor’un küresel partnerlerinden birinin de Sabah gazetesi olduğu görülüyor. Şirketin Türk uzmanı Ceyhun Emre Doğru, gönderdiği bir e-postada, “Sabah gazetesinin tüm servislerinin Stratfor ile yapılan işbirliği ile ilgili bilgilendirileceğini” ve istedikleri bilgilerin “ne zaman olursa olsun” aktarılacağını yazmış. Taraf, WikiLeaks’in takvimine riayet ediyor, ancak dün (WikiLeaks’e belge sızdırdığı iddia edilen ABD’li er) Bradley Manning ile ilgili bir belgede Stratfor’un Sabah gazetesi ile ortaklığına değinilmesi üzerine, işbirliğinin hangi çerçevede olduğuna ışık tutan Emre Doğru’nun, aynı zamanda Stratfor direktörü George Friedman’ın eşi olan Meredith Friedman’a gönderdiği 22 Haziran 2010 tarihli e-postasının tam metnini yayımlıyoruz:
“Bugün Sabah’taki irtibat kişimiz Alparslan [Akkuş] ve diplomasi muhabiri olmak için hazırlanan Mehmet Ali (eğitiminin bir parçası olarak Alparslan ile birlikte takılıyor) ile öğle yemeği yedim. Son siyasi gelişmelerle ilgili konuştuk, ardından da Sabah ile Stratfor arasındaki işbirliğini geliştirmenin yollarını görüştük. Ona neler yaptığımızı, ne tür bilgiler topladığımızı ve onları nasıl analiz ettiğimizi ayrıntılı bir şekilde anlattım. Stratfor’un çalışması ile gazetecilik arasındaki fark konusunda ve karşılıklı paylaşabileceğimiz değerli bilgileri konuştuk. Hem bilgiyi toplarken hem de analiz ederken, özellikle de Sabah’ın analiz elde etmekte zorluklarla karşılaşabileceği bölgelerde ne kadar iyi bir iş çıkardığımızı göstermek için ona bazı örnekler verdim (Mavi Marmara krizi, Kırgızistan, vb.). Çeşitli konularda da Stratfor uzmanlarının görüşlerine başvurmasını tavsiye ettim. Başka kaynaklardan makaleler yayınlamak için yeni bir internet sitesi hazırlama planımızdan ve bunun Sabah’ın uluslararası profilini yükseltmesine ne denli yardımcı olabileceğinden de kendisine söz ettim. Ona Azerbaycan ve Gürcistan gibi ülkelerde Sabah’ın istediği bilgileri elde edebileceğimiz partnerlerimiz olduğunu söyledim. Sanırım artık Sabah’ın, Stratfor’un çalışması ve gazeteciliğinden yararlanabileceği konular/ülkeler ile ilgili şimdi çok daha iyi bir fikri var ve bizden bu bilgileri edinebilme konusunda da son derece ilgili görünüyordu.
Ona Sabah kanadında işlerin nasıl yürüdüğü ile ilgili görüşünü sordum. Sabah’ın (Stratfor ile işbirliği) mekanizmasının olması gerektiği kadar iyi işlemediğini düşündüğünü söyledi. Çoğunlukla iş yerinde olmadığı ve ofiste çalışanlarla iletişim kuramadığı için böyle oluyor. Örneğin Türkiye’nin İHA [insansız hava aracı] kullandığını öğrenmek için onu son aradığımda Kıbrıs seyahatindeydi ve bilgiyi bana sağlaması her zamankinden daha fazla zaman aldı. Büyük ihtimalle Sabah’ın farklı servisleriyle olan ilişkimizi yönetecek uyanık bir eleman bulacak zira şu anda karşılaştıkları en büyük sorun bu servisler arasındaki işbirliği eksikliği. Sabah’ın tüm servislerinin Sabah’la olan rolümüzle ilgili bilgilendirileceğini ve bizim adımıza soruları iletecek olan bu kişiye (Alpaslan’ın bizzat seçeceği) gereken tüm bilgilerin ne zaman olursa olsun aktarılacağını söyledi. Bu özellikle cevabı Ankara’da bulunabilecek bir şeyler sorduğumuzda çok faydalı olacak. Alparslan tabii ki tüm bu mekanizmayı denetleyecek ve iyi işlemesini gözetecek.
Hürriyet Daily News ve Sabah ile yaptığımız toplantılarda kaynaklarımızın dikkatini çekmeye iki şeyin çok yardımcı olduğunu fark ettim. Birincisi görüşmelerimizde dünyadaki olayların hepsine hakim olduğumu göstermek. İkincisi ise Stratfor’un neler yaptığını ve de onlara neler sunabileceğimizi ayrıntılı bir şekilde açıklamak. Artık Alparslan ile daha kişisel ve samimi bir ilişkim olduğunu da söyleyebilirim (Hürriyet Daily News’daki irtibat kişimiz Güler’e [Turunçoğlu] nazaran).
