T24 - Başta Çin olmak üzere 19 ülke, bu yıl Nobel Barış Ödülü'nün Liu Şiaobo'ya verilmesi nedeniyle ödül törenini boykot ediyor. Çin, Şiaobo’yu “suçlu”, Nobel Komitesi üyelerini ise “komedi oyuncuları” olarak nitelendirdi.
Nobel Barış Öüdülü töreni her yıl olduğu gibi bu yıl da Alfred Nobel’in anısına 10 Aralık’taki ölüm yıldönümünde düzenlenecek.
Ancak bu yıl ödülün Çin'de 11 yıl hapis cezasına çarptırılan ve halihazirde tutuklu bulunan insan hakları savunucusu Liu Şiaobo’ya verilecek olması, Pekin yönetimini harekete geçirdi.
Çin öfkeli
Törene kısa bir süre kala Çin, ödül törenini boykot ederek, davete katılmayacaklarını açıkladı. Pekin yönetiminin baskısı sonucu aralarında Rusya, Pakistan ve Suudi Arabistan’ın da bulunduğu 18 ülke daha Oslo’daki törene katılmayacaklarını bildirdi.
Çin Dışişleri Bakanlığı Şiaobo’nun ödüle layık görülmesini sert sözlerle eleştirdi. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Jian Yu, “ Nobel Komitesi üyelerine, kendilerinin bir komedi oyununun rejisörleri ve oyuncuları olduklarını söylemek istiyorum” şeklinde konuştu.
Yu, Nobel Komitesi üyelerinin, tutuklu bulunan bir suçluya ödül vererek yasaları ihlal edenlere ve suçlulara açıkca destek verdiğini öne sürdü. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, yaşananları "Bağımsız Çin adaletine bir müdahale" olarak tanımladı.
Şiaobo'nun ailesi ve arkadaşlarına ev hapsi
Tutuklu bulunan Liu Şiaobo’nun ve ailesinin ise dış dünya ile bağlantısı kesilmiş durumda. Şiaobo’nun eşi Liu Şia ev hapsinde tutuluyor ve eşi adına ödül törenine katılmasına izin verilmiyor. Yine Şiaobo'nun arkadaşları da ev hapsinde tutuluyor.
Çin'in siyasi baskısı işe yarıyor
Çin Dışişleri Bakanlığı, Pekin Yönetimi’nin boykot kararına birçok ülkeden destek geldiğini belirtti. Kazakistan, Kolombiya, Tunus, Irak, İran, Vietnam, Afganistan, Venezuela, Filipinler, Mısır, Sudan, Küba, Fas ve Ukrayna da Çin’e destek vererek boykota katılan diğer ülkeler arasında yer alıyor.
Nobel Enstitüsü Başkanı Geir Lundestad ise Norveç’in başkenti Oslo’da düzenlenecek Nobel Barış Ödülü törenine davet edilen ülkelerden 44’ünün katılım göstereceğini açıkladı.
Çinli muhalif ve insan hakları aktivisti Liu Şiaobo, Çin'de daha fazla özgürlük ve demokrasi talep eden ve "2008 Şartı" olarak adlandırılan belgeyi imzalayan aktivistler arasında yer alıyor. Ülkede tek parti yönetiminin bitmesi gerektiğini savunan muhalif kanadın önemli isimleri arasında yer alan Şiaobo, 2009 yılında 11 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.
'Çin'in Nobel tepkisi, Hitler'inkine benziyor'
Times'a göre, birçok ülke Çin'in baskısı üzerine daveti geri çevirdi. Gazete, "Boykot, Çin'le ilişkilerinin geleceğini, insan haklarına yeğ tutan bir birlikteliğin ortaya çıkışına işaret ediyor" diyor. Nobel Enstitüsü Başkanı Geir Lundestad ise gazeteye demecinde, Çin'in tepkisini, Nazi Almanyası'nın verdiği tepkilere benzetiyor ve "Listeye bakarsanız, bazı ülkelerin Çin'in etkisi altında kaldıklarını görürsünüz. Bazı ülkelerin de kendi nedenleri var. Bazıları bir sonraki muhalifin kendi ülkeleri içinden çıkmasından korkuyor" diyor.