Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, TPAO ile Brezilya petrol şirketi Petrobras'ın Karadeniz'de petrol arayacağını belirterek, ön incelemelerden ümit verici sonuçlar alındığını söyledi.
Cumhurbaşkanı Gül, Türkiye ile Brezilya arasındaki ilişkilerin daha ileriye taşınması için her iki tarafta da siyasi irade bulunduğunu ifade etti.
Petrobras'tan Karadeniz'e dev yatırım
Gül, Türkiye'ye resmi ziyaret gerçekleştiren Brezilya Cumhurbaşkanı Luiz İnacio Lula Da Silva ile Çankaya Köşkü'ndeki baş başa ve heyetler arası görüşmelerin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.
Toplantı öncesinde Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) ile Brezilya petrol şirketi Petrobras arasında Karadeniz'de petrol arama anlaşması imzalandı.
Cumhurbaşkanı Gül, basın toplantısındaki konuşmasına, Da Silva ve beraberindeki heyeti Türkiye'de ağırlamaktan duyduğu memnuniyeti dile getirerek başladı.
Da Silva'nın Türkiye'yi ziyaret eden ilk Brezilya Cumhurbaşkanı olduğunu ifade eden Gül, aslında iki ülke arasındaki ilişkilerin çok eskiye dayandığını, iki ülke arasında 1927 yılında Dostluk Anlaşması, Osmanlı ve Brezilya imparatorlukları döneminde de 1858 yılında Dostluk, Ticaret ve Seyrüsefer Anlaşması imzalandığını belirtti.
Cumhurbaşkanı Gül, 150 yıl önce imzalanan anlaşmanın bir örneğini ve ilgili dokümanları Da Silva'ya takdim etti. Da Silva da Gül'e sarılarak, teşekkür etti.
İki ülke arasında samimi bir dostluk bulunduğunu dile getiren Gül, Da Silva'nın ziyaretinin iki ülke ilişkilerinde yeni sayfa açacağını söyledi.
Baş başa ve heyetler arası görüşmelerde iki ülke arasında her alandaki ilişkileri ayrıntılarıyla ele aldıklarını anlatan Gül, "Her iki taraf da ilişkileri daha ileriye taşımak için siyasi iradeye sahip" diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Gül, iki ülke arasında 2 milyar dolar düzeyindeki ticaret hacminin çok düşük olduğunun altını çizen Gül, bu rakamın çok daha yüksek seviyelere çıkarılması için büyük potansiyel olduğunu belirtti.
Gül, THY'nin İstanbul-Sao Paulo direk uçuşlarının ilişkilere önemli katkı yapacağının altını çizerek, her iki şehrin de ait oldukları kıtaya açılan kapı olduklarını kaydetti.
Kültürel ilişkilere de önem verdiklerini dile getiren Gül, 2010 ve 2011 yıllarında her iki ülkede de Türkiye ve Brezilya'nın daha iyi tanınmasına yönelik faaliyetler yapılacağını açıkladı. Gül, "Brezilya Türkiye'de futbolcularıyla çok iyi tanınıyor. Diğer alanlarda da tanınması için faaliyetleri yapmak gerekiyor" dedi.
Cumhurbaşkanı Gül, TPAO ile Petrobras'ın işbirliğinin çok önemli olduğuna ve 800 milyon dolara yakın yatırım yapılacağına işaret ederek, "Bu işbirliği sayesinde önümüzdeki yıllarda Karadeniz'deki petrol kaynaklarının çıkarılması mümkün olacak" diye konuştu.
Brezilya'nın çevre dostu yakıt üretiminde de önemli bir ülke olduğuna dikkati çeken Gül, otomotiv sektöründe yapılan bu örnek çalışmaları Türkiye'nin de değerlendirmesini istediklerini söyledi.
Gül, ticareti artırma konusundaki kararlılıklarını vurgularken, Güney Amerika Serbest Pazarı (MERCOSUL) ile Serbest Ticaret Anlaşması imzalamayı arzusunda olduklarını belirtti. Gül, "Sayın Cumhurbaşkanı'nın da desteğiyle bu işbirliği yakın zamanda gerçekleşecek ve ticari ilişkiler güçlenecektir" dedi.
Gül, Da Silva'nın ziyaretinden duyduğu memnuniyeti de yinelerken, "Sayın Cumhurbaşkanı sadece önemli bir ülkenin Cumhurbaşkanı değil, aynı zamanda dünyanın en popüler ve en saygın devlet başkanlarından biridir" diye konuştu.
Konuşmasının ardından gazetecilerin sorularını da yanıtlayan Gül, TPAO ile Petrobras işbirliği konusunda, bu işbirliğinden duyduğu memnuniyeti ifade etti.
