ÖDEMELER DENGESİ ANKARA (A.A)

-ÖDEMELER DENGESİ  ANKARA (A.A) - 11.11.2010 - Türkiye'nin cari işlemler hesabı bu yılın Eylül ayında 4 milyar 79 milyon dolar, Ocak-Eylül döneminde ise 32 milyar 479 milyon dolar açık verdi.  Bu dönemde, net sermaye girişi yüzde 605,6 artarak 30 milyar 25 milyon dolar oldu. Merkez Bankası tarafından açıklanan Türkiye'nin 2010 Eylül ve Ocak-Eylül dönemine ilişkin Ödemeler Dengesi bilançosuna göre, geçen yıl Eylül'de 1 milyar 19 milyon dolar olan cari işlemler hesabı açığı, bu yıl Eylül'de yüzde 300,2 artarak 4 milyar 79 milyon dolara çıktı. Dış ticaret açığının Eylül'de, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 104 artarak 5 milyar 658 milyon dolara ulaşması cari açığın artışında etkili oldu. Geçen yılın Ocak-Eylül döneminde 9 milyar 761 milyon dolar açık veren cari işlemler hesabı, bu yılın aynı döneminde 32 milyar 479 milyon dolara yükseldi, açıktaki artış yüzde 232,7 olarak hesaplandı. 2009 Ocak-Eylül döneminde 17 milyar 507 milyon dolar olan dış ticaret dengesi açığı, bu yılın aynı döneminde yüzde 114,5 artarak, 37 milyar 545 milyon dolara çıktı. Bu dönemde, geçen yılın aynı dönemine göre ihracat (FOB) gelirleri yüzde 12 artarak 81 milyar 884 milyon dolara, bavul ticareti gelirleri de yüzde 8,1 artarak 3 milyar 782 milyon dolara yükseldi. Altın dahil ithalat (CIF) harcamaları yüzde 29,8 artarak 130 milyar 523 milyon dolara ulaştı. Parasal olmayan altın kaleminden kaynaklanan net girişler, geçen yılın Ocak-Eylül dönemine göre yüzde 97 azalarak, 78 milyon dolara düştü. -NET TURİZM GELİRİ AZALDI- Türkiye'nin bu yılın Ocak-Eylül dönemindeki net turizm gelirleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9,2 azalarak 12 milyar 81 milyon dolar oldu.  Hizmetler başlığının diğer önemli bir kalemi olan taşımacılık kaleminde, geçen yılın Ocak-Eylül döneminde 735 milyon dolar net giriş kaydedilirken, bu yılın aynı döneminde 385 milyon dolar tutarında net çıkış oldu. Aynı dönemde, taşımacılık alt kalemleri itibariyle, navlun kalemindeki net çıkış 2 milyar 191 milyon dolar, diğer taşımacılık kaleminde gerçekleşen net giriş de 1 milyar 806 milyon dolara geriledi. Yurtiçinde yerleşik inşaat şirketlerinin yurtdışında gerçekleştirdikleri inşaat hizmetlerinden kaynaklanan net döviz girişi, geçen yılın Ocak-Eylül dönemine kıyasla yüzde 24,4 azalarak 595 milyon dolara düştü. Yurtdışında yerleşik kişilerle gerçekleştirilen sigorta ve reasürans işlemlerine ilişkin verilerden oluşan sigorta hizmetleri kalemindeki net çıkış da 394 milyon dolar oldu. Böylece, geçen yılın Ocak-Eylül döneminde toplam 12 milyar 788 milyon dolar olan Hizmetler Dengesinin fazlası, bu yılın aynı döneminde yüzde 23,8 azalarak, 9 milyar 750 milyon dolara geriledi.   -FAİZ GİDERİ AZALMAYA DEVAM EDİYOR- Ücret ödemeleri ve yatırım geliri kalemlerinden oluşan gelir dengesi kaleminde, geçen yıl Ocak-Eylül döneminde 6 milyar 447 milyon dolar olan net çıkış, bu yıl aynı dönemde 5 milyar 626 milyon dolar olarak gerçekleşti. Yatırım geliri kaleminin altında yer alan doğrudan yatırımlar kaleminde 1 milyar 737 milyon dolar, portföy yatırımlarında 537 milyon dolar, faizlerde 3 milyar 260 milyon dolar net çıkış oldu. Geçen yılın aynı döneminde, faiz ödemeleri nedeniyle 4 milyar 184 milyon dolar net çıkış olmuştu. Bu yılın Ocak-Eylül döneminde uzun ve kısa vadeli kredilere ilişkin faiz giderleri, bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 27,9 azalarak 4 milyar 16 milyon dolar olarak gerçekleşti. Gecen yılın Ocak-Eylül döneminde 1 milyar 405 milyon dolar olan cari transferler kalemindeki net giriş, bu yılın 9 ayında 942 milyon dolara düştü. Alt kalemler itibariyle bu dönemde, Genel Hükümet kaleminde 336 milyon dolar, diğer sektörler kalemi altında yer alan işçi gelirlerinde 605 milyon dolar giriş kaydedildi.     -NET SERMAYE GİRİŞİNDE BÜYÜK ARTIŞ-  Geçen yılın Ocak-Eylül döneminde 4 milyar 255 milyon dolar olan net sermaye girişi, özellikle portföy yatırımlarındaki ve ''ticari ve nakit krediler ile mevduatlardan oluşan diğer yatırımlar'' kalemindeki yüksek düzeyli artışın etkisiyle, yüzde 605,6 artarak, bu yılın aynı döneminde 30 milyar 25 milyon dolara yükseldi. 2009 Ocak-Eylül döneminde 5 milyar 725 milyon dolar olan doğrudan yatırımlar, bu yıl aynı dönemde 3 milyar 966 milyon dolara geriledi. Bu dönemde portföy yatırımlarındaki yüzde 1.632 düzeyindeki artış dikkati çekti. Geçen yılın Ocak-Eylül döneminde 777 milyon dolar net sermaye girişi olan portföy yatırımları, bu yılın 9 aylık döneminde 13 milyar 461 milyon dolara ulaştı.  Ticari ve nakit krediler ile mevduatlardan oluşan ''diğer yatırımlar'' kaleminde geçen yılın Ocak-Eylül döneminde 2 milyar 913 milyon dolar net çıkış gerçekleşmişken, bu yılın aynı döneminde 21 milyar 78 milyon dolar net giriş oldu. Net hata ve noksan kaleminde, geçen yıl 5 milyar 506 milyon dolar olan döviz fazlası, bu yıl 2 milyar 454 milyon dolara düştü. -TABLO- Merkez Bankası geçici verilerine göre, Türkiye'nin cari işlemler dengesindeki gerçekleşmeler, 2010 yılı Eylül ayı, geçen yıl ve bu yıl Ocak-Eylül dönemi itibariyle şöyle:                                               (Milyon Dolar) .                               2010       2010        2009 .                               Eylül  Ocak-Eylül  Ocak-Eylül .                              ------- ----------  ----------- CARİ İŞLEMLER HESABI           -4.079     -32.479     -9.761              -DIŞ TİCARET DENGESİ           -5.658     -37.545    -17.507 . TOPLAM MAL İHRACATI           9.213      84.846     74.301 . TOPLAM MAL İTHALATI         -14.631    -122.103    -94.234 . GENEL MAL TİCARETİ           -5.418     -37.257    -19.933 . İHRACAT FOB                   8.950      81.884     73.089 . BAVUL TİCARETİ                  334       3.782      3.500 . İTHALAT CIF                 -15.650    -130.523   -100.519 . PARASAL OLMAYAN ALTIN (NET)    -202          78      2.682 -HİZMET DENGESİ (NET)           2.132       9.750     12.788 . TAŞIMACILIK                     -13        -385        735 . TURİZM                        2.247      12.081     13.306 . İNŞAAT HİZMETLERİ                77         595        787 . SİGORTA HİZMETLERİ              -25        -394       -386 . FİNANSAL HİZMETLER              -12        -193       -229      -GELİR DENGESİ (NET)             -689      -5.626     -6.447 . YATIRIM GELİRİ DENGESİ         -677      -5.534     -6.371 .  Doğrudan Yatırımlar            -93      -1.737     -2.207 .  Portföy Yatırımları           -213        -537         20 .  Diğer Yatırımlar              -371      -3.260     -4.184 -CARİ TRANSFERLER                 136         942      1.405 . GENEL HÜKÜMET                    43         336        643 . DİĞER SEKTÖRLER                  93         606        762 . İşçi Gelirleri                   89         605        692 SERMAYE VE FİNANS HESAPLARI     4.991      30.025      4.255 -SERMAYE HESABI                    0            0          0 -FİNANS HESAPLARI               4.991      30.025      4.255 . DOĞRUDAN YATIRIMLAR             177       3.966      5.725 . PORTFÖY YATIRIMLARI            -244      13.461        777 . DİĞER YATIRIMLAR              3.505      21.078     -2.913 NET HATA NOKSAN                  -912       2.454      5.506