Nükleer anlaşma kapsamında gerekli adımları tamamlayan ve batılı ülkelerin yaptırımları kaldırdığı İran, İtalya ile 17 anlaşmaya imza attı. Görüşmeler kapsamında İtalya’da olan ve bir müzeyi gezen İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve beraberindeki heyet görmesin diye çıplak heykeller beyaz kutularla gizlendi.
DHA’dan Esma Çakır’ın haberine göre; yaptırımların kaldırılmasının ardından ticari ve siyasi alanda uluslararası ilişkileri geliştirmek amacıyla 5 bakanı ve ülkesinin önde gelen işadamlarından oluşan 120 kişilik bir heyetle Avrupa seyahatine çıkan İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, İtalya ve Fransa'yı kapsayan dört günlük programının ilk gününü tamamladı.
İran liderinin hedefinde bölgesel meseleleri görüşmenin yanı sıra, yaptırımlardan çok fazla etkilenen ülke ekonomisini, yabancı sermaye yatırımlarının yılda 50 milyar dolara ulaşmasını sağlayarak canlandırmak bulunuyor.
Pazartesi günü İtalya Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella ile Roma'da bir araya gelen Ruhani, akşam ise Başbakan Matteo Renzi tarafından Capitolini müzelerinde ağırlandı.
İkili ve heyetlerarası görüşmelerin ardından iki ülke bakanları ve kurum temsilcileri, ticari, enerji, sağlık, eğitim, kültür ve alt yapı gibi alanlardaki bazı anlaşmalara kameralar karşısında imza attı.
Dün imzalanan ve bugün de imzalanacak olanlarla birlikte İran ve İtalya arasındaki anlaşmaların 17 milyar Euro’ya ulaşacağı ve bunun henüz başlangıç olduğu kaydediliyor.
Olağanüstü bir ‘mevsim değişikliği’
İmzaların ardından Renzi ve Ruhani, ortak bir basın açıklaması yaptı. Ruhani ile dostane ve yapıcı bir görüşme gerçekleştirdiklerini dile getiren 41 yaşındaki İtalyan lider, “İran'la nükleer anlaşma, olağanüstü bir mevsim değişikliğinin işaretidir ve Viyana'daki anlaşma için gösterilen çabanın, sadece İran için değil, bölgenin barış ve refahı bakımından da yeni bir mevsimin ilk adımı olacağına inanıyorum” dedi.
Böyle zor bir konuda varılan uzlaşmanın “siyasi bir mucize” olduğunu ifade eden Renzi, “Nükleer konusunda bir anlaşmaya varabildiysek, bölgedeki tüm yapıcı güçlerin katılımıyla Suriye konusunda da varabiliriz, bunu yapmak zorundayız” diye konuştu.
İnsan hakları vurgusu
Terörizm belasıyla hep birlikte mücadele etmek zorunda olduklarını da söyleyen Renzi, “Tarihi nükleer anlaşmasından sonra, İran'ın masadaki varlığıyla terörizme karşı daha kolay kazanabiliriz” diye sözlerini sürdürdü.
Renzi, Ruhani'nin bölgenin istikrarı için önemli bir rol oynayacağına emin olduğunu ekleyerek, bu nedenle İran'a ekonomik bakımdan yatırımların artırılması gerektiğini düşündüklerini söyledi ve “Bugün İran'la ilk anlaşmaları imzaladık, ancak bu sadece bir başlangıç. Böylece yeni bir İpek Yolu'nu inşa ettik diye konuştu.
Renzi, Ruhani ile İran'daki insan hakları ihlalleri meselesini de konuştuklarını, bu konuda diyalog kurup, tartışabildiklerini de söyledi.
Barış siyasi yolla gelir
İtalya ile tarihi bir dostlukları olduğunu ifade eden Hasan Ruhani ise, kendilerini bu ülkede adeta evlerindeymiş gibi hissettiklerini belirtti. Bölgelerine barışın, askeri değil siyasi bir yol izleyerek gelebileceğinin altını çizen Ruhani, bu konuda İtalya ile beraber çalışmaları gerektiğini söyledi.
Terörizmle mücadelede İran'ın ön planda olduğunu anlatan Ruhani, bu rolleri olmadan bölgedeki durumun daha zor hal alabileceğini öne sürdü. Ruhani ayrıca, Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella ile görüşmesinde, BM Güvenlik Konseyi geçici üyeliğine aday olması halinde İtalya'ya destek vereceklerini de açıkladı.
Heykellere edep tedbiri
Ruhani, bugün ise Vatikan'da Papa Francesco ile görüşecek. Hasan Ruhani, 16 yıl sonra Vatikan'ı ziyaret edecek ilk İran lideri olacak. Son olarak Muhammed Hatemi, 1999'da Vatikan'ı ziyaret etmiş ve Papa 2. Jean Paul ile görüşmüştü.
Bu arada İtalya, İran heyetinin talebi üzerine her zaman uyguladığı bazı unsurlarda değişiklik yaptı. İtalyan basınına göre, hem Cumhurbaşkanı Mattarella ile yenen öğle yemeğinde, hem de Başbakan Renzi ile bir araya gelinen akşam yemeğinde sofraya şarap konmadı. Yine İran, İtalyan tarafındaki erkeklerin, heyetlerindeki kadınların ellerini sıkmamaları uyarısında bulundu.
Asıl tepki çeken uygulama ise, Renzi ve Ruhani'nin görüşme gerçekleştirdiği Capitolini müzelerinde hayata geçirildi. Corriere Della Sera gazetesinin görüntülü olarak belgelediği habere göre, basın açıklaması öncesi iki lider müzelerin bir kısmını birlikte gezdi. İtalyan yetkililer, İran lideri ve beraberindekilerin görmemesi için, çıplak olan heykellerin hepsini beyaz karton kutularla kapattı. Corriere Della Sera bunu, “İran Cumhurbaşkanı ve Renzi'nin buluşmasında, olağanüstü edep tedbirleri” diye eleştirdi.