Petrobras'ın denizlerin derinliklerinden petrol ve gaz çıkarmakta kendini kanıtlamış bir şirket olduğunu anlatan Gül, şunları söyledi:
"Türkiye coğrafi olarak tüm petrol yataklarının ortasında neredeyse. Kafkaslar, Ortadoğu... Buralar bize çok yakın. Hatta biz sorarız, 'nasıl çevremizde olur da bizde olmaz' diye. Bunlar Türkiye'de çok konuşulan konulardır. Petrobras ile TPAO Karadeniz'de petrol aramaya başlayacaklar. Ön incelemelerde ümit verici neticeler var. Şimdi araştırmalar geliştirilecektir. Sondajlar, daha ileri testler yapılacak. Zaten bir yere sondaj yaparken önce ön bilgileri alırsınız. Bunlar size yüzde 100 pozitif netice verecek diye bir şey yok. O zaman araştırmaya gerek olmaz. Ümit ederim ki netice çok başarılı olur."
Gül, ÇYDD Başkanı Türkan Saylan'ın vefatıyla ilgili bir soruyu ise, ziyaretle ilgili soru sorulmasını isteyerek, yanıtlamadı.
Da Silva: Rüyamı gerçekleştirdim
Brezilya Cumhurbaşkanı Luiz Inacio Lula Da Silva da Türkiye'ye gelerek bir rüyasını gerçekleştirdiğini söyledi ve Türkiye ile Brezilya arasındaki ortak yönleri tespit ederek yeni fırsatlar yaratmaya çalıştıklarını kaydetti.
Da Silva, Türkiye ziyaretinden duyduğu memnuniyeti, "Türkiye'ye gelerek bir rüyamı gerçekleştirmiş oldum" sözleriyle dile getirdi. Da Silva, uzun zamandır Türkiye'ye, özellikle İstanbul'a gelmeyi arzu ettiğini kaydetti.
Da Silva, Cumhurbaşkanı Gül'ün dışişleri bakanı iken Brezilya'yı ziyaret ettiğini hatırlatarak, teamülden olmamasına rağmen, dönemin Brezilya dışişleri bakanının verdiği önem ve isteği üzerine Gül'ü kabul ettiğini, aradan geçen zamanda Gül'ün cumhurbaşkanı olduğunu ve şimdi de cumhurbaşkanı olarak Gül'ün kendisini kabul ettiğini anlattı.
Basın mensuplarının, aslında Türkiye ile Brezilya arasında bu düzeyde ziyaretler yapılması ve ilişkilerin geliştirilmesi için neden 134 yıl gibi uzun bir süre beklendiğini sorması gerektiğine işaret eden Da Silva, 20. yüzyılda pek çok önemli gelişme meydana geldiğini, bu gelişmeleri iyi analiz ederek, ilişkilere artık yeni bir dinamizm kazandırmak gerektiğini kaydetti.
Konuk Cumhurbaşkanı, şu anda küresel ekonomik kriz yaşandığını anımsatarak, bu krizin pek çok ülkenin kendi idari yöntemini sorgulamasına ve yeni ortaklıklar keşfetmeye çalışmasına neden olduğunu bildirdi. Her ülkenin bu krizi en az zararla atlatmaya çalıştığına da dikkati çeken Da Silva, ticari ilişkilerin de bu çerçevede önemli olduğunu ve ihracat-ithalat dengesini göz önünde bulundurmak gerektiğini söyledi. Günümüz dünyasında bütün sorunların birbiri içine girdiğini belirten Da Silva, hiçbir ülkenin bu krizle ilgisi olmadığını söyleyemeyeceğini, küresel kredi kaynaklarının çok sınırlı olduğunu, çünkü bankaların artık daha seçici olduğunu anlattı.
Da Silva, bütün bu nedenlerle ortak yönlere dayalı yeni ortaklıklar kurmak istediklerini ifade ederek, Türkiye ile Brezilya arasında da sanayileşme, teknoloji ve ihracat-ithalat dengesi gibi konularda ortak hususlar bulunduğunu kaydetti. "Bu ortak yönleri tespit ederek yeni fırsatlar yaratmaya çalışıyoruz" diyen Da Silva, ziyaretinin bir anlamda 1875 yılında Osmanlı İmparatorluğunu ziyaret eden dönemin Brezilya İmparatoru 2. Pedro'nun izinden gittiğini söyledi. Da Silva, artık imparatorluklar devrinin kapandığını da anımsatarak, şimdi iki ülke yetkililerinin siyasi iradelerini kullanarak yeni dinamikleri harekete geçirmeleri zamanına gelindiğini bildirdi.
