Dünya piyasalarında Mayıs vadeli petrolün varil fiyatı Salı günü -37,63 dolara düşerken Türkiye’de indirimin 30-40 kuruşla sınırlı kalması soru işaretleri doğurdu. Eski akaryakıt sektörü yöneticisi Özdilek Coşkun, Türkiye’de fiyat artışlarının sınırla kalmasının üç sebebi olduğunu belirtti. Özdilek Coşkun, Enerji Günlüğü sitesinde yayınlanan yazısında 13 Ocak ile 20 Nisan tarihleri arasında dünyada Brent petrol fiyatı yüzde 73 gerilerken, Türkiye’deki benzin pompa fiyatının sadece yüzde 25 gerilediğine dikkat çekerek şöyle dedi:
“Brent petroldeki düşüş oranı yüzde 73 iken neden pompa fiyatı sadece yüzde 25 düştü? Bunun üç nedeni var. Birincisi, aldığımız akaryakıtların uluslararası fiyatları dolar üzerinden belirleniyor ve ithal ediliyor.
13 Ocak 2020 tarihinde 5,90 seviyelerinde bulunan dolar kuru, 20 Nisan’da 6,93 TL olmuş. Yani döviz yüzde 18 oranında artmış. Peki bu artış, yüzde 73 ile yüzde 25 arasındaki farkı açıklamaya yeterli midir? Kesinlikle hayır.
O halde ikinci nedene gelelim. İkinci neden olarak benzin ve motorinin Akdeniz piyasalarındaki Platts fiyatları, brent petrol fiyatları gibi değişmedi, sert düşüşler yaşamadı.
Üçüncü ve son neden ise ürünler üzerinden alınan ÖTV ile ilgili devletin aldığı kararlar. Akaryakıttaki fiyat değişimlerinde devlet, zaman zaman politik ya da ekonomik gerekçelerle yapılması gereken pompa fiyatı indirimlerini yaptırmayarak ÖTV’yi arttırma, zaman zaman da zam gelmesi gereken durumlarda ÖTV’den vazgeçerek fiyat artışını durduruyor."
Devletin satış gelirlerinden ÖTV, ardından ÖTV’li fiyat üzerinden KDV aldığını, ayrıca elde edilen kardan da kurumlar vergisi aldığına dikkat çeken Coşkun, "Şirket hissedarlarına ödenen kâr payları üzerinden gelir vergisi ve stopaj da alınıyor. Derken, 1,5 TL’lik ürünü 7 TL’ye alıyor ve vatandaş birçok diğer vergiyi de ödemiş oluyor” yorumunu yaptı.