Sorularınız varsa beni bilgilendirin.” Meredith Friedman’ın cevabı:
“Emre – bu harika ve medya partnerlerimizle (confederation partners) çalışmanız için sana tam anlamıyla bu yüzden ihtiyacımız var. Sabah’tan Alparslan ile ilişkilerinin Hürriyet Daily News’daki Güler’e nazaran neden daha kişisel ve samimi olduğunu sanırım anlayabiliyorum, zira Alparslan dükkânı işletmesine rağmen temelinde konuları takip eden ve ayrıntıları bilen bir gazeteci. Güler’in aslında bir kaynak geliştirme müdürü olduğunu unutma, dolayısıyla uluslararası gündemin ayrıntılarını Taylan veya diğer gazeteciler kadar bilebilecek biri değil. Güler’in rolü bir nevi benimkini veya Jen’inkini andırıyor, o ilişkileri yönetmek ve sorulara cevap verildiğinden emin olmak için orada, fakat yine de Taylan ile tanıştığım ve de adını sürekli unuttuğum diğer kişi ile daha güçlü kişisel ilişkiler geliştirebilmen gerektiğini düşünüyorum.
İşte işbirliği anlaşmasının bir örneği
Stratfor’un medya kuruluşlarıyla ortaklık anlaşmalarının nasıl yapıldığı, neler içerdiği konusunda ipucu vermesi için, 29 Mart 2010 tarihinde Stratfor’un patronu George Friedman ile Hürriyet Daily News’un o zamanki Genel Yayın Yönetmeni David Judson arasında imzalanmış anlaşmanın tam metnini sunuyoruz:
“Stratfor ve Hürriyet Daily News enformasyonun, raporların ve fikirlerin paylaşılacağı bir işbirliği oluşturma arzusundadırlar.
Bu ilişki kapsamında Stratfor, Hürriyet Daily News’dan haftalık enformasyon ya da raporlar temin edecek, aynı zamanda Stratfor'un ilgi alanındaki belirli olaylara ilişkin son dakika bilgileri de alacaktır. Hürriyet Daily News’un sağlayacağı enformasyon birincil olarak Türkiye’den gelecektir ama aynı zamanda bu kuruluşun civar bölgeden ve dünyadan aldığı enformasyonu da kapsayacaktır.
Stratfor bunun karşılığında Hürriyet Daily News’un belirleyeceği temel ilgi alanlarındaki araştırma ve analizlerini Hürriyet Daily News’la paylaşacaktır. Stratfor, Hürriyet Daily News’un Genel Yayın Yönetmeni’nin belirleyeceği muhabirlere ücretsiz internet giriş hesapları ve Stratfor analizlerinden alıntı yapmak ve kaynak göstermek üzere www.stratfor.com sitesine erişim imkânı sağlayacaktır. Tam metin olarak basmak ya da tercüme etmek isteyeceğiniz her yazı için ayrı ayrı talepte bulunmak gerekecektir.
Hem Stratfor hem Hürriyet Daily News birbirine, diğerinin talebi doğrultusunda “background” (kaynağı belirtilmeden kullanılacak anlamında) enformasyon ve araştırma bilgileri de aktaracaktır. Her iki grubun öncelikleri ve odaklandığı konular farklılaşıp değiştikçe, Stratfor ile Hürriyet Daily News arasındaki ortaklaşma ve işbirliği zamanla evrim geçirecektir.
Stratfor ile Hürriyet Daily News arasındaki temas noktaları birincil derecede Stratfor'un Ortadoğu Direktörü Kamran Bokhari ile Hürriyet Daily News’un Yayın Yönetmeni Taylan Bilgiç’tir. George Friedman
David Judson”
İşin ilginci, bu anlaşma metni Hürriyet Daily News’un şimdiki Genel Yayın Yönetmeni Murat Yetkin’e, Stratfor çalışanı Emre Doğru tarafından 15 Haziran 2011’de şu mesajla iletilmiş:
“Merhaba Murat Bey,
Ben Stratfor adlı Amerikan uluslararası politika araştırma şirketinin Türkiye ve bölge sorumlusu Emre Doğru. Öncelikle HDN’deki yeni göreviniz dolayısıyla sizi tebrik eder ve başarılar dilerim.
HDN ve Stratfor arasında David Bey’in çalışma döneminde kurulmuş bir işbirliği anlaşması mevcut. Ben şahsen HDN’de çalışan arkadaşlarla çeşitli vesilelerle görüşüyor ve fikir alışverişinde bulunuyorum. Stratfor yönetimi ve CEO’su George Friedman bu işbirliğine değer veriyor ve sürdürülmesini arzuluyor. Eğer sizin için de uygun olursa, İstanbul’da olduğunuz bir gün hem sizinle tanışmak, hem de iki şirket arasındaki işbirliğinin içeriğini ayrıntılarıyla paylaşmak isterim. En iyi dileklerimle,
Emre Doğru”
Murat Yetkin ise bu işbirliği konusunda bazı soru işaretleri taşıdığını şu postayla bildirmiş:
“Değerli Emre bey,
Sözleşmeyi okudum. Bu sözleşmenin Hürriyet Daily News gazetesinin çıkarları doğrultusunda iyileştirilmesi zorunluğu olduğu kanaatine vardım. Bu konuyu da görüşmek isterim. Selamlar,
Murat Yetkin”
Bunun üzerine Emre Doğru da, “Murat Bey, anlaşma üzerinde ne gibi değişiklikler yapılması gerektiğini düşündüğünüzü görüşmeyi ben de isterim. Dilerseniz e-mail ya da telefon üzerinden, dilerseniz uygun olduğunuzda İstanbul’da biraraya gelebiliriz. Kolaylıklar” diye yazmış.