Buckingham Sarayı, Prens Harry ve eşi Meghan Markle'ın üst düzey kraliyet görevlerini yerine getirmeme ve maddi bağımsızlıkları için çalışma kararını açıklamasından yaklaşık 10 gün sonra, çiftin kraliyet unvanlarından vazgeçeceğini ve kamu kaynaklarından faydalanmayacağını açıkladı.
İngiltere'de Kraliçe 2. Elizabeth, torunu Sussex Dükü Prens Harry ile eşinin Kraliyet ailesindeki üst düzey görevlerinden çekilmek istemelerini görüşmek üzere 13 Ocak'ta ailenin üst düzey üyeleriyle bir araya gelmişti.
Prens Harry'nin ağabeyi Prens William ve babaları Prens Charles'ın da katıldığı görüşme sonrası alınan karar, Cumartesi akşamı Buckingham Sarayı tarafından duyuruldu.
Saray'ın yeni uzlaşmayla ilgili açıklamasına göre artık "Majesteleri" unvanını taşımayacak olan Harry ve Meghan çifti, bundan böyle Kraliçe 2. Elizabeth'i temsil edemeyecek.
Prens William ve eşi Kate Middleton'la birlikte Kensington Sarayı'nda yaşarken geçen yıl Windsor'daki Frogmore evine taşınan çift, buranın tadilatı ve mobilyaları için 2,4 milyon İngiliz sterlini, yani yaklaşık 18,5 milyon lira harcamıştı.
Prens Harry'nin, İngiliz vergi mükelleflerinin parasıyla yapılan bu tadilatın ücretini iade edeceği ve orada yaşamaya devam edecekleri de açıklamada yer alıyor.
Kraliçe 2. Elizabeth: Meghan'ın çok kısa zamanda ailenin parçası olmasıyla gurur duyuyorum
Kraliçe 2. Elizabeth adına ayrıca yapılan bir açıklamada da şu ifadeler yer aldı:
"Aylar süren görüşmeler ve daha yakın zamandaki tartışmalar neticesinde, birlikte torunum ve ailesi için yapıcı ve destekleyici bir yol bulmaktan memnuniyet duyuyorum. Harry, Meghan ve Archie, her zaman ailemin çok sevilen üyeleri olacaklar. Son iki yıldır yoğun denetlemenin sonucu olarak karşılaştıkları zorlukların farkındayım ve daha bağımsız bir hayat taleplerini destekliyorum.
"Ülke genelinde, İngiliz Devletler Topluluğu ve ötesinde kendilerini adadıkları çalışmaları için kendilerine teşekkür etmek istiyorum ve özellikle Meghan'ın çok kısa zamanda ailenin parçası olmasıyla gurur duyuyorum. Bugünkü anlaşmanın kendilerine mutlu ve huzurlu yeni bir hayat kurmalarının önünü açması, tüm ailemin arzusudur."
8 Ocak'ta sosyal medya hesapları üzerinden açıklama yapan Sussex Dükü Prens Harry ve eşi Düşes Meghan Markle, kraliyet ailesindeki üst düzey görevlerinden çekilip yılın bir kısmını ABD ve Kanada'da, bir kısmını ise İngiltere'de geçireceklerini açıklamıştı.
Çift, aylardır bu kararı düşündüklerini açıklamış; ardından Buckingham Sarayı'ndan BBC'ye açıklama yapan bir sözcü, İngiltere Kraliyet Ailesinin "hayal kırıklığına uğradığını", çift ile başlatılmış olan görüşmelerin henüz çok erken aşamada olduğunu söylemişti.
"Yeni düzen bahar ayında uygulanmaya başlayacak"
Sarayın açıklamasında, kamu kaynaklarından yararlanamayacak olan çiftin kraliyet unvanlarını bahar ayında bırakacakları belirtiliyor:
"Dük ve Düşes, resmi askeri görevlendirmeler de dahil olmak üzere kraliyet görevlerinden çekilmeleri gerektiğini anlıyor."
Bahardan itibaren "kraliyet ailesinin çalışan üyeleri" olmayacaklar.
Harry ve Meghan, ilk yaptıkları açıklamada "üst düzey görevlerinden çekileceklerini" açıklamıştı. Kraliyet unvanlarıyla ilgili bir ifade de açıklamalarında yer almıyordu.
