Avusturya'nın başkenti Viyana’da Türkiye, ABD, Rusya ve Suudi Arabistan dışişleri bakanlarının katılımıyla gerçekleşen dörtlü Suriye toplantısında Moskova, bundan sonra yapılacak toplantılarda bölgenin iki önemli aktörü İran ve Mısır’ın da yer alması gerektiği görüşünü dile getirdi. İran’a karşı çıkmayan Ankara, Mısır’ın ise sürece katılmak istenmesinden rahatsız oldu. Suudi Arabistan’ın da İran’ın çağrılmasından rahatsızlık duyduğu bildirildi.
Hürriyet’ten Uğur Ergan'ın haberine göre; Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, özellikle İran’ın olmadığı bir denklemde Suriye meselesinin çözülmesinin zor olduğunu ifade etti. Dışişleri Bakanı Feridun Sinirlioğlu, toplantıdan sonra Lavrov’la yaptığı yarım saatlik görüşmede Türkiye’nin Mısır’la aynı masaya oturmasının zorluklarına dikkat çekti.
Mısır’da Mursi yönetiminin askeri darbe ile devrilmesinden sonra Ankara, darbeci Sisi yönetimini sert ifadelerle eleştirerek ilişkileri en alt düzeye indirmişti.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tanju Bilgiç, Sinirlioğlu Türkiye’ye döndükten sonra yaptığı açıklamada, “Türkiye’nin Suriye konusundaki ilke ve hedeflerinin belli olduğunu” belirterek şunları söyledi:
“Bu ilke ve hedefler muhalefetin yanı sıra birçok müttefik ve ortak ülke tarafından da Suriye’de istikrar ve barışa ulaşmanın tek yolu olarak görülmektedir. Son olarak New York’da dokuz ülkenin katılımıyla yapılan toplantılarda bu ilke ve hedefler bir kere daha teyit edilmiştir. Viyana’da yapılan toplantıda, Türkiye’nin bu ilke ve hedefleri zemininde siyasi bir çözümün nasıl hayata geçirilebileceği ve Cenevre Bildirisi’nde öngörülen geçiş sürecinin nasıl başlatılıp uygulanabileceği üzerinde durulmuş, bu bağlamda bazı yeni fikirlerin değerlendirilmiştir. Bu toplantıda gündeme gelen konuların Suriye muhalefeti ve konuyla ilgili diğer taraflarla istişare edilmesi ve gelecek hafta yeni bir toplantı düzenlenmesi öngörülmektedir.”
Bilgiç 30 Ekim olarak planlanan yeni toplantının nerede yapılacağının henüz netleşmediğini söyledi.
Öte yandan Başbakan Başdanışmanı Murtaza Yetiş, "Maalesef Suriye'deki süreç giderek zorlaşıyor ancak bölgede farklı dinamikler var bölgede her an bir sürpriz olabilir" dedi. Yetiş, Suriyeli sığınmacıların sorunlarının araştırılması kapsamında geldiği Kilis'te bir dizi incelemelerde bulundu. Kilis Valisi Süleyman Tapsız'ı makamında ziyaret eden Yetiş, basına kapalı gerçekleşen ziyaretin ardından İl Özel İdaresi Meclis Salonu'nda düzenlenen 'Suriye Çalıştayı'na katıldı.
Yetiş, bundan sonraki süreçte Suriye'de izlenmesi gereken politikaların ele alındığı çalıştayda, bölgede faaliyet gösteren yerli ve yabancı sivil toplum kuruluşlarının sağladığı katkının çok fazla olduğunu söyledi.
“Kapımızı açık tutmak zorundayız”
Suriye'de yaşanan hadiseler konusunda devletin ilgili kurumlarla sürekli bilgi alışverişi içerisinde olduğunu anlatan Yetiş, şunları kaydetti:
"Hükümet olarak Suriyeli sığınmacılarla ilgili politikamızı aynı biçimde devam ettireceğiz. Bunun da özünde kardeşlik hukukumuz ve uluslararası hukuk var. Bugün dünyanın hiçbir yerinde kimse ölümden kaçan insanlara kapıyı kapatmanın, uluslararası hukuka uygun olduğunu söyleyemez. Biz bunu doğrudan özellikle son dönemde Avrupa'dan gelen misafirlerimize de söylüyoruz. Bundan sonrasında da bugüne kadar olduğu gibi çatışmadan kaçan her insana kapılarımızı olduğu gibi açık tutmak zorundayız. Maalesef Suriye'deki süreç giderek zorlaşıyor ancak bölgede farklı dinamikler var, bölgede her an bir sürpriz olabilir. Bölgede çatışmalar şiddetlenecek yeni akışlar olacak diye gündem ediyoruz ama orada farklı dengelerde var."
“Rusya’yla birlikte daha da karmaşık bir hal aldı”
Son dönemde Rusya'nın da sürecin içerisine girmesiyle Suriye'deki durumun daha da karmaşık bir hal aldığını, bu nedenle Türkiye'nin bu önemli riski dikkate alarak hareket ettiğini dile getiren Yetiş, her halükarda temel yaklaşım olarak Suriye içerisinde mümkün mertebe eğitimden sağlığa ve sosyal uyuma kadar bütün alanlarda kamu ve sivil toplum kuruluşlarıyla çalışmalara devam edilmesi gerektiği, hükümetin sınır ötesindeki hareketliliği gördüğünü ve bununla ilgili bir takım hazırlıklar yaptığını aktardı.
Yetiş, sınır hattı boyunca yayılmış düzensiz yerleşimler olduğunu ve insanların bir yer bulmak kaygısıyla başını sokabilecek çadırlar kurduğunu gözlemlediklerini belirterek, öncelikli hedeflerinin Suriyelileri dış göçe mecbur ve mahkum etmeyecek bir biçimde yaşam koşulu oluşturmak olduğunu vurgu yaptı.
Kamunun ciddi işler yaptığını ancak sivil toplum kuruluşları olmasa bütün bunların başarmasının mümkün olmadığını dile getiren Yetiş, kamunun gücünü ve hizmetlerini bundan sonra şehirde yaşayanlara daha fazla yoğunlaştırılmasını öngördüklerini ifade etti.
Bazı sivil toplum kuruluşu temsilcilerinin Suriyelilerin seyahat ederken bildirime tabi olması kuralının kaldırılması yönündeki taleplerine de cevap veren Yetiş, bunun sebebinin misafirlerin insan tacirlerinin eline düşmesini ve denizlerde boğulmasını önlemek olduğunu sözlerine ekledi.