Uçsuz bucaksız araziler ve zengin yeraltı kaynakları var ama insan yok. Rusya'nın benzeri olmayan doğusu on yıllardır Moskova ve Sen Petersburg gibi metropollerin gölgesinden kurtulamıyor. Devlet Başkanı Vladimir Putin bölgenin ekonomik kalkınmasını teşvik amacıyla dev bir zirve tertipliyor. Eylül başında yüzlerce işadamı ve uzman Vladivostok'ta buluşacak. En kalabalık heyet komşu Çin'den gelecek.
Hükümet yetkilileri zirveden ekonomik gelişmeyi tetikleyici kararların çıkmasını beklediklerini söylüyorlar. Hindistan'ın iki katı genişliğindeki Rusya'nın uzak doğusunun kalkınma stratejisine ihtiyacı var. Kremlin açısından, Çin, Japonya ve ABD arasındaki çekişmenin tam ortasındaki sınır bölgesi milli güvenlik açısından olduğu kadar, Asya'nın büyüyen ekonomilerine yakınlığı dolayısıyla ekonomik strateji açısından da büyük önem taşıyor.
Vladivostok Üniversitesi öğretim üyelerinden Artyom Lukin, Rusya'nın aşırı ölçüde, ekonomik bakımdan durgunluk içindeki Avrupa'ya odaklandığını ve Asya bölgesindeki ekonomik büyümeden pay alabilmesi için Pasifik bölgesindeki toprakların kalkındırılması gerektiğini söylüyor. Rus uzak doğusunun ne kadar geri kaldığını rakamlar da ortaya koyuyor: Dev Rusya'nın yüzölçümünün üçte birini oluşturan Pasifik bölgesinin milli gelire katkısı sadece yüzde altı dolayında. Bu verimli topraklar dev ormanlarla kaplı. Maden cevherleri ve ham petrol kaynakları açısından da çok zengin.
Milyarlık kalkındırma programı
Ancak, nüfusu altı milyonu aşmayan Doğu Rusya'da yaşayanlar buralardan göç ediyorlar. Sadece Moskova'nın nüfusu bu rakamın iki katını buluyor. Son 20 yılda 1,5 milyon Rus'un Pasifik Bölgesi'ni terk ettiği tahmin ediliyor. Batı Rusya'da hayat daha kolay. İş bulma şansı yüksek, altyapısı da doğu bölgelerine göre çok daha modern.
Sosyolog Yuri Sedov, “Hükümetin şimdiye kadar uyguladığı kalkınma programları yetersiz kaldı. Kremlin bölgeye odaklı sosyal ve ekonomik politikalarla bu gelişmenin önüne geçemezse daha fazla kalifiye işgücü Pasifik bölgesini terk eder”, diyor. Sedov, etkili önlemler alınmadığı takdirde bölgede Rusça konuşan kalmayacağını ve Rusya'nın uzak doğusunu Çin'den gelenlerin dolduracağını sözlerine ekliyor. Şimdiden buradaki bazı kentlerde Çin mahalleleri ve iki dilde yazılmış trafik levhaları dikkat çekiyor.
Kremlin zengin Çin'in bu geri kalmış bölgede yatırım yapmasına karşı değil. Ancak Moskova'ya altı bin kilometre uzaklıktaki stratejik önemi haiz bu topraklarda Çin'in nüfuz sahibi olmasını istemiyor. Sovyet Pasifik donanmasının üssü olarak genişletilen Vladivostok şimdi kapalı bir şehir. Telafi edilmesi gereken noksanlar için Vladimir Putin milyarlarca dolarlık yatırım planları hazırlattı. Kremlin, özel sermaye yatırımlarını cezbedebilmek için önce devletin ön yatırımlara kaynak ayırması gerektiğinin farkında. Üç yıl önce Vladivostok'ta yapılan Asya Pasifik zirvesi için 16 milyar Euro'ya yeni yollar ve bir de üniversite inşa edilmişti. Üniversite kampusunun bulunduğu Russki adası, yüksek katılımlı Pasifik ekonomik forumuna da ev sahipliği yapacak.
Hollywood yıldızı da geliyor
Bölgenin kalkınmasında Vladivostok'a kilit rolü düşüyor. Ülkenin ikinci büyük liman kentinde 650 bin kişi yaşıyor. Putin ticari masrafların azalması için bu kente serbest liman statüsü vermişti. Rusya Devlet Başkanı'nın projeleri arasında bir de özel ekonomik bölge kurulması bulunuyor. Putin vergi kolaylıkları sağlayarak, örneğin Japon otomotivcilik şirketleriyle yatırım ortaklıları kurulmasını da planlıyor. Devlet başkanı, ekonomik kriz ve Ukrayna krizi yüzünden Batı ülkeleri tarafından uygulanan yaptırımların etkisiyle ekonomik durumun düzelmesinin yıllar alacağını da teslim ediyor.
Vladimir Putin'in davetlisi olarak Vladivostok'a gelmesi beklenen Baywatch dizisinin yıldızı Pamela Anderson'un zirvede ‘yabani hayvanların korunması ve kalkınma' konulu bir konuşma yapacağı öğrenildi.