Russia in Global Affairs dergisi Genel Yayın Yönetmeni ve düşünce kuruluşu Rusya Dış İlişkiler ve Savunma Politikaları Konseyi'nin Başkanı Fyodor Lukyanov, Türk-Rus ilişkilerindeki son durumu ile ilgili sorularımızı yanıtladı.
DW: Sayın Lukyanov, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Rusya Milli Günü dolayısıyla Devlet Başkanı Vladimir Putin'e gönderdiği kutlama mesajı uçak krizinin ardından ilk üst düzey temas ve yakınlaşma çabası olarak değerlendirildi. Bu girişim Rusya'da nasıl algılandı?
Lukyanov: Mektubun gönderilmesi, Türkiye'nin ikili ilişkilerde yeni bir sayfa açmak ve Rusya ile ilişkileri normalleştirmek istediğinin bir işareti. Ancak Rusya açısından ilişkilerin normale döndürülmesi için bu yeterli değil. Kremlin Türkiye'den resmi özür ve maddi tazminat istediğini defalarca bildirdi.
Rusya ile Türkiye ortaklığı yeniden başlatmak üzere spesifik detaylar üzerinde gayriresmi olarak görüşüyor olabilirler. Ancak sonuçta Rusya'nın sadece bir mektuptan daha ciddi bir jeste ihtiyacı var.
Aynı zamanda Rusya'nın da, Türkiye'deki iç siyasi durum ve Türk yetkililerin ülke içindeki imajına dayalı olarak ne ölçüde işbirliği yapılabileceğini hesaba katması gerek. Türk yetkililerin itibar kaybına uğramadan özür dileyebilmesini sağlamak gerekiyor. Çünkü Erdoğan bunu yapamıyor.
DW: Mektubun ardından Kremlin'den yapılan açıklamada Türkiye ile ilişkilerin normalleşmesini Moskova'nın da istediği belirtildi, diğer yandan düşürülen Rus uçağı ile ilgili beklentiler hatırlatıldı. Kremlin'in yanıtını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Lukyanov: Dimitri Peskov, Rusya'nın Türkiye ile ilişkilerin kopmasından üzüntü duyduğunu söylüyorsa, bu, Rusya'nın ilişkileri düzeltme konusunu tartışmaya hazır olduğuna yönelik açık bir sinyaldir. Ancak Peskov'un sözleri şu anlama da geliyor: Bunun için gerekli koşul, Türkiye'nin özür dilemesi ve kamuoyu önünde hatasını kabul etmesi gerektiğidir.
Peskov ayrıca Erdoğan'ın mektubunun içeriği ile ilgili de yorumda bulundu. Bunun bir protokol mesajı olduğunu ve geleneksel olarak milli günlerde gönderildiğini söyledi. 'Uluslararası ilişkilerde genel bir uygulamadır ve herhangi bir cevap gerektirmez. Üzgünüz ki, bu mesajın içinde başka bir içerik yok" dedi.