Türkiye ile Brezilya'nın gayri safi yurt içi hasılalarının birbirine çok yakın, iki ülkenin nüfusunun da büyük olduğuna işaret eden konuk cumhurbaşkanı, Brezilya'nın Güney Amerika'da önemli bir ülkeyken, Türkiye'nin de gerek Avrupa, gerekse Asya'da önemli roller üstlenen bir ülke olduğunu vurguladı. Da Silva, "Türkiye, adım attığınızda aynı anda hem Avrupa, hem de Asya'da, aynı anda iki kıtada da olabileceğiniz yegane ülke" diye konuştu.
Da Silva, iki ülkenin biyoyakıt alanında işbirliğine gidebileceklerini söyleyerek, iki ülke iş adamlarının Afrika gibi üçüncü ülkelerin tarım arazilerinde birlikte etanol üretebileceklerini kaydetti. Özel sektörü hareketlendirmek gerektiğini ifade eden konuk Cumhurbaşkanı, iki ülkenin de ticaret hacimlerinin dengeli olmasını isteyeceklerini belirterek, yatırımların denge içinde karşılıklı olmasının önemine işaret etti.
Görüşmelerde iki ülke ilişkilerinde bu kadar uzun zamandır kaybedilen zamanı kazanmaya ve arayı bir miktar da olsa kapatmaya çalıştıklarını söyleyen Da Silva, bu görüşmelerin meyvesinin 3-4 yıl içinde alınabileceğini bildirdi.
Da Silva, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın bir zirve için Brezilya'ya gelmesinin öngörüldüğünü, kendisinin de görüşmelerde Cumhurbaşkanı Gül'ü davet ettiğini ifade ederek, bu ziyaretin Brezilya'da kendisinin görevi bırakacağı Aralık 2010'a kadar yapılmasını arzu ettiklerini bildirdi.
Konuk Cumhurbaşkanı, iki ülkenin G-20 ve Dünya Ticaret Örgütü gibi kuruluşlarda da birlikte çalıştığını belirterek, Brezilya'ya gerek Türkiye'ye, gerekse diğer bölge ülkelerine gelme amacını yerine getirmiş olarak döneceğini kaydetti. İmparator 2. Pedro'nun yıllar önceki adımlarını takip ederek bu ziyarete başladığını ifade eden Da Silva, amaçlarının Brezilya'ya daha iyi ortaklıklar kazandırmak olduğunu söyledi.
Bir gazetecinin Türkiye'deki Brezilyalı futbolcuları takip edip etmediğini sorması üzerine Da Silva, şans eseri dün otelde Roberto Carlos ile bir araya geldiğini, ziyareti kapsamında onlara da davet gittiğini öğrendiğini ve yurt dışındaki Brezilyalı futbolcuların spor hayatlarını ülkesinden seyrederek, tezahürat yaptığını kaydetti.
Da Silva, Türk takımlarının Brezilyalı futbolcuları transfer edebilecek kaynaklara sahip olmasının memnuniyet verici olduğunu söyleyerek, bu futbolcuları Brezilya'da aynı imkanlar veremedikleri için tutamadıklarını ve onların Avrupa takımlarına gittiğini anlattı.
Cumhurbaşkanı Gül ile görüşmelerde bu konunun da gündeme geldiğini belirten Da Silva, Türkiye'nin Avrupa kupalarında daha iyi sonuçlar elde etmesini diledi.
Brezilya petrol şirketi Petrobras'ın çalışmaları ve şirket hakkında devam eden bir soruşturmaya ilişkin soru üzerine de Da Silva, Petrobras'ın sadece Brezilya'da değil, ülke dışında da yatırım yapabileceğini, şirketi dünyanın en önemli petrol şirketi yapmayı hedeflediğini kaydetti.
Petrobras'ın özellikle deniz altı petrol arama çalışmalarında çok iyi bir düzeyde olduğunu belirten konuk Cumhurbaşkanı, bu çerçevede ARGE çalışmalarına çok önem verildiğini, çünkü araştırma olmaksızın sonuca ulaşılamayacağını bildirdi. Da Silva, şirketin Brezilya'daki petrol arama çalışmalarından dolayı çok iyi bir deneyim kazandığını söyleyerek, bunun için ortaklıklara devam edeceklerini ifade etti.
Da Silva, şirketle ilgili soruşturma hakkındaki gelişmeleri iyi takip edemediğini de kaydederek, bu nedenle bu soruya Brezilya'ya dönüşünde yanıt vereceğini belirtti.