Çorlu'da kadın çorabı üretilen Penti’de, kirli olan arıtma suyunu içmek istemeyen işçiler, dışarıdan su alınmasını istiyor. Ancak işçilerin taleplerinin fabrika yetkilileri tarafından karşılanmadığı ve temiz suyu kendilerinin karşılanması istendiği iddia edildi.
Penti'den daha sonra yaptığı bir açıklamada iddiaların gerçeği yansıtmadığını öne sürdü ve "Çevreye olan duyarlılığı ve çevreciliğe yaptığı yatırımları ile ödül alan bir firma için asla böyle bir şey söz konusu olamaz, düşünülemez" dedi.
1993 yılında Çorlu’ya taşınan Penti’de şu an 1000’i aşkın işçi çalışıyor. Bu işçilerin yüzde 80’ini kadınlar oluşturuyor. İşçilerin çoğunun asgari ücrete çalıştırıldığı fabrikada A-B-C şeklinde bölümler bulunuyor. İşçiler bu bölümleri, “A’da yönetim, B’de 10-15 kişilik teknik eleman, C’de ise üretim, yani işçiler bulunuyor” şeklinde tarif ediyor.
"Sadece üretin diyorlar"
Evrensel'den Fırat Turgut ve ve Vedat Yalvaç'ın haberine göre, Teksif’in örgütlü olduğu fabrikada, kendilerinden sürekli üretim beklendiğini belirten bir işçi, “Üretin diyorlar, sadece üretin. Bir performans oranı belirlemişler. İşçi, yüzde 70’in altına düştüğü zaman sorguya çekiliyor. Niçin yavaş çalışıyorsun diye soruyorlar. Hatta, performansa göre primler veriliyor. Bir işçi 150 lira alırken başka bir işçi 50 lira alıyor. İşçiler arasında rekabet yaratılıyor” dedi.
"Tuvalet ihtiyacı günde 2 kez"
Penti’de baskı işçiyi hızlı çalıştırmakla bitmiyor. Bir işçi, sigara molasının öğleden önce ve sonra 5’er dakika olmak üzere günde 2 defa olduğunu söyledi. Aynı işçi, “Hadi sigara zararlı diyelim, ne kadar az içersek o kadar iyi. Ama tuvalet ihtiyacı da günde iki defa 5’er dakika. Elimizde değil ki kardeşim. Molaya çıkacağımız zaman da makinenin mola tuşuna basıyoruz. Ve bunlar merkezi bir ekrandan takip ediliyor. Mola 5 dakikayı geçsin, makineyi molaya alan işçi sorgulanıyor" diye konuştu.
“Öneri sun hediye al”
Üretimi artırmanın bir başka yöntemi de puanlar ve hediyeler. İşçiden, hediyeler karşılığında, üretimde 5-10 dakikalık zaman kazandıracak öneriler isteniyor. Bir işçi durumu şöyle anlatıyor: “Mesela ‘Bu ürünü şöyle yapsak 10 dakika kazanırız’ gibi öneriler sunarsan ve bu öneriler kabul edilirse sana puan olarak dönüyor. Bu puanlar toplanınca da çeşitli hediyeler veriliyor. Atıyorum, 100 puan olunca bisiklet, 150 puan olunca televizyon.”
Müdür: Sebil benden su sizden
Üretimi artırmaya yönelik her türlü öneriye açık olan patronun, işçinin sağlığı açısından yaptığı öneriyi reddettiği ileri sürüldü. Bir işçi, “İçme suyumuz fabrikada arıtılan su. Ama işin gerçeği arıtılamıyor su, kirli oluyor. Biz bunun için müdürün yanına gittik. Durum böyle böyle, sebil ve dışarıdan damacana su istiyoruz dedik. Yapmayacaklarını bildiğimizden ‘Hatta sebili siz alın suyu biz alalım’ dedik. Birkaç saat sonra müdür bizi yanına çağırdı. ‘Tamam sebil benden su sizden’ dedi. Şimdi işçiler, çamurlu su içmemek için kendi arasında para toplayıp su alıyor" ifadesini kullandı.
Sendika fiilen bir işlev görmüyor
Peki, sömürünün had safhada olduğu Penti’de örgütlü olan TEKSİF ne yapıyor? “Hiçbir şey” diyor bir işçi, “İşçi ve sendika birbirinden kopuk. Sendika ne yapıyor, ne işe yarıyor işçi bilmiyor. Sendika da bilgi vermiyor" dedi.
Bir işçinin anlattıkları da sendikanın fiilen olmadığını ortaya koyuyor: “Fabrikada 12 bölüm var. İşveren kendi seçim yaptırıyor. 12 temsilci seçiyor. Böylece sendikayı da saf dışı bırakıyor zaten. Bu temsilcileri de kendi işini yürütmek için seçiyor.”
Tekstil grup sözleşmelerine dahil olmayan Penti’de sözleşme dönemlerinde ise grup sözleşmelerine dahil olan fabrikalarda imzalan sözleşmeye benzer bir sözleşme imzalanıyor.