BBC'nin Kraliyet Muhabiri Daniela Relph, "Kendi talepleriyle ilgili açıklamalarını ilk yayımladıklarında, Kraliyet ailesi içinde yenilikçi bir rol almak istediklerini ve kraliyet görevlerini azaltmak istediklerini duyurmuşlardı. Ancak bu azaltmak değil, tamamen çekilmek anlamına geliyor." dedi.
Kraliyetteki görevleri sebebiyle kendilerine verilen parayı almayacaklarını açıklayan çift, bu son kararla birlikte tüm kamu kaynaklarından vazgeçiyor ve İngiltere'de tartışmalara yol açan 4,2 sterlinlik tadilat ücretini de iade ediyor.
Çiftin üst düzey görevlerinden çekilme kararını açıklaması sonrası, Frogmore evindeki tadilat ve güvenlik görevlilerine verilen ücretle ilgili tartışmalar gündem olmuştu.
Çiftin güvenliğinden, halkın ödediği vergilerle finanse edilen Londra Emniyet Müdürlüğü sorumlu. Güvenlik masrafının vergi mükelleflerine maliyeti açıklanmıyor.
Açıklamada, Frogmore evindeki güvenliklerinin sağlanması için gerekli paranın nasıl karşılanacağına dair bir bilgi yer almıyor.
Kraliyet ailesinin giderleri konusunda uzmanlaşan David McClure, Kraliyet ailesinin güvenliğinin sağlanması için yılda 100 milyon sterlin harcandığını, Harry ve Meghan'ın sadece Kanada'daki güvenliğinin sağlanması için yılda 7 milyon sterlin harcanması gerekebileceğini söylüyor:
"Kanadalılar bu hesabı ödemeye istekli değil bu sebeple İngiliz ve Kanada hükümetleri arasında, bu parayı kimin karşılayacağı konusunda ciddi tartışmalar olacak.
"Eğer ticari hayata katılacaklar ve olabildiğince fazla kazanmaya çalışacaklarsa, çiftin de güvenlik harcamalarına katkıda bulunması gerekebilir."
Relph'e göre gelecek bir yıl, çiftin ticari hayatta nasıl hareket edeceklerini gösterecek.
Çift, özel olarak sorumluluğunu üstlendikleri derneklerdeki çalışmalarına devam edecek.
İlk açıklamaları sonrası çiftin, Prens Charles'a ait olan ve 1 milyar sterlin değer biçilen gayrimenkulden kendi paylarına düşen ödemeyi almaya devam etmeyi planladıkları belirtilmişti.
Saraydan yapılan açıklamada buna dair bir ifade de yer almıyor ancak çiftin "ailenin çok sevilen bir parçası olmaya devam edeceği" vurgulanıyor.
Çift, internet sitelerinde İngiltere Kraliyet Ailesi üyeleri olarak mevcut masraflarının yüzde 95'inin Prens Charles tarafından karşılandığını belirtiyor.
Prens Charles, Prens William ve Catherine ile Prens Harry ve Meghan'ın kamu görevleri nedeniyle ortaya çıkan masraflarının yanı sıra bazı kişisel masraflarını da üstleniyor.
Bu, Meghan'ın resmi olarak Kraliyet ailesine katıldığı 2018 yılında 5 milyon sterlini geçiyordu.
Bu para, Prens Charles'ın bağlı bulunduğu Cornwall Dükalığı'nın portföyünden geliyor. Prens Charles, mali yatırımlarının bulunduğu bu portföyden geçen yıl 21 milyon 600 bin sterlin gelir elde etmişti.
Bu rakamlar, Sussex Dükü ve Düşesi'nin güvenlikleri için harcanan parayı içermiyor.
"Daha temiz bir kopuş olamazdı"
BBC'nin Kraliyet Muhabirleri'nden Jonny Dymond, "Bundan daha temiz bir kopuş olamazdı" diyor:
"Kraliyet unvanı, kraliyet sorumlulukları, turlar olmayacak, zamanın çoğunu Kanada'da geçirecekler ve kamu parası almayacaklar. Harry ve Meghan Kraliyet ailesinin bir parçası olmaya devam edecek ancak artık Kraliyet'in bir parçası değiller.
"Daha önceki açıklamaları daha karmaşık bir hayatla ilgiliydi. Harry ve Meghan muhtemelen bazı kraliyet görevlerine devam edecek, hayatlarını Kanada ve İngiltere arasında eşit olarak böleceklerdi. Ancak bu hayatın çelişkileri ve uyuşmazlıkları çok fazlaydı.
