Amerikan vakfı SAMS'ın bildirdiğine göre bundan iki hafta kadar önce İdlib'deki bir hastane bir Rus füzesi tarafından tahrip edilmiş ve saldırıda aralarında iki hekimin de bulunduğu on iki sivil hayatını kaybetti. Rusya saldırıyı yalanladı ve Savunma Bakanlığı saldırıdan 11 gün sonra havadan çekilmiş fotoğraflarla hastanenin sağlam olduğunu kanıtlamaya çalıştı. Moskova yönetimi hedef şaşmayan silahlarla sadece teröristlerin vurulduğunda ısrar ederken, Suriye ve Batılı kaynaklar Rus silahlarıyla öldürülen sivil sayısının artmakta olduğunu bildiriyor.
Rus Savunma Bakanlığı eylül başından ekim sonuna kadar Rus jetlerinin bin 400 sorti yaptığını ve operasyonlarda bin 623 terör yuvasının tahrip edildiğini bildirdi. Ancak uzmanlar bu haberin iki bakımdan yanıltıcı olabileceğini belirtiyor. Rusların kimi ‘terörist' olarak tanımladıkları bilinmediği gibi raporlarda sivil kayıplar hakkında da herhangi bir sayı verilmiyor.
IŞİD değil muhalifler hedefte
Rusya yönetimi her fırsatta Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ı, terör milisi IŞİD ve El Kaide'ye bağlı Nusra Cephesi ile mücadelesinde desteklediklerini duyuruyor. Batı da her iki oluşumu terörist, muhalif grupları ise ‘ılımlı' olarak niteliyor. Moskova ve Şam yönetimlerinin gözünde ise rejim aleyhtarlarına toptan ‘terörist' yaftasını yapıştırıyor. Özgür Suriye Ordusu, Batı ve Arap devletleri tarafından destekleniyor. Rus jetlerinin de öncelikle ılımlı muhalefeti hedef aldığı anlaşılıyor.
Yeniden şiddetli çarpışmalara sahne olan Halep'n muhabir Muhammed El Katip, Rusları öncelikli olarak Özgür Suriye Ordusu ile müttefiklerini bombalamakla suçluyor. Amerikan Savaş Araştırmaları Enstitüsü de Rus savaş uçaklarının IŞİD ve Nusra Cephesinin kontrollündeki bölgelere de saldırdığını, ancak operasyonların büyük bölümünün muhalifleri hedef aldığını saptamış.
Rus jetleri askeri noktalardan başka giderek artan bir şekilde hastane, cami ve meskûn bölgelere de saldırıyor. Darmstadt'taki Alman – Suriye İnsan Hakları ve Özgürlükleri Destekleme Derneğinden Safouh Labanieh, Deutsche Welle'ye verdiği demeçte Rus operasyonlarının sivilleri ve ılımlı muhalif grupları hedef aldığını ve iki hafta önce döndüğü Suriye'de kimsenin IŞİD mevzilerinin de vurulduğundan haberi olmadığını söyledi.
Sivil kayıplar artıyor
ABD merkezli İnsan Hakları İzleme Örgütü (Human Rights Watch), Rusya'yı iki yerleşim merkezinde 33'ü çocuk olmak üzere 59 sivili öldürmekle itham ediyor. Londra'daki Suriye İnsan Hakları Gözlemevi'nin verilerine göre Rus hava operasyonlarının ilk ayında üçte biri sivil olmak üzere 600'e yakın kişi öldürülmüş. Rusya Genelkurmay Başkanlığı sözcüsü Andrey Kartapolov ise iddiaları yalanladı ve Rus hava kuvvetlerinin Suriye'deki sorti sayısının tahrip edildiği öne sürülen yerlerden sayıca daha az olduğunu söyledi.
Enformasyon savaşında taraflar uydu resimleri ve video görüntülerine güveniyor. Kayıtların ne zaman yapıldığı ve rötuşlu olup olmadıkları kestirilemiyor. Savaş araştırmaları yapan Bellingcat adlı kuruluş hastane saldırısıyla ilgili olarak, Rus jetlerinin Sarmin'deki hastaneyi bombalamış olamayacağını, delil olarak yayınlanan resimdeki binanın hastane olarak kullanılmadığını, ancak Sarmin'deki genel tahribatın boyutlarını gizlemek için resme yanlış tarih verildiğini bildirmişti. Bellingcat, hastanedeki hasarın ne zaman ve hangi boyutta meydana geldiği hakkında açıklama yapmadı.
Hangi habere inanmalı?
Savaş bölgesine gitmeye cesaret gösteren bir gazeteci El Nusra Cephesi'ne yapılan hava saldırısında misket bombası kullanıldığını ve bombalardan birinin hedef şaşarak yakındaki bir köye düştüğünü bildirmişti. Bombardıman sırasında bölgede bulunan İsviçreli muhabir Kurt Pelda, Rus jetlerinin nokta atışı yerine genellikle alan bombardımanı yaptığını ve siviller vurmak istenmese de can kaybının önlenemediğini söylüyor. Pelda, Rus ve Suriye hava kuvvetleri aynı tip jetleri kullandığı için sivillere yapılan her saldırıdan Rusları sorumlu tutmanın yanıltıcı olabileceğini belirtiyor.
Ancak kesin olan ise bombardımanların sivillere verdirdiği kaybın her gün arttığı. Büyük müttefikin askeri müdahalesinden cesaret alan hükümet kuvvetlerinin saldırıları da artıyor. Türkiye yönünde kaçmaya çalışan sivillerin sayısı artıyor Birleşmiş Milletler sadece ekim ayında 124 bin Suriyelinin Halep, İdlib ve Hama'daki evini terk etmek zorunda kaldığını açıklamıştı. Kurt Pelda, “Halk Rus jetlerinin gelmesini beklemeden alelacele yola koyuluyor. Halep'in güney tamamen metruk bölgeye döndü” diyor.