Süleyman Yaşar'ın 06. Kasım 2008 tarihli Taraf gazetesinde yayımlanan köşe yazısı
Amerikan mali krizi, Cumhuriyetçilerin iktidarının sonunu getirdi. Banka kurtarma operasyonlarının da iyi yönetilememesi, seçimlerde Cumhuriyetçi Parti’nin şansını iyice azalttı.
Kamuoyu yoklamalarında bir ara öne geçen Cumhuriyetçi aday John McCain, Lehman Brothers’ın batırılmasının ardından hızla oy kaybetmeye başladı. Amerikan halkı ekonomiyi düzelteceğine inandığı Barack Obama’yı başkanlığa getirdi.
Dünyalı kimliğine uygun Barack Obama’nın ABD’ye başkan seçilmesi, süpergücün Bush yönetiminde yol açtığı küresel siyasi gerginliği yatıştıracağı için, dünya ekonomisi de bundan payını alacak ve Obama’nın seçilmesi dünya ekonomisinin büyümesine olumlu katkı yapacak.
Zaten istatistiklere de bakıldığında, Demokratların başkanlık yaptığı 26 yıllık dönemde, ABD’nin GSMH’sı reel olarak her yıl ortalama yüzde 2,78 oranında artmış. Buna karşın, Cumhuriyetçilerin başkanlık döneminde ekonominin reel büyüme hızı her yıl ortalama 1,64 oranında olmuş.
Peki, yeni ABD Başkanı Barack Obama’nın ekonomi planında neler var...
Barack Obama “Ekonomiyi Güçlendirme Planı” başlığı altında açıkladığı tedbirleri hayata geçirecek. Bu plana göre, her aileye 1000 dolar enerji faturası yardımı yapılacak. Yıllık geliri 50 bin doların altında olanlardan gelir vergisi alınmayacak.
Amerikan mallarının dünya pazarlarına satışı desteklenecek ve böylece ihracatın istihdam yaratıcı etkisinden faydalanılacak. İstihdamı arttıran yatırımlar teşvik edilecek. Temiz enerjiye yatırım yapılarak beş milyon kişiye yeni iş yaratılacak. Küçük işletme sahiplerine her çalışan için yıllık 500 dolar vergi kredisi açılacak.
Konut kredilerinde yolsuzluk ve şantaj önlenecek, dar gelirli ailelerin konutları ellerinden alınmayacak. Kredi kartlarına derecelendirme sistemi getirilecek. Kredi kartı kullananlar kredi kartlarının risklerini bilecek. Faiz ve komisyonlar sınırlandırılacak. Böylece düşük gelirlilerin kredi kartı yoluyla aşırı borçlandırılarak sömürülmesi önlenecek.
Amerikan ulaşım altyapısı yenilenecek. Bu amaçla “Ulusal Altyapıyı Yenileme Bankası” kurulacak. Barack Obama’nın Ekonomiyi Güçlendirme Planı’nda yer alan bu önerilerin gerçekleştirilmesi bütün dünya için model olacak.
Ancak bazı ekonomistlere göre, Amerikan Doları’nın değer kazanması, Başkan Obama’nın ekonomik planını zorlayabilir. Çünkü değerlenen dolar ABD’nin rekabet gücünü azaltacağı için ihracat gerileyecek. Cari açık artacak. Ayrıca yükselen bütçe açığına rağmen vergilerin azaltılıp harcamaların arttırılması enflasyonu hızlandıracak. Bu nedenle Obama’nın işinin çok zor olacağı ileri sürülüyor.
İşinin zor olmasına rağmen ABD’nin yeni başkanı Barack Obama’nın uygulayacağı ekonomiyi güçlendirme planında yer alan öneriler dar ve orta gelirli sınıfların lehine. İşte bu nedenle planın başarısı dünya ekonomisi için iyi olacak. Bu planı bütün ülkelerin örnek alıp desteklemesinde fayda var.