Panama Belgeleri'nde Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a yakın işadamlarından Remzi Gür de yer alıyor. Erdoğan’ın çocuklarına verdiği bursla gündeme gelen Gür, Türkiye’de kazandığı paraları yaklaşık 12 yıl boyunca vergi cennetlerine aktarmış.
Remzi Gür, Panama Belgeleri'ne göre, İsviçre adresli Excel Energy Trading Limited ve Panama merkezli Red Castle International Corporation firmalarının sahibi. Gür’e ait Red Castle şirketini usulen temsil eden direktör Francis Perez hakkında ise 2002 yılında yönettiği bir off-shore şirket üzerinden soruşturma açılmış. ABD Sermaye Piyasası Kurumu SEC tarafından açılan bir dolandırıcılık davasına adı karışan Perez’in, çalıştığı yönetici şirket Bahama merkezli Venlaw Consultants üzerinden binlerce off-shore şirkette imzası bulunuyor.
Cumhuriyet'ten Pelin Ülker'in haberine göre, Perez’in yöneticisi olduğu Pearlrose şirketi hakkında Ekim 2002’de ABD’yi dolandırmak suçlamasıyla soruşturma başlatılıyor. Soruşturmada Perez’in de ismi geçiyor. 8 Nisan 2003’te New York Güney Bölge Mahkemesi’nce alınan kararla Pearlrose’un malvarlığına el konuluyor. Buna rağmen Perez, bir yıl sonra Remzi Gür’ün şirketinde direktör oluyor. Francis Perez, ayrıca Mehmet Cengiz’in şirketlerinden Greycastle Enterprises, Bonito International ve Mec Metal’de de direktör olarak görünüyordu.
İlk şirket 2004’te kuruluyor
Remzi Gür’ün Mossack Fonseca’da kayıtlı olan ilk şirketi Red Castle International Corporation, 13 Temmuz 2004 tarihinde Panama’da kuruluyor. 10 bin dolar sermayeli şirketin yüzde 100 hisse sahibi Remzi Gür görünüyor.
Remzi Gür ayrıca şirketin tek imza yetkilisi olarak kaydedilirken, şirket direktörü olarak kâğıt üzerinde Panama vatandaşı Francis Perez atanıyor. Red Castle için Remzi Gür adına HSBC Cenevre şubesinde hesap açılıyor. Şirket yaklaşık 12 yıl sonra 15 Ocak 2016’da kapatılıyor. Bu tarihler arasında ise hiçbir işlem yapmıyor. Sümeyye Erdoğan’a burs verdiği tarihlerde off-shore şirketi üzerinden gizli banka hesabının olması, akıllara söz konusu bursun bu banka hesabından mı sağlandığı sorusunu getiriyor.
’20-25 gitmesi lazım’
Gür’ün, Tayyip Erdoğan’ın çocuklarına verdiği burs, 2002 yılında Erdoğan’ın mal beyanı davasına yansımıştı. Erdoğan’ın milletvekili olmasıyla yargılama durmuştu. Konuyla ilgili açıklama yapan Remzi Gür, verdiği bursların karşılığında Erdoğan’ın çocuklarının kendi şirketlerinde çalışacağını açıklamıştı. Ancak Erdoğan’ın çocuklarından hiçbiri Remzi Gür’ün şirketlerinde çalışmadı.
2009 yılında ise Ulusal Kanal’ın yayımladığı Erdoğan ve Gür arasındaki konuşmaları içerdiği iddia edilen ses kaydında Erdoğan, Gür’e ‘Sümeyye’ye bir 20-25 gitmesi lazım’ diyordu. Sümeyye Erdoğan, 2002 yılında girdiği üniversite sınavında başarısız olduktan sonra eğitimine ABD’de devam ederek Remzi Gür’ün bursuyla Indiana Üniversitesi’nde sosyoloji ve siyaset alanında lisans eğitimi aldı. Eğitimini 2005’te tamamladıktan sonra yüksek lisans okumak için 2007’de Londra Ekonomi Okulu’na girdi. Yüksek lisansını ekonomi alanında yapan Sümeyye Erdoğan’ın bu eğitimi kimin bursuyla aldığı ise açıklanmadı.
Portre
Remzi Gür, 1953 yılında Kastamonu’da doğdu. 1968 yılında öğretmen okulunu bitirdikten sonra Londra’da babasının yanında terzilik yaptı. Gür, 1985 yılında Merter’de bir tesis açtı. Daha sonra memleketi Kastamonu’da fabrika kurdu. Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı yaptığı Gürmen Group’ta Ramsey, KİP, Gürman Gift, Gökkale Tarım gibi markaları bulunan Remzi Gür, en çok da Erdoğan’ın çocuklarına burs veren işadamı olarak tanınıyor.
