Türk polisinin, bir yıl önce ABD’de yapılan bir çalışmada, Gezi Parkı olaylarına bire bir benzeyen bir senaryo üzerinde çalıştığı ortaya çıktı. “Kapsamlı Egzersiz” adlı seminere İstanbul, Ankara, Hatay ve Mersin’in de aralarında bulunduğu 16 ilin terör, güvenlik ve çevik kuvvet şube müdürleri katıldı. Eğitimde kullanılan fotoğrafların, onbinlerce kişinin katıldığı eylemlerin, gösterilerde kullanılan maskelerin ve olayların başladığı tarihin, “Gezi Parkı” olaylarıyla büyük benzerlik taşıması dikkat çekiyor.
Maskeler bile aynı
Milliyet gazetesinden Erdal Kılınç'ın haberine göre, ABD Dışişleri Bakanlığı’na bağlı Diplomatik Güvenlik Servisi Antiterör Destek Ofisi ve Maryland Üniversitesi, “Toplumsal Olaylarda Kriz Yönetimi” adıyla geçtiğimiz yılın Mayıs ayında bir program hazırladı. Türkiye’den Emniyet Genel Müdürlüğü yetkilileriyle İstanbul, Ankara, Hatay, Mersin, Bursa, Van ve Trabzon’un da aralarında bulunduğu 16 ilin terör, güvenlik ve çevik kuvvet şube müdürleri davet edildi. 25 Mayıs 2012 tarihinde Washington’da, “Egzersiz” alt başlığıyla verilen birifingin amacı, “Katılımcıların kendi acil durum ve kriz yönetim bilgilerini kendi ülkelerini etkileyen gerçekçi bir senaryoya uygulamaları” olarak nitelendirildi. Seminerde toplumsal olaylar sırasında nasıl davranılacağı anlatılarak, krizin nasıl yönetilmesi gerektiği gösterildi.
Ders sırasında verilen örneklerle Gezi olayları arasındaki benzerlik ise dikkat çekici. En belirgin benzerlik, senaryoda anlatılan olayların Haziran ayında gerçekleşmesi. Gezi olayları da 31 Mayıs’ı 1 Haziran’a bağlayan gece başlamış ve Haziran ayı boyunca devam etmişti. Seminerde dağıtılan senaryo metninde Hrant Dink’in öldürülüşünün ardından İstanbul’da gerçekleştirilen ve binlerce kişinin katıldığı yürüyüşün havadan çekilmiş bir fotoğrafı kullanıldı. Fotoğrafın çekildiği Şişli Halaskârgazi Caddesi, Gezi Parkı olayları sırasında da benzer kalabalık görüntülere sahne olmuştu. Senaryo metninde kullanılan bir diğer fotoğraf ise V for Vendetta filmiyle popüler olan maske. Bu maske Gezi Parkı eylemlerine katılan birçok gösterici tarafından da takılmıştı.
İşte o senaryo
Kapağında “Kapsamlı Egzersiz - Türkiye 25 Mayıs 2012” yazan metindeki senaryo şöyle:
- Haziran 2012: Son birkaç hafta içinde, 2 Haziran 2012 tarihinde İstanbul’da gerçekleştirilmesi planlanan barış toplantısı ile ilgili gerginlik artmıştır. Mevcut tahminlere göre onbinlerce protestocu İstanbul merkezinde gösteri yapmayı planlamıştır. İstihbarat haberleri terörist örgütlerin bu protestolardan devlet görevlilerine karşı şiddete başvurmak ve hatta belirli siyasi liderleri hedef almak amacıyla bir örtü gibi kullanmayı planlıyor olabileceklerine işaret ediyor.
- 2 Haziran 2012 (Saat 09.00): Protestocular gösteri noktalarına gelir. Birçok protestocu “yüzsüz çoğunluk” olarak adlandırdıkları kavramı temsil etmek için yüzlerine maske takmış durumda. Saat 10.00’da protesto başlar. Protestoculardan bazı gruplar toplantının yapıldığı ana binaya girmek için yolları kapatmaya ve polis kordonunu kırmaya teşebbüs eder.
- 2 Haziran 2012 (Saat 11.00): Birkaç protesto hattındaki güvenlik görevlilerine kırmızı boya ve taş atmaya başlanır. Aynı anda gösteri alanının iki ucunda, ana caddedeki iki ticari binada iki patlama meydana gelir. Bu da gösteri alanında toplu paniğe yol açar. İlk raporlar birçok insanın öldüğü ya da yaralandığını bildirir. Protestocular kendi güvenlikleri için olay yerinden kaçmaya başlar.
Tartışmaları istendi
Senaryonun verilmesinin ardından seminere katılanlardan haberleşme, kumanda ve kontrol, örgüt yapısı, taktikler ve toplumu bilgilendirme konusunda tartışmaları, kendi müdahale planları için kararlaştırılan rolleri üstlenmeleri istendi. Uygulama bölümünde katılımcılardan istenenler şöyle sıralandı: “Teşkilat şemasını hazırlayın. İlk operasyonel dönem için operasyon hedeflerini geliştirin. Topluma iletilmesi uygun mesajları hazırlayın.”