Hilal Sarı / İstanbul, 14 Kasım (DHA) – Yeni yayınlanan bir rapor, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu dünya çapında 30 ülkede, demokrasi karşıtı gündemlerde “fikir şekillendirici” de denilen sosyal medya manipülasyoncularının kullanıldığını gösterdi.
ABD’li bağımsız sivil toplum kuruluşu Freedom House tarafından yayınlanan, “İnternette Özgürlük 2017” raporunda Türkiye “özgür değil” kategorisindeki ülkeler arasında yer aldı. Freedom House’un dünyadaki internet kullanıcılarının yüzde 87’sinin değerlendirildiği araştırmaya göre dünya internet kullanıcı nüfusunun yüzde 36’sı \"özgür değil\" olarak nitelendirilirken, yüzde 28’i kısmen özgür ve yüzde 23’ü özgür olarak sınıflandırıldı.
Rapora göre manüplatif hareketlerde daha çok mobil erişimi hedef alıyor. Gittikçe daha fazla hükümetin canlı yayın video yayınlamaya çalıştığı belirtilen raporda haber siteleri, muhalif yayınlar ve insan hakları savunucularına yönelik saldırıların yükselişte olduğu aktarılıyor. Sanal Özel Ağ (VPN) aracılığıyla yasaklı sitelere erişimlerde artış yaşansa da, Çin gibi bazı ülkeler bu VPN programlarını da hedef alıyor.
Online konuşmaların misillemeyle karşılaştığı ülkelerin sayısı geçtiğimiz yıl 20 iken yüzde 50 artışla 30’a yükseldi.
Raporda Türkiye ile birlikte “özgür değil” kategorisinde yer alan diğer ülkeler ise şöyle: İran, Çin, Suudi Arabistan, Belarus, Rusya, Venezuela, Küba, Suriye, Mısır, Sudan, Kazakistan, Etiyopya, Gambia, Pakistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Tayland, Myanmar, Vietnam, Özbekistan.
Araştırmanın yapıldığı 65 ülkeden 30’unun “özel gündemleri yönlendirmek ve sosyal medya üzerinde yapılan eleştirilere karşılık vermek” amacıyla “trol” diye de bilinen “fikir şekillendiricileri orduları” kullandığı aktarılıyor.
Raporun ana bulguları şöyle:
- ABD dahil dünya genelinde 18 ülkede 2016 yılında gerçekleşen seçimlerde online manipülasyon ve yanlış bilgilendirme taktikleri oynandı.
- Yanlış bilgilendirme taktikleri internette özgürlüğün yedi yıldır ard arda azalmasına neden oldu. Mobil internet hizmetlerine erişim kısıtlarında ve insan hakları savunucularına yönelik fiziksel ve teknik saldırılarda artış yaşandı.
- Rekor sayıda hükümet siyasi veya güvenliğe bağlı nedenlerle genelde de etnik ve dini azınlıkların olduğu bölgelerde mobil internete erişimi kısıtladı.
- Çin üçüncü kez ardarda internet özgürlüğünün en kötü durumda olduğu ülke oldu. Suriye ve Etiyopya ise Çin’i takip etti.
(Grafik)