BBC Türkçe
Avustralya polisi, yıllardır Avustralya'da yaşayan Pinochet döneminin üst düzey istihbarat yetkililerinden Adriana Rivas'ı tutukladı.
Adriana Rivas, Şili'nin Pinochet dönemindeki katliamlarıyla bilinen gizli polis teşkilatının başındaki Manuel Contreras'ın yardımcısı olarak çalışmıştı.
Contreras, insan hakları ihlali sebebiyle 500 yıldan fazla hapis cezasına çarptırılmıştı. Cezaevindeyken 2015 yılında hayatını kaybetti.
1973'te sosyalist lider Allende yönetimini deviren diktatör General Augusto Pinochet'in iktidarda olduğu 1970'ler ve 1980'lerde, 3 bine yakın muhalif öldürüldü.
Şilili yetkililer, Rivas'ın da bu dönemde Komunist Parti Genel Sekreteri Victor Diaz'ın kaçırılıp 'ortadan kaybolmasına' yardımcı olduğunu söylüyor.
"Hayatımın en güzel zamanıydı"
Şu an 66 yaşında olan Rivas, 1973-1976 yılları arasında, Pinochet'nin muhaliflerini tespit etmek ve yakalamak için kurduğu gizli polis teşkilatı olan Ulusal İstihbarat Yönetimi'nde (Dina) Manuel Contreras için çalıştı.
Şili'de 1973-1990 yılları arasında süren Pinochet döneminde 40 binden fazla insan işkence gördü. Bu işkencelerin ve muhaliflerin susturulmasının merkezinde Dina vardı.
GINA ajanları binlerce kişiyi kaçırdı, işkence yaptı, öldürdü ya da "ortadan kaldırdı".
2013'te Avustralya'da SBS kanalına bir röportaj veren Rivas, Dina'da çalıştığı yılları "hayatımın en güzel zamanıydı" diye tarif etmişti.
Yeni kıyafetler alabilmesi için ayrıca bir ödeneği olduğunu, çok şık davetlere katıldığını, lüks otellerde kaldığını ve son model arabalarda seyahat ettiğini de röportajda anlatmıştı.
İşkencelerin sorulması üzerine ise "İnsanları susturmak zorundalardı. Bu bütün dünyada oluyor, sadece Şili'de değil" yanıtını verdi.
Yeğeni, Rivas'ın belgeleselini çekerken gerçekler ortaya çıktı
Rivas, herhangi bir insan kaçırma ya da işkence eyleminde bulunduğu iddialarını reddederken, Pinochet dönemiyle ilgili bir belgesel çeken yapımcı Lissette Orozco'ya konuşan görgü tanıkları, bunun tersini söylüyor.
Görgü tanıklarından bazıları, Rivas'ın "Dina'nın en vahşi işkencecilerinden olduğunu" ve Dina içindeki en üst düzey birim olan Lautaro Birliği'nde yer aldığını söylüyor.
Lautaro, yer altına çekilen Komunist Parti'nin liderlerinin bulunup öldürülmesinden sorumlu birimdi.
Yapımcı Orozco, Rivas'ın yeğeni. Orozco'nun teyzesiyle ilgili çektiği belgesel 2017'de Berlin Film Festivali'nde gösterildi.
Ancak Rivas'ın gizli polis teşkilatında ne kadar aktif olduğunu gördükçe, belgesel, yapımcının teyzesiyle Skype görüşmelerinde yüzleşmesinin ve haklarını arayan mağdur yakınlarıyla görüşmelerinin anlatıldığı bir hikayeye dönüştü.
Rivas, 1976'da Dina'dan ayrıldıktan iki yıl sonra Avustralya'nın Sydney kentine yerleşti. Burada uzun yıllar çocuk bakıcılığı yaptı.
2006'da ülkesini ziyareti sırasında Diaz'ın kaçırılmasına yardım ettiği gerekçesiyle tutuklandı.
Bir süre sonra tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı. Soruşturma sürerken Avustralya'ya geri döndü.
Şili, 2013'te Rivas'ın ülkesine iadesi için Avustralya'ya resmi başvuruda bulundu.
Mağdur yakınlarının avukatı olan Andrea Navarro'ya göre, Şili ve Avustralya'nın hukuk sistemleri arasında bazı farklar var. Bu da tutuklamayı geciktirdi.
Rivas, 1 Mart'ta Sydney'de mahkemeye çıkacak.