Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç’a suikast planlandığı gerekçesiyle başlatılan soruşturma kapsamında Genelkurmay Ankara Seferberlik Bölge Başkanlığı’nda önceki gün yapılan aramada “devlet sırrı” krizi nedeniyle bazı belgeleri inceleyemen savcılar, yeni bir karar çıkararak, halen sürmekte olan ve dün akşam (26 Aralık 2009) 21.30 sularında yeni bir arama başlattılar.
CMK’da kısa süre önce yapılan bir değişiklikle, anayasaya karşı işlenen suçlar yönünden askeri yargının soruşturma yetkisi kaldırıldı. Bu düzenlemenin iptali istemiyle açılan dava Anayasa Mahkemesi’nde henüz karara bağlanmazken, arama yapılan yerin Genelkurmay’a doğrudan bağlı olması ve buradaki “devlet sırrı” niteliğindeki bilgiler krize yol açtı. Mevzuattan kaynaklanan tartışmalar, ilk kez Genelkurmay’a bağlı bir karargahın aranması sırasında su yüzüne çıkmış oldu.
Önceki akşam başlayan aramayı, polisler içeri alınmadığı için askeri savcı nezaretinde özel yetkili 4 cumhuriyet savcısı gerçekleştirdi. Arama işlemi, Merkez Komutanlığı’nda görevli personel tarafından yapıldı. Ancak savcılığın, “Arınç ve bazı hükümet üyelerine yönelik planlar olup olmadığını tespiti için Bölge Başkanlığı’nın genelinde arama için genel nitelikli karar bulunduğu” yönündeki ifadeleri tartışma yarattı. Askeri yetkililer savcılara, sadece iddiaların odağındaki iki subayın bilgisayarı ve dokümanları üzerinde inceleme yapılabileceğini söyledi. Savcılar ise kararın kapsamını gerekçe göstererek buna itiraz etti.
'Savcılara fiziki direniş gösterildi'
Bu arada, savcılara arama sırasında fiziki direniş gösterildiği iddia edildi. Arama sırasında yaşanan krizden, Genelkurmay Başkanı Orgeneral İlker Başbuğ da haberdar edildi. Savcılar iki subayın odası dışındaki diğer odalarda da inceleme yaptı, fakat bu odalardaki bilgisayarların harddisklerinin imajı alınmadı.
Bu odalardan döküman almayan savcılara, bazı odalar ve dolapların kilitli ya da sır niteliğindeki dosyaların bulunması nedeniyle “mühürlü” olduğu söylendi. Sır niteliğindeki bilgiler ancak CMK’nın 125. maddesine göre hâkim tarafından incelenebiliyor. Bu nedenle, yaşanan tartışmalar üzerine arama kararının alındığı 11. Ağır Ceza Mahkemesi üyesi Kadir Kayan başkanlığa çağrıldı. Kayan’ın gelişiyle, soruşturmayla ilgili olabilecek bazı evraklar incelendi ancak seferberlik konusunda devlet sırrı niteliğinde olduğu belirtilen dosyaların bulunduğu mühürlü oda ve dolaplar açılmadı.
'Kapıyı mühürletti' iddiası
Habertürk’ün iddiasına göre de Kayan, gizli bilgilerin bulunduğu belirtilen bir odaya girmesine izin verilmeyince, odanın kapısını ve pencerelerini mühürletti. Böylece yeni bir mahkeme kararı olmaksızın bu odaya giriş - çıkışlar engellenmiş oldu. Savcı Bilgili, dün makamında çalışmayı sürdürdü. Kayan da öğleden sonra adliyeye geldi. Bu durum, mühürlü dosyalarla ilgili inceleme yapılmasına imkân tanıyan ikinci bir karar alındığı iddialarına yol açtı.
İkinci kez geldiler
Savcılar Bilgili ve Şemsettin Özcan, 21.30 sıralarında alındığı iddia edilen mahkeme kararıyla yeniden Bölge Başkanlığı’na geldi. Burada mahkeme kararı askeri yetkililerle tartışıldı. Savcı Bilgili daha sonra yeniden adliyeye döndü. Gizli bilgileri hâkimin inceleyerek tutanak altına almasına imkân tanıyan kararla ilgili incelemelerin ardından saat 00.25 sıralarında Hâkim Kayan ve Savcı Bilgili 6 sivil araçla Bölge Başkanlığı’na geldi. Kayan, Bilgili ve polisler bir süre bekletildikten sonra içeriye alındı. Kayan’ın incelemeleri geç saatlere kadar sürdü.
Devlet sırrına hâkim incelemesi
İçeriği devlet sırrı niteliğindeki belgelerin mahkemece incelenmesi, CMK’nın 125. maddesinde düzenleniyor: “Bir suç olgusuna ilişkin bilgiyi içeren belgeler, devlet sırrı olarak mahkemeye karşı gizli tutulamaz. Devlet sırrı niteliğindeki bilgileri içeren belgeler, ancak mahkeme hakimi veya heyeti tarafından incelenebilir. Bu belgelerde yer alan ve sadece yüklenen suçu açıklığa kavuşturabilecek nitelikte olan bilgiler, hakim veya mahkeme başkanı tarafından tutanağa kaydettirilir. Bu madde hükmü, hapis cezasının alt sınırı beş yıl veya daha fazla olan suçlarla ilgili uygulanır.”
