Hülya Karabağlı / ANKARA
AKP, 5. Demokratikleşme Paketi teklifini TBMM’ye sundu. 22 maddelik teklifte, Başbakan Erdoğan’ın daha önce açıkladığı özel yetkili mahkemelerin (ÖYM) kaldırılması da yer alıyor. Bu mahkemelerde sürmekte olan davalar bulundukları bölgedeki ağır ceza mahkemelerine devrediliyor.
Yeni düzenleme ile mal varlıklarına tedbir konulmasına sınırlama getiriliyor. Teklif kabul edilirse suçlanan kişilerin tüm mal varlığına el konulamayacak. Ancak suça konu oluşturan mala el konulacak. Teklifte mal varlığına tedbir veya el koyma şöyle düzenliyor:
“BDDK, SPK, MASAK, Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulu’ndan rapor alınacak. Madde hükmüne göre, ağır ceza mahkemesi oy birliği ile karar verecek. İtiraz üzerine bu tedbire karar verilebilmesi için de oy birliği aranacak.”
Teklifte dinlemeyle ilgili maddeler de düzenleniyor. Teknik araçlarla yapılacak izlemeler için ağır ceza mahkemesi oy birliği ile karar verecek. İtiraz üzerine bu tedbire karar verilebilmesi için de oy birliği aranacak. Teknik araçlarla izleme izni en fazla üç hafta için verilecek. Süre gerektiğinde bir hafta daha uzatılabilecek. Ancak örgüt suçlarında her defasında bir haftadan fazla olmamak ve 4 haftayı geçmemek üzere mahkeme karar verecek.
Paket, hükümetin hazırladığı ve Anayasa Komisyonunda bekleyen 4. Demokratikleşme paketine ek olarak hazırlandı. Her iki paketin birleştirilerek görüşülmesi bekleniyor.
Suç dışı tapeler yok edilecek
Telefon dinlemeleri yeniden düzenleniyor. Buna göre şüpheli hakkında kuvvetli suç şüphesi ve somut bir delil bulunamazsa savcılık kararıyla telefon dinlemesi yapılabilecek. Bu karar en geç 24 saat içinde savcılık tarafından ağır ceza mahkemesine sunulacak ve karar alınacak. Dinlemelerde suç dışı belge ve tapeler yok edilecek.
‘Dinlemelere takılan 3. kişilerle ilgili olarak dava açılamayacak’
Dinlemelerin yapılabilmesi için eskiden olan tek hâkimin onayı kaldırılıyor. Dinleme için "mahkemeden oy birliği ile kararı” şartı getiriliyor. Dinleme taleplerine, kimin dinleneceğine ilişkin belge eklenmesi de zorunlu hale getiriliyor.
Telefon dinlemesine ilişkin süreler 6 aydan 3 aya indiriliyor. Örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlarla ilgili olarak sürenin müteaddit defalar uzatılmasına son veriliyor ve bu durumda en fazla 3 ay uzatılabilmesi imkanı getiriliyor.
‘Somut delil yoksa bilgisayara el konamayacak’
Bilgisayar, bilgisayar programı ve kütüklerinde arama kopyalama ve el koyma yeniden düzenleniyor. Buna göre göre kuvvetli suç şüphesi somut delil olmadan bilgisayarlar aranamayacak, el konulamayacak. El koyma işlemi sırasında sistemdeki bütün verilerin yedeklemesi yapılacak. İstemesi halinde kopya şüpheli veya avukatına verilecek.
‘Belgelerin bir fotokopisi verilecek’
Soruşturmaya konu suçun işlendiği konusunda somut delil ve belge edilememesi halinde kamu görevlileri mahkeme kararıyla gizli soruşturmacı olarak görevlendirilebilecek. Dosyalardaki, belgeleri inceleyip gerekirse fotokopisini alabilecek.
Özel yetkili mahkemeler ve özel yetkilik savcılıklar kaldırılacak. Özel yetkili mahkemelerin baktığı davalar suçun işlendiği yerde bulunan ağır ceza mahkemelerinde görülecek.
Kişisel verilerin korunması amacıyla, bu verileri hukuka aykırı olarak kaydedenlere, yayanlara veya ele geçirenlere verilecek cezalar önemli derecede artırılıyor. Kişisel verileri Sızdıranlara verilen cezanın alt sınırı bir yıldan, iki yıla çıkarılıyor.
‘Tutukluluk süresi 5 yıl’
Özel yetkili mahkemelerin görevine giren suçlarda uygulanmakta olan azami 10 yıllık tutuklama süresi, 5 yılla sınırlandırılacak.
Birden fazla suç işleyenler ile suçu meslek edinenler bakımından tutuklamayı kolaylaştırıcı düzenleme getiriliyor.
-Teknik araçlarla izleme tedbirine ilişkin süreler 8 haftadan 4 haftaya indiriliyor. Örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlarla ilgili olarak sürenin müteaddit defalar uzatılmasına son veriliyor. Bu durumda süre en fazla 4 hafta uzatılabilecek.
Sanığın, mevcut yerdeki mahkemeye çıkma ihtimali bulunamazsa, en yakın mahkemeye sesli ve görüntülü ifade verebilecek
Mevcut dinleme kararları sil baştan
Mevcut dinleme kararlarının tümü, yasa kabul edildiğinde geçersiz hale gelecek. Dinlemelerin devam edebilmesi için yeniden karar alınması gerekecek
Şüpheli ve sanık avukatlarının, dosyanın içeriklerine ulaşması sağlanacak.