Reuters haber ajansı, Türkiye ve İran'ın Beşşar Esad yönetimi ve müttefiki Lübnan Hizbullahı'yla görüşmesine destek verdiğini öne sürdüğü Ahraruş Şam'ın (Şam'ın Hürleri) Suriye'de IŞID'den sonra en güçlü muhalif örgüte dönüştüğünü yazdı.
Ajansa göre Ahraruş Şam, geçen yıl liderlerinin öldürülmesi ardından yeniden toparlandı ve Suriye'deki iç savaşta önemli rol oynamaya başladı.
Reuters'ın Beyrut bürosundan Meryem Karuni, analizinde Ahraruş Şam'ın artan gücünü şu unsurlara bağlıyor:
Suriyeli muhaliflerin kontrolündeki bölgeler ile Türkiye arasındaki tek yasal geçiş noktası olan (Cilvegözü Sınır Kapısı'nın karşısındaki) Babel Hava'yı kontrol etmesi,
Halep ve İdlib çevresinde güçlü olması,
Türkiye'nin de desteğiyle Şam hükümetiyle pazarlıklara girişmesi,
İdeolojisini değiştirerek Batı'nın daha kabul edebileceği bir çizgiye çekmesi.
BBC Türkçe'nin çevirisine göre, Ahraruş Şam'ın, IŞİD karşıtı olduğunun altı çizilen analizden bazı satırlar şöyle:
"Batılı bir diplomat Ahraruş Şam'ın ademi merkeziyetçi, pragmatik ve diğer gruplarla çalışma niyetindeki bir grup olarak görüldüğünü söyledi. Ahraruş Şam muhtemelen Suriye'de gelecekte yapılacak barış görüşmelerinde söz sahibi olacak.
"Grubun eski liderlerinin Suriye'yi yönetmek gibi bir dertleri yoktu. Şimdiki komuta kadrosu ise uzun vadede Suriye'nin geleceğinde rol oynamak ister görünüyor.
"Ahraruş Şam halen Esad yönetimi ve onun Lübnan'daki müttefiki Hizbullah'la müzakereler yapıyor. Müzakereler, Lübnan sınırı yakınında muhaliflerin kontrolündeki bir kasaba ile İdlib'de Suriye hükümetinin kontrolündeki iki Şii kasabasının geleceği ile ilgili.
"Suriye konusunda farklı uçlarda olan bölgesel güçler Türkiye ile İran'ın da desteklediği görüşmeler, en az iki kere kesildi. Ancak müzakereler Ahraruş Şam'a savaş sonrasında yapılacak görüşmeler için deneyim kazandırmış oldu.
Geçen yıl liderleri öldürülmüştü
Ahraruş Şam esasında El Kaide'ye bağlı bir grup tarafından kuruldu. Liderleri geçen yıl tek bir saldırıda öldürüldüğünde, herkes örgütün sonunun geldiğini düşünmüştü.
Reuters ise örgütün zamanla daha da güçlendiğini, en az 2 bin savaşçıyla İdlib'i ele geçiren Fetih Ordusu koalisyonuyla birlikte hareket ettiğini, Nusra Cephesi'ni de kapsayan bu grup içinde en etkili gruba dönüştüğünü belirtiyor.
Ajansa göre başta El Kaide'nin müttefiki olsa da, artık küresel cihat hedefinden söz etmemesi ve ulusal yönünü öne çıkararak Suriye'nin sınırlarına saygı duyduğunu vurgulaması, Batı'yı rahatlatacak bir faktör.
Ahraruş Şam'ın geçen hafta seçilen yeni daimi lideri bu Ebu Yahya El-Hamawi ilk mesajında diğer muhalif gruplara da seslenmiş ve gelecekte müzakere edecekleri görüşmelerde onların da yer alacağını söylemişti.
'Nusra ile arasında özel bir ilişki var'
Reuters ise örgütün El Kaide'den ayrışmaya çalışmasının Nusra Cephesi'ni öfkelendirdiği, ancak Ahraruş Şam ile Nusra arasında hala özel bir ilişki olduğunu belirtiyor.
Ajanstaki analizde şu tespitler de yer alıyor:
"Suriye'deki muhalifler, Nusra'nın silahlarının çoğunu Ahraruş Şam'ın tedarik ettiğini söylüyor. Bu durumun hala sürüp sürmediği net değil.
"Ahraruş Şam'ın yükselişini sadece diğer muhalif gruplar değil, örgütün düşmanları da yakından izliyor."