Tasarruf Mevduat Sigorta Fonu’nun (TMSF) en sadık müşterisi olarak da bilinen Remzi Gür, 2008’de CHP Kastamonu Milletvekili Mehmet Yıldırım’a rüşvet vermeye teşebbüs etmekten 9 yıla mahkûm oldu, ceza 2010’da mahkemenin verdiği kararla 6 bin liralık adli para cezasına çevrildi. Toprak Grubu’ndan TMSF’ye devrolan Aslanlı Köşk, 15 Nisan 2009’da Remzi Gür’e 23 milyon 800 bin lira bedelle ihale edildi. Gür, Aslanlı Köşk’ün tapusunu 2011’de mahkeme kararıyla aldı. Saray hakkında ifşaatlarda bulunan Fuat Avni ise Halis Toprak’ın ölene kadar “Köşkümü göz göre göre yediler” dediği Aslanlı Köşk’ün aslında Remzi Gür değil Erdoğan için satın alındığını iddia etti. Remzi Gür, TMSF’nin 2012’de 320 milyon dolar muhammen bedelle satışa çıkardığı KÜMAŞ ihalesini de kazandı. Adabank ihalesini ise 2011’de kazanmasına rağmen BDDK’den izin çıkmadı.
Remzi Gür’ün oğlu Ömer Gür, Ali Babacan’ın baldızı Didem Yurter ile evli. Çiftin tanışmasına Emine Erdoğan’ın öncülük ettiği biliniyor. 9 Ocak 2005 tarihinde evlenen çiftin şahitliklerini Bülent Arınç, Recep Tayyip Erdoğan, Abdullah Gül ile Ali Babacan yapmıştı.
Kaçakçılık şüphelisi ortak
Gür’ün Excel Energy’deki ortağı Ömer İskefyeli’nin adı ise son dönemde Türkiye’de pek iyi anılmıyor. Lübnan asıllı bir İngiliz olan 1963 doğumlu İskefyeli’nin adı, Petrol Ofisi’nde 2001- 2008 arasında örgütlü şekilde akaryakıt kaçakçılığı yapıldığına ilişkin hazırlanan iddianamede şüpheliler arasında geçiyor. İskefyeli, 12 Nisan 2000 tarihinde, bu senenin başına kadar Doğan Holding’in Üst Yöneticisi olan Yahya Üzdiyen ve İş Bankası’ndan Özgün Çınar ile birlikte Bahamalar’da bir şirket kuruyor.
Bu şirket, söz konusu iddianamede de geçen LYSA Investments. 50 bin dolar sermaye ile kurulan LYSA Investments Limited’in hissedarları olarak Warren Trustees Limited ve WTG Managers Limited kaydediliyor. Hissedarın adı daha sonra İş Doğan Petrol Yatırımları AŞ olarak değiştiriliyor. Direktörü İskefyeli olan şirketin ismi de 1 Nisan 2003’te yapılan değişiklikle Petrol Ofisi International Oil Trading Limited (POINT) oluyor. Şirketin tüm hisseleri, Petrol Ofisi AŞ’ye ait görünüyor.
Sermaye dörde katlanmış
19 Ocak 2004’te Petrol Ofisi International Oil Trading sermaye artırımı talebinde bulunuyor. Şirket sermayesi 50 bin dolardan 20 milyon dolara çıkarılıyor. Şirketin sermayesinin bu kadar yüksek tutulması karşılığında Mossack Fonseca, şirketin bu işlemle neyi amaçladığını soruyor. Ancak bir yanıt almıyor. 26 Ocak 2004’te şirketin ikinci direktörü Özgün Çınar oluyor.
22 Nisan 2004’te Özgün Çınar yerine Türkiye İş Bankası’ndan Zeynep Hansu Önen atanıyor. Aynı tarihlerde Özgün Çınar, OMV Petrol Ofisi Bütçe ve Mali Kontrol Müdürü oluyor. 2 Şubat 2005’te Ömer İskefyeli’nin yerine Mahmut Magemizoğlu, bir gün sonra Zeynep Hansu Önen yerine Tamer Özdamar geçiyor. 14 Ekim 2005’te ise şirket yetkilileri olarak Yahya Özdiyen’in yanına Mevlut Tufan Darbaz, Ertuğrul Fevzi Tuncer atanıyor. Darbaz yönetim kurulu başkanı, Tuncer ve Üzdiyen ise direktör oluyor. 8 Kasım 2005’te de Ertuğrul Fevzi Tuncer yerine Reha Talu direktör olarak atanıyor. Söz konusu isimler de Ömer İskefyeli ile birlikte POAŞ iddianamesinde şüpheliler arasında yer alıyor. Panama belgelerine göre POINT 31 Aralık 2008’de kapatılmış.
POAŞ iddianamesi
İstanbul 1. Ağır Ceza Mahkemesi, Petrol Ofisi’nde (POAŞ) örgütlü şekilde akaryakıt kaçakçılığı yapıldığı iddiasına ilişkin aralarında işadamı Aydın Doğan ile Ersin Özince’nin de bulunduğu 47 şüpheli hakkında hazırlanan iddianameyi 22 Mart 2016’ta kabul etmişti. İddianamede petrol ithalatında kullanılmak üzere merkezi Bahama Adaları olan Lysa isimli şirketin satın alındığı, şirket adının daha sonra POINT’e dönüştürüldüğü ve Petrol Ofisi’nin petrol ithalatını bu şirket üzerinden gerçekleştirerek usulsüzlük yaptığı belirtiliyordu.
