2020 yılında Covid-19 pandemisinin etkisiyle küresel yabancı sermaye yatırımları yüzde 33 düşüşle, 1.54 trilyon dolardan 1.03 trilyon dolara indi. Uluslararası danışmanlık şirketi Kearney'in raporuna göre son 10 yılda dünyada en fazla doğrudan yabancı sermaye yatırımı 2.04 trilyon dolarla 2015 yılında yapılmıştı. 2016 yılında da yatırımlar ona yakın bir seviyede, 1.98 trilyon dolar olarak gerçekleşmişti…
Kearney uzmanları, 2021’de mevcut durumda önemli bir iyileşme olmayacağını, küresel doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının 1 trilyon dolar seviyesinde kalacağını öngördü. Raporda yabancı sermaye yatırımlarının 2022 yılında yeniden artışa geçeceğı ve 1.17 trilyon dolara ulaşacağı tahminine yer verildi.
Kearney’nin her yıl yayınladığı Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımı Güven Endeksi listesinde daha önce 22’nci sırada bulunan Türkiye, 2020 yılında ilk 25 arasında yer alamadı. 2015 yılında 19 milyar dolar yabancı sermaye yatırımı çeken Türkiye’ye giren doğrudan yabancı sermaye tutarı geçtiğimiz yıl pandeminin de etkisiyle 10 milyar doların altında kaldı. Yabancılar tarafından Türkiye’de gerçekleştirilen şirket satın almalarının hacmi ise geçen yıl yüzde 35 artarak 4.6 milyar dolara yükseldi. Bu tutar, 2019 yılında 3.4 milyar dolardı.
Türkiye'nin avantajları
Raporda, Türkiye’nin doğrudan yabancı sermaye yatırımları konusunda önemli avantajlara sahip olduğunun altı çizildi. Bunlar arasında, eşsiz coğrafi konumu sayesinde geniş bir coğrafya için lojistik hub görevi görmesi, güçlü imalat sanayi altyapısı ile katma değerli ürünlere odaklanabilme imkanı öne çıkıyor.
Kearney Türkiye Direktörü Onur Okutur, Türkiye’nin güçlü jeopolitik konumu, kaliteli ve genç işgücü kaynağı ve son dönemde finansal stabilizasyon yönünde atılan adımlarla yatırım için elverişli bir çerçeve sunduğunu belirtti. Okutur “Yabancı yatırımcıların gerçekleştirdiği şirket birleşme ve satın almalarının hacminin geçen yıl yüzde 35 artması, Türkiye piyasasına olan güvende artış yaşandığının somut işaretlerinden biri” dedi.
Kearney, daha fazla doğrudan yabancı sermaye yatırımı çekmek için Türkiye’ye 4 öneride bulundu. Yeni ekonomi yönetiminin de hedeflediği enflasyonla mücadele programını kararlılıkla sürdürmek ve finansal istikrarı sağlamak bu önerilerin başında geliyor. Merkez Bankası yönetiminde yaşanan değişim sonrasında TL’nin güç kazandığına dikkat çeken Kearney uzmanları, fiyat istikrarı ve ekonomik güven ortamının sağlanmasının doğrudan yabancı sermaye yatırımlarını olumlu etkileyeceğini vurguladılar.
Araştırmaya göre yüksek ve volatil enflasyon, maliyetlerle ilgili yarattığı belirsizlik nedeniyle, doğrudan yabancı sermaye yatırımlarını olumsuz etkileyen faktörler arasında yer alıyor. Ekonomi yönetiminin enflasyon karşısındaki kararlı tutumunun önümüzdeki dönemde Türkiye’nin cazibesini artıracağı belirtildi.
"Yabancı dil önemli"
İnsan kaynağının teknoloji yeteneklerini artırmak ve yabancı dil eğitiminin etkinliğini artırmak da, Kearney’e göre Türkiye’nin cazibesini artıracak unsurlar arasında yer alıyor. Raporda Vietnam’ın son 10 yılda İngilizce eğitimine ayırdığı 446 milyon dolarla gerçekleştirdiği atılımın iyi bir uygulama örneği olduğu belirtildi. Serbest ticaret anlaşmalarının sayısını artırmak ve yatırımcılara operasyonel ve finansal destek sağlamak da, Kearney’e göre yabancı sermaye nezdinde Türkiye’nin cazibesini artıracak faktörler arasında yer alıyor.
Kearney, Türkiye’nin eşsiz coğrafi konumundan daha fazla yararlanmak için lojistik alanındaki yeni teknolojilerden daha fazla yararlanılması ve yasal mevzuatla ilgili kısıtlamaların gevşetilmesini de öneriyor.