ABD Başkanı Donald Trump, Fransa Cumhurbaşkanı Emanuel Macron ile telefonda görüştü. New York Times'ın iddiasına göre görüşmede Trump, Macron'a İran ile nükleer anlaşmadan çekileceğini söyledi.
Reuters'a konuşan bir kaynak, ABD'nin anlaşmanın bir parçası olarak feragat ettiği bütün yaptırımları eski haline getirmeye ve ek ekonomik cezalar koymaya hazırlandığını bildirdi.
ABD Başkanı Donald Trump, ülkesinin 2015 yılında Çin, Rusya, Almanya, Fransa ve İngiltere’yle birlikte imzaladığı ve nükleer faaliyetlerin sınırlandırılmasına karşılık İran’a yönelik yaptırımların kademeli olarak kaldırılmasını öngören nükleer anlaşmadan çekilip çekilmeyeceğini bugün açıklayacak.
Türkiye saatiyle 21:00’de kararını duyuracağını kaydeden Trump’ın göreve gelmesinin ardından, eski ABD Başkanı Barack Obamadöneminde ‘görece ılımlılaşan’ Washington-Tahran ilişkileri gerginlik dönemine girmişti. Sıklıkla anlaşmayı iptal edeceğini söyleyen Trump, İran’la varılan mutabakatı ‘delice’ ve ‘saçmalık’ olarak nitelendirmişti.
Brüksel'de hareketli dakikalar
ABD Başkanı Trump'ın bu kritik açıklaması öncesinde ise Brüksel'de hareketli dakikalar yaşanıyor. Alman bir yetkili, bugün Brüksel'de Fransa, Almanya ve İngiltere elçilerinin, İranDışişleri Bakan Yardımcısı ile bir görüşme yaptığını açıkladı. Görüşmenin ardından açıklama yapan Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin temsilcileri, tüm tarafları gelecek günlerde tansiyonun "kontrolsüz şekilde tırmandırılmasından kaçınmaya" çağırdı.
Trump son kez uzatmıştı
ABD Başkanı Trump, ülkesinin Barack Obama döneminde İran'la imzaladığı nükleer anlaşmadan şimdilik ayrılmayacağını belirtirken, "Kongre ve müttefiklerimizle bir çözüme ulaşamazsak, o zaman anlaşma iptal edilecek. Anlaşma inceleme altında ve herhangi bir zamanda bizim katılımımız, Başkan olarak tarafımdan iptal edilebilir" değerlendirmesini yapmış ve Beyaz Saray, alınan kararla anlaşmanın son kez uzatıldığı duyurmuştu.
"ABD tarihinde yapılmış en kötü anlaşmalardan biri"
2015'te imzalanan nükleer anlaşma, seçim kampanyası döneminden beri Trump'ın en çok itiraz ettiği konulardan biri olarak dikkat çekiyor. Trump'a göre bu, "ABD tarihinde yapılmış en kötü anlaşmalardan biri".
İran tepkili
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, ABD Başkanı Trump'ın nükleer anlaşmadan çekilme söylemlerine karşın, "İran Atom Enerjisi Kurumu, beklenen ve beklenmedik tüm durumlara hazır" mesajı vermişti.
2015'te ABD'nin önceki başkanı Barack Obama döneminde imzalanan anlaşmayla, İran'ın uranyum zenginleştirme programının 2025'e kadar ertelenmesi kararı alınmıştı.
Nükleer Anlaşma hangi maddeleri içeriyor?
2015 yılında İran ABD, Çin, Rusya, Almanya, Fransa ve İngiltere ile nükleer faaliyetlerini sınırlandırmaya karşılık ekonomik yaptırımların kaldırılmasına yönelik bir anlaşma imzaladı.
Resmi adı Ortak Kapsamlı Eylem Planı olan anlaşmaya göre İran uranyum zenginleştirdiği santirfüjleri azaltma taahütünde bulunuyor.
Anlaşma koşulları İran'ın zenginleştirilmiş uranyumu büyük anlamda azaltması ve nükleer silah yapmaya yetecek düzeye çıkarmamasını öngörüyor.
Anlaşmadan sonra İran'ın Natanz ve Fordo tesislerindeki santrifüj sayısı azaltıldı ve tonlarca az zenginleştirilmiş uranyum Rusya'ya gönderildi.
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'ndan denetçiler İran'ın nükleer tesislerinde teftiş yapma yetkisine sahipti.