PETKİM’e off -shore üzerinden satış
Ömer İskefyeli, Excel Energy ve Petrol Ofisi International Oil Trading dışında Stellar Oil Trading şirketiyle de bağlantılı görünüyor. Stellar Oil Trading, 21 Ocak 2005’te 50 bin dolar sermayeyle Britanya Virjin Adaları’nda kurulmuş. Şirketin tek hissedarı Ömer Lütfü İskefyeli. Şirket, 2007 yılında o zamanlar hâlâ çoğunluk hissesi devlete ait olan Petkim Petrokimya Holding AŞ’ye 75-90 bin metrik ton işlenmiş benzin türü nafta satmak üzere anlaşma yapıyor.
4 Temmuz 2007 tarihli belgenin avukatlık bürosu Mossack Fonseca’ya da ulaşması sonucu, Mossack Fonseca bu önemli belgenin yok edilmesi gerekip gerekmediğini soruyor. Stellar Oil Trading, 31 Ekim 2009’da kapatılıyor. Petrokimya Holding AŞ’nin (PETKİM) yüzde 51 oranındaki kamu hissesinin özelleştirilmesi için 5 Temmuz 2007’de ihale yapılmıştı. Panama belgelerine göre ihaleden bir gün önce hâlâ kamu şirketi olan PETKİM’e off-shore şirket üzerinden satış yapıldı. 5 Temmuz 2007’deki ihaleyi kazanan Socar-Turcas-İnjaz Ortak Girişim Grubu 30 Mayıs 2008’de şirketi devraldı.
Enerjiye off-shore ile girmiş
Sahip olduğu ikinci off-shore şirket ise Gür’ün enerji sektörüne Türkiye ile birlikte Britanya Virjin Adaları’nda da girdiğini ortaya koydu. Panama belgelerinde Gür’e ait olduğu ortaya çıkan Excel Energy, belgelere göre 23 Haziran 2010 tarihinde kurulmuş.
Remzi Gür, Türkiye’de aynı tarihlerde Maspo Enerji ile enerji sektörüne giriş yapmıştı. Maspo Enerji’nin İstanbul Ticaret Odası’na kayıt tarihi 30 Mart 2010. Britanya Virjin Adaları merkezli 50 bin dolar sermayeyle kurulan Excel Energy’nin yüzde 75 hissesi Remzi Gür’e ait. Kalan yüzde 25’lik hisse ise Ömer İskefyeli’nin görünüyor. Şirket direktörleri olarak da Gür ve İskefyeli’nin kendisi atanıyor. Remzi Gür’ün adresi İstanbul Merter olarak belirtilirken, Ömer İskefyeli’nin adresi Londra’da görünüyor.
Şirket 31 Ekim 2011’de kapatılıyor. Gür’e ait olan iki şirketin de kuruluş kapanış işlemleri dışında herhangi bir faaliyeti belgelerde görünmüyor. Bu da şirketlerin tabela şirket olma ihtimalini artırıyor. Remzi Gür’ün Türkiye’de enerji sektöründe faaliyet gösteren şirketleri ise KÜMAŞ Manyezit Sanayi, Petrade Petrolcülük, Maspo Enerji, Enpo Enerji ve Gür Yağmur Enerji. Remzi Gür’ün adı Kuzey Irak’tan Türkiye’ye doğalgaz getirmek üzere ilk ithalat lisansını alan Siyahkalem’le birlikte de uzun süre anıldı. Gür’ün Siyahkalem’in sahiplerinden olduğu iddia edildi. Gür bu iddiaları reddetmiş ama Siyahkalem’in ortaklarından Cengiz Özdemir’le birlikte Kütahya’da bir maden ihalesi için ortaklık kurduğunu belirtmişti. Dönemin Akşam Genel Yayın Yönetmeni İsmail Küçükkaya, bu bilgiyi, Enerji Bakanı Taner Yıldız’la görüşmek için giden Remzi Gür’den edinmiş, 16 Şubat 2013 tarihli köşesine taşımıştı.
Ömer İskefyeli kimdir ?
Mossack Fonseca çalışanlarının karşılıklı yazışmalarında, Ömer İskefyeli’nin petrol ticaretiyle ilgili deneyimli olduğu, babasının BP Türkiye’de yönetici olduğu belirtiliyor. Bir Mossack Fonseca çalışanı, LYSA Investments’ın isim değişikliğinde İskefyeli’ye yardımcı olduklarını, İskefyeli’nin Bahamalar’da petrol ticaretiyle ilgili gelen faksları alıp gönderecek bir personele ihtiyacı olduğunu söylüyor. İskefyeli’nin Panama belgeleri dışında Remzi Gür ile Türkiye’de bağlantısı bulunmuyor.