Kremlin, ABD Başkanı Donald Trump'ın azil sürecine yönelik devam eden soruşturma kapsamında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Trump arasında geçen telefon görüşmelerinin dökümlerinin de yayınlanması çağrılarına "iznimiz olmadan yayınlanamaz" yanıtını verdi.
Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov, bir işaret gelmesi halinde konuyu Washington ile görüşeceklerini ancak bu görüşmelerin dökümünü yayınlamanın normal diplomatik işleyişte yer almadığını belirtti. Peskov bunun sadece iki taraf arasında karşılıklı bir anlaşmayla mümkün olabileceğini belirtti.
Azil sürecinine dair soruşturmayı yürüten Temsilciler Meclisi İstihbarat Komisyonu'nun Demokrat Başkanı Adam Schiff, Trump'ın Putin de dahil dünya liderleriyle görüşmelerinin kayıtlarının yayınlanması gerektiğini söylemişti.
Schiff, Trump'ın ulusal güvenliği tehlikeye atmış olabileceğini belirterek bu kayıtları istiyor.
Haftasonu Amerikan NBC televizyonuna yaptığı açıklamada Schiff, Putin'le ve diğer liderlerle ABD Başkanı arasında yapılan telefon görüşmelerinin ulusal güvenliği tehdit edip etmediğini görmek için bu dökümlerin açıklanmasının bir ihtiyaç olduğunu belirtmişti.
En az 11 telefon görüşmesi
Kremlin'in internet sitesindeki bilgilere göre Trump'ın başkan olmasından bu yana iki lider arasında en az 11 telefon görüşmesi gerçekleşti. Liderler birkaç kez de sadece çevirmenlerin bulunduğu baş başa görüşme yaptı.
Beyaz Saray bu görüşmelerin bazılarıyla ilgili ya çok az bilgi yayınladı ya da hiç açıklama yapmadı.
Trump'ın azil sürecini başlamasına neden olan bilgi istihbarat çevrelerinden bir muhbirden geldi.
Muhbir, Başkan Trump'ın kısa bir süre önce Ukrayna Cumhurbaşkanı ile yaptığı telefon görüşmesinde yeniden başkan seçilmesine yardımcı olabilecek siyasi bir istekte bulunarak görevini kötüye kullandığı şikayetinde bulunmuştu.
ABD Temsilciler Meclisi'nde çoğunluğu elinde tutan Demokratlar da, Trump'ın 25 Temmuz'da yaptığı telefon görüşmesinde, Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenskiy'den eski Başkan Yardımcısı ve 2020 seçimlerinde Demokrat başkan aday adayı Joe Biden hakkında yolsuzluk soruşturması açmayı istediği iddiaları nedeniyle kanuna aykırı davrandığı gerekçesiyle azil sürecini geçen hafta resmen başlattı.
Trump'ı şikâyet eden istihbarat yetkilisinin kimliği hâlâ gizli tutuluyor. Schiff ABC televizyonuna yaptığı açıklamadaysa muhbirin İstihbarat Komisyonu'yla anlaşarak bir oturumda yer almayı kabul ettiğini bildirdi.
Trump hakkında daha önce Rusya'nın ABD'de 2016'da yapılan başkanlık seçimlerine müdahale ettiği iddialarıyla ilgili yürütülen soruşturma sonucunda azil sürecinin başlatılabileceği belirtiliyordu. Ancak soruşturmada Trump'ın suç işlediği konusunda kesin bir kanı oluşmadığı için süreç de başlatılamamıştı.
Trump Zelenskiy ile ne konuştu?
Beyaz Saray, Kongre'den ve basından gelen 'görüşmenin içeriği kamuoyu ile paylaşılmalı' baskılarının ardından Trump - Zelenskiy görüşmesinin dökümünü yayımladı.
ABD Başkanları ve diğer ülke liderleri arasında yapılan telefon görüşmelerinin deşifresi tutulmuyor. Bunun yerine Beyaz Saray'dan en az iki yetkili konuşmayı dinliyor ve notlar alıyor.
Beyaz Saray'ın yayımladığı döküm de bu notlara dayanan bir metin.
Döküme göre, Trump, hem 2016 seçimlerinden önce Demokrat Parti Ulusal Komitesi'nin sistemine yönelik siber saldırıyı soruşturması için tutulan Crowdstrike şirketini hem de Biden'ın oğlunun şirketiyle ilgili konuyu görüşmede gündeme getiriyor.
Trump, Zelenskiy'e, kendisinden bir ricası olduğunu ve Crowdstrike şirketiyle ilgili durumu incelemesini istediğini belirtiyor.
Trump ayrıca, Demokrat Parti Ulusal Komitesi'nin Ukrayna'da olduğu söylenen sunucusunun yerinin tespit edilmesi için de yardım istiyor.
Trump, "Adalet Bakanımızın sizi ya da ekibinizi aramasını ve bu konunun sonuna kadar gitmenizi istiyorum. Dün gördüğünüz gibi, tüm bu saçmalık Robert Mueller adında bir adamın gösterdiği çok kötü bir performansla sona erdi ancak birçok şeyin çıkış noktasının Ukrayna olduğu söyleniyor. Elinizden ne gelirse, mümkün olması halinde yapmanız bizim için çok önemli" diyor.
Zelenskiy de bu konuların kendisi için de önem taşıdığını ve ABD ile işbirliği alanında yeni bir sayfa açmaya hazır olduklarını belirtiyor.
Zelenskiy, "Ukrayna Cumhurbaşkanı olarak size tüm soruşturmaların açık ve şeffaflık içinde yürütüleceğinin garantisini verebilirim" diyor.
Trump da buna yanıt olarak, konuyla ilgili kendi avukatı ve eski New York Belediye Başkanı Rudy Giuliani ile konuşmasının iyi olacağını söylüyor ve konuyu Biden'ın oğluna getiriyor.
Trump, "Bir başka konu da Biden'ın oğluyla ilgili ortada çok laf var, Biden'ın soruşturmayı durdurduğu söyleniyor ve birçok kişi ne olduğunu ortaya çıkartmak istiyor, o yüzden Adalet Bakanı ile birlikte çalışabilirseniz harika olur. Biden, ortalıkta soruşturmayı durdurduğunu söyleyerek böbürleniyor. Kulağa korkunç geliyor" diyor.
Zelenskiy de bir sonra atanacak olan başsavcıyı kendilerinin atayacağını ve bu nedenle de bu konuyu inceleyeceklerini söylüyor.
Zelenskiy ayrıca Trump'tan konuyla ilgili ellerindeki bilgileri paylaşmasını da istiyor.
Trump, telefon konuşmasının sonuna doğru Zelenskiy'e yardımlarından dolayı teşekkür ediyor ve "Beyaz Saray'a ne zaman gelmek isterseniz bir telefon edin yeter. Bize bir tarih verin, biz ayarlarız" diyor.
ABD Başkanı Trump ise, Zelenskiy ile görüşmesinde Joe Biden'ın gündeme gelmesine rağmen bunun usulsüz bir biçimde yapılmadığını savunuyor ve hem Demokratları hem de basını 'cadı avıyla' suçluyor.