"Şu haliyle bile halledilmesi gereken çok fazla detay var. Tüm bunlar bir yıl sonra yeniden gözden geçirilecek."
Çiftin geleceğiyle ilgili bazı sorular henüz yanıtsız. Kanada'daki ve İngiltere'deki vatandaşlık statüleri, hangi ülkede ne kadar vergi verecekleri henüz belirlenmedi.
Meghan Markle henüz İngiltere vatandaşı değil. Vatandaşlığı almak isteyip istemediği de bilinmiyor.
İngiltere vatandaşlığı şartları arasında İngiltere dışında geçirdiği sürenin yılda 90 günü aşmaması yer alıyor.
Ancak Kraliçe'nin eski basın danışmanı Dickie Arbiter, "Kazan-kazan durumu oldu. Bu yürütülebilecek bir durum ve bir yıl sonra yeniden gözden geçirilecek. Yani kapı aralık bırakılmış olabilir."
Vanity Fair dergisinin kraliyet muhabiri Katie Nicholl'e göre ise, bu durum kraliyet ailesi için bir 'geri adım':
"Sussex Dükü ve Düşesi kazandı çünkü Kraliyet Ailesi'nden bağımsızlıklarını istedi ve istediklerini aldı. Kraliyet Ailesi'nin ise kaybı olacağını düşünüyorum. Çünkü Harry ve Meghan Kraliyet Ailesi'ne büyülü ve eşi görülmemiş bir damga vurmuştu."
Nicholl, ailedeki diğer gençlerin de önünü açabileceği görüşünde:
"Prens Charles hep daha az kalabalık bir monarşi istedi. Belki de Monarşi'nin ilerleyişi bu şekilde olacaktır. Eğer bu işe yararsa, bu yöntem başarılı olursa, bu gelecek nesiller için de taslak olabilir."
Meghan ve Harry, geçiş sürecini aslında Aralık ayında başlattı.
Çift, oğulları Archie ile birlikte Noel tatili öncesi gittikleri İngiliz Devletler Topluluğu'nun bir parçası olan Kanada'da altı hafta geçirmişti. Meghan burada yardım derneklerini ziyaret etmişti.
Çift neden bu kararı aldı?
Meghan Markle, Kraliyet ailesine alışmanın "zor" olduğunu, İngiliz magazin basınının hayatını "mahvedeceği" yönünde arkadaşlarının uyarısına rağmen, medyanın yoğun ilgisine hazırlıklı olmadığını itiraf etmişti.
BBC Kraliyet Muhabiri Jonny Dymond, bu görevlerin önemli bir kısmına "tahammül edemediklerini", Harry'nin ise "kameralardan nefret ettiğini ve geleneksel törenlerden sıkıldığının açıkça görüldüğünü" söylüyor.
Harry, "Önce annemi kaybettim şimdi de karımın aynı güçlü odaklara kurban edilmesine tanık oluyorum" diyordu.
1997'de annesi Prenses Diana'nın ani ölümü konusunda ise şunları söyledi:
"Sevdiğim bir insanın gerçek bir kişi olarak görülmeyecek derecede meta haline getirildiğinde neler olduğunu yaşayıp gördüm."
Thomas Markle: Her genç kız prenses olmak ister, Meghan bunu geri tepiyor
Meghan Markle'ın yıllardır görüşmediği, Prens Harry ile 2018'deki düğüne de davetli olmayan babası Thomas Markle da Channel 5 kanalına verdiği röportajda, kızının "her kızın rüyasını geri teptiğini" söyledi ve kraliyet ailesinin itibarını düşürdüğünü söyledi:
"Bu aslında hayal kırıklığına uğratıyor çünkü her kızın rüyasını gerçekleştirdi. Her genç kız prenses olmak ister, o bunu başardı ancak şimdi geri tepiyor, bunu para için yapıyor gibi görünüyor.
"İngiliz Kraliyet Ailesi en uzun ömürlü kurumlardan biri ve Meghan, Harry'yle evlendiğinde bu yapının bir parçası olmayı ve onu temsil etmeyi kabul etmişti. Buna zarar veriyorlar, itibarını düşürüyorlar, yıpratıyorlar. Bu çok saçma, böyle yapmamaları gerekiyordu."
Röportaj, çiftin 8 Ocak'ta yaptığı açıklamanın ardından yapıldı ancak Pazar günü bir kısmı yayımlandı.