Anayasa Mahkemesi, parmak izi kayıt sistemi ile mesai takibi yapılması nedeniyle özel hayata saygı hakkı kapsamında kişisel verilerin korunmasını isteme hakkının ihlal edildiğine karar verdi. Mahkeme, parmak izi uygulamasından vazgeçilmesi için yeniden yargılama yapılmasına hükmetti.
AYM'ye taşınan olay, Aydın Söke Belediyesi'nde yaşandı. R.Ş. adlı memur, belediyede 2016'dan itibaren parmak izi sistemi ile mesai takibi yapılmasına itiraz etti. Sistemin kaldırılmasını isteyen Ş.; belediyeye verdiği dilekçede, parmak izinin bireyin fiziksel olarak belirlenmesini sağlayan kişisel bilgi olduğunu, bunun özel hayatın gizliliği kapsamında kaldığını vurguladı.
Buna karşı açılan davada Aydın 1. İdare Mahkemesi'ne savunma gönderen belediye, "uygulamanın kamu hizmetinin etkin yürütülmesine hizmet ettiği, çalışanın mesai saatlerine uyup uymadığının kontrolü amacıyla yapıldığı, bunun özel hayata saygı hakkını ihlal etmediği"ni öne sürdü.
İdare mahkemesi iptal etti
İdare mahkemesi, 2017 yılında idari işlemin hukuka aykırı olması nedeniyle iptaline karar verdi. Kararın gerekçesinde; personelin parmak izi tarama sistemi ile mesai kontrolünün yapılması durumunun özel hayata saygı hakkı kapsamında kişisel verilerin işlenmesi çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiği belirtildi. Kamu görevlilerinin mesaiye devam durumlarının kontrolü konusunda ayrıntılı bir yasal düzenlemenin mevzuatta bulunmadığı anlatılan kararda, temel hakların kısıtlanabilmesi için yasal bir dayanağın bulunmasının anayasal bir zorunluluk, aynı zamanda da Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin de temel ilkelerinden biri olduğu belirtildi.
İstinaf kararı kaldırdı
Söke Belediyesi bu karara itiraz etti. İzmir Bölge İdare Mahkemesi 2. İdare Dava Dairesi, 29 Kasım 2017 tarihinde yerel mahkemenin kararını kaldırarak, belediyeyi haklı buldu. Kararda, davacı memurun mesaiye devam etme zorunluluğunun olduğu, idarenin de bunu kontrol ve denetim yükümlülüğünün bulunduğu belirtilerek, parmak izi alınarak teknik cihazlarla mesai takibinin yapılmasında mevzuata aykırılık bulunmadığı, bunun özel hayatın ihlali olmadığı savunuldu.
AYM'den 'parmak izi' kararı
Memur R.Ş., kararın kesinleşmesinin ardından 2018 yılında Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuruda bulundu. Yüksek Mahkeme, 10 Mart tarihli toplantısında başvuruyu kabul etti. Parmak izi kayıt sistemi ile mesai takibi yapılması nedeniyle özel hayata saygı hakkı kapsamında kişisel verilerin korunmasını isteme hakkının ihlal edildiğine karar verildi. Yeniden yargılama kararına da hükmeden AYM; yerel mahkemeden hak ihlaline neden olan kararın kaldırılmasını istedi.
AYM'nin gerekçeli kararını tamamlanmasının ardından karar, yerel mahkemeye tebliğ edilecek. Yerel mahkeme, davayı R.Ş. lehine sonuçlandırarak belediyenin parmak izi kararını iptal edecek.
Alican Uludağ
© Deutsche Welle Türkçe