Askeri mahalde arama yetkisi
Askeri Mahkemeler Kuruluş ve Yargılama Usulü Kanunu’nun 9. maddesinde “Askeri mahkemeler kanunlarda aksi yazılı olmadıkça, asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidir” ifadesi yer alıyor. Askerler, bu maddedeki “askeri mahal” ifadesinin, karargâhta sınırsız arama yapılmasına engel oluşturduğunu öne sürüyor. Bu ifade Anayasa’nın 145. maddesinde de bulunuyor. Askerlerin iddialarının dayanağını da bu hükum oluşturuyor. Buna karşılık, CMK’nın 250. maddesinde yapılan değişiklikle, anayasal düzene karşı işlenen suçlar yönünden askeri yargının yetkisi bulunmuyor.
Kriminal inceleme beklenmedi
Ankara Çukurambar’da önceki hafta gözaltına alınan Albay E.Y.B. ve Binbaşı İ.G.’nin elinde bulunan notta suikast hazırlığında oldukları öne sürülen Arınç’ın adresinin yazılı olduğu ileri sürüldü. Olay yeri tutanağına göre; Albay E.Y.B., notun kendisine ait olmadığını, nereden geldiğini ve kimin koyduğunu bilmediğini söyledi.
Nottaki yazının kime ait olduğuna yönelik kriminal inceleme yapılması beklenirken, savcılık sürpriz bir adım atarak iki subayın görev yaptıkları Genelkurmay Başkanlığı’na doğrudan bağlı olan ve Özel Kuvvetler Komutanlığı’nın (ÖKK) çekirdek birimi olarak nitelenen Seferberlik Bölge Başkanlığı’nda arama yapıldı. Genelkurmay Başkanlığı, iki subayın, askeri bilgileri sızdıran bir başka subayın takibini yaptıkları için söz konusu bölgede bulunduğunu açıklamıştı.
Askeri çevrelerde ise geçen hafta olaydan sonra savcı tarafından Merkez Komutanlığı’nda sorgulandıktan sonra serbest bırakılan subayların, albay rütbesinde ve Genelkurmay Karargâhı’nda görevli bir kişiyi takibe aldıkları, bu kişiyi suçüstü yakalamaları halinde Türkiye’de çok önemli gelişmeler yaşanacağı, ancak kendilerinin yakalanmaları ve bilgi aldıkları muhbirin ikili oynayarak polise gitmesi nedeniyle operasyonu gerçekleştiremedikleri konuşuldu. Kulislere yansıyan en çarpıcı iddia ise suçüstü yapılmak istenen kişinin, bölgede yaşayan bazı siyasilere bilgi ve belge taşıdığı iddiası oldu.
STKB nedir?
Seferberlik Tetkik Kurulu Başkanlığı (STKB), iki gündür aramaların yapıldığı adres. Peki bu birim ne zaman kuruldu ve ne yapıyor? 1952 yılından beri faaliyetteki birimin ilk görevi Kore'ye asker gönderilmesi. Görev tanımında ise işgal durumunda düşman harekatını ayaklanmalarla engellemek var. Barış zamanında ise bu kadroları oluşturmak.
Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç'a suikast iddialarıyla gündeme gelen bir askeri birim olan Seferberlik Tetkik Kurulu Başkanlığı, Özel Kuvvetler Komutanlığı'na bağlı.
Ama birimin kuruluş tarihi Özel Kuvvetler'den daha eski, 1952.
ABD'ye özel harp kurumları strateji eğitimi için 16 subay gönderildi.
Birimin çekirdeğini oluşturan 16 subay arasında Turgut Sunalp, Alparslan Türkeş, Suphi Karaman ve Fikret Ateşdağlı gibi isimler vardı. Birimi o subaylardan Tuğgeneral Daniş Karabelen kurdu.
Birimin görevleri...
Kurulun ilk görevi de Kore'ye asker gönderme işlerini organizasyonu oldu.
İsmi 1967'de Özel Harp Dairesi'ne dönüştürüldü. 1992'de Özel Kuvvetler Komutanlığı oluşturuldu ve Harp Dairesi de bu komutanlığın çatısı altına alındı.
Komuta seviyesi de Korgeneralliğe yükseltildi. Birim, Genelkurmay İkinci Başkanı'na doğrudan bağlandı.
İstihbarat toplamıyor
Seferberlik Tetkik Kurulu'nun görev alanında istihbarat toplamak yok. Birimin yapılanmasına göre, Türkiye'de 16 il başkanlığı var ve bu il başkanlıkları gayrinizami harp örgütlüyor.
Yani eğer illerde düşman işgali yaşanırsa bu birimler düşman harekatını engellemekle görevli. Bu görev direniş ve ayaklanmalarla yapılıyor ve barış zamanındaysa birimin görevi o kadroları bulmak.
STKB'nin faaliyetlerinde er görevlendirilmiyor. Ağırlıklı olarak astsubaylar görev yapıyor. Yönetici konumundaki rütbeli isimlerde Özel Kuvvetler'den seçiliyor.
Kurulduğundan beri gündemde
Suikast iddialarının ardından gündeme gelen birim ilk kurulduğu yıllarda da gündemdeydi.
6-7 Eylül olaylarının ardından birimin ismi gündeme geldi. Gündeme getiren de Özel Harp Dairesi eski komutanı Sabri Yirmibeşoğlu oldu.
Yirmibeşoğlu, Selanik'te Atatürk'ün doğduğu evin bombalandığı haberi üzerine azınlıklara yönelik başlatılan saldırılarla ilgili "Özel Harp'in işiydi. Muhteşem oldu" demişti.