Türkiye’nin Rusya’ya ait Su-24 uçağını F-16 pilotunun inisiyatifiyle mi düşürdüğü konuşuluyor. Hürriyet’te Uğur Ergan imzalı haberde, Eskişehir’deki Muharip Hava Kuvveti ve Hava Füze Savunma Komutanlığı’ndan, sınırı geçen uçak için ‘Vurma’ emri almayan Türk pilotun, angajman kuralları kapsamında verilen yetkisini kullandığı iddia edildi.
Yeni Şafak Gazetesi Ankara Temsilcisi Abdülkadir Selvi ise, "Burada Ruslara yönelik özel bir mekanizma uygulandığını" açıkladı. "Angajman kuralları gereği 5 mili aştığı anda daha önce vur emri otomatik olarak pilotlara verilmişken Ruslar operasyonlara başlayınca yeni bir mekanizma oluşturuluyor" diyen Selvi, "Bu yetki 2 ay önce pilotlardan alınıyor, Hava Kuvvetleri Komutanına veriliyor" dedi. Selvi, Rus uçağının düşürülmesi esnasında yaşananları şöyle anlatıyor:
"Şimdiki komutan Hava Korgeneral Mehmet Şanver.
Rus savaş uçağının vurulduğu 24 Kasım sabah 09.20 civarında Şanver Paşa, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Abidin Ünal'ı arıyor. “Uyarı yapılmasına rağmen savaş uçağı hızla sınırımıza yaklaşıyor” diyor. Verilerin değerlendirilmesi üzerine Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Abidin Ünal, angajman kurallarının gereğinin yapılması talimatını veriyor."
Milliyet Gazetesi Ankara Temsilcisi Serpil Çevikcan da Selvi ile aynı bilgileri paylaşarak, uçağın düşürülmesinde "Diyarbakır’daki Komuta ve İhbar Merkezi'nin Rus uçaklarını tespit edip defalarca uyardığını, uyarıların kaydedildiği Eskişehir’deki merkezin, durumu Hava Kuvvetleri Komutanı Org. Abidin Ünal’a bildirdiğini ve Ünal'ın da angajman kurallarının uygulanması talimatını verdiğini" yazdı.
Hürriyet'in haberine göre, Türkiye-Suriye hattında devriye uçuşu yapan Türk F-16’larının tüm telsiz konuşmaları Eskişehir’deki Muharip Hava Kuvveti ve Hava Füze Savunma Komutanlığı’nda 7 gün 24 saat düzenli izleniyor. Önceki günkü olayda da Eskişehir’deki komutanlığın radarlarında Rus savaş uçağının Türkiye Hava Sahası’nı ihlal edecek şekilde uçuşu ve Türk F-16 pilotunun Rus uçağına yaptığı, “Himeymim (uçağın çıkış yaptı yer) 020 radial 26 mil pozisyonunda bulunan bilinmeyen hava trafik unsuru. Burası devriyedeki Türk Hava Kuvvetleri. Türkiye Hava Sahası’na yaklaşıyorsunuz. İstikametinizi hemen güneye çevirin” uyarısı, izlenip dinlendi. Eskişehir’deki komutanlıktan ‘Vurma’ emri gelmediği için pilot, angajman kuralları kapsamında verilmiş tam yetkiyi kullanarak Türkiye Hava Sahası’nı ihlal eden uçağa havadan havaya füzeyi ateşledi.
Rusya uyarılmıştı
Askeri kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Rusya’yla gerek diplomatik gerek askeri heyetler düzeyinde 3, 5, 6, 7 ve 15 Ekim’de yapılan görüşmeler Rus uçaklarının Türkiye Hava Sahası’nı ihlal etmeleriyle ilgiliydi. Türkiye’nin 4 uyarısı dikkate alınmayınca 15 Ekim’de Genelkurmay Başkanlığı’nda üst düzey askeri yetkililer arasında yapılan 5. görüşmede, Türk Hava Kuvvetleri’nin “Angajman kurallarını en sıkı şekilde uygulayacağı” uyarısı kararlı şekilde iletildi. “Rusya Federasyonu yetkilileri ile ihlaller konusunda yapılan görüşmeler” başlığını taşıyan bilgi notunda, “Yüz yüze görüşülerek diğer askeri konuların yanı sıra özellikle Rusya Federasyonu uçaklarının hava sahamızı ihlalleri vurgulanıp, angajman kurallarının en sıkı şekilde uygulanacağı ikaz edilmiştir” dendi. Son uyarıdan sonra Rusya’nın önceki güne kadar Türkiye Hava Sahası’nı ihlal edecek boyutta bir uçuş yapmadığı bildirildi.
5 görüşme kimlerle yapıldı?
- 3 Ekim’de Rusya’nın Ankara Büyükleçisi Andrey Karlov Dışişleri Bakanlığı’nda Müsteşar Vekili Ahmet Muhtar Gün’le.
- 5 ve 6 Ekim’de Rusya Büyükelçiliği Savunma Ataşesi ile Genelkurmay Kararagahı’nda.
- 7 Ekim’de Rusya Büyükelçiliği Siyasi Müsteşar Vekili Aleksandr Kantemirov ile Genelkurmay Karargahı’nda.
- 15 Ekim’de 1 tümgeneral ve 8 subaydan oluşan 9 kişilik Rusya heyeti ile Tümgeneral Fatih Sert başkanlığındaki Türk heyeti Genelkurmay Karagâhı’nda.
Sınıra 18 adet F-16
Türk Hava Kuvvetleri, Rus uçağının düşürülmesinden sonra Suriye hududunda devriye uçuşu yapan F-16 sayısını 18’e çıkardı. Genelkurmay Başkanlığı önceki gün hudut hattında devriye uçuşu yapan uçak sayısını 18 olarak açıkladı. Daha önce en fazla 14 F-16 devriye görevi üstlenmişti. Genelkurmay, denizde de “Dört adet bot ile Türkiye-Suriye deniz yan hududunda kontrol görevi icra edilmektedir” bilgisini paylaştı.