Anayasa Mahkemesi üyeliğine Sayıştay kontenjanından, eski İçişleri Bakanı Muhterem İnce’nin seçilmesi, Anayasa Mahkemesi’ndeki dengeleri değiştirdi. İnce’nin atanması, özellikle HDP’nin kapatılması istemiyle açılan dava açısından önem taşıyor.
Anayasa Mahkemesi üyeleri, 12 yıllığına bu göreve seçiliyor. Son olarak Sayıştay kontenjanından üye seçilen Hicabi Dursun’un emekliye ayrılması nedeniyle, TBMM’de seçim yapıldı. Sayıştaş’a 29 Haziran’da üye seçilen eski İçişleri Bakan Yardımcısı Muhterem İnce, neredeyse hiç aktif görev yapmadan TBMM tarafından Anayasa Mahkemesi üyeliğine seçildi. Daha önce de eski İstanbul Başsavcısı İrfan Fidan için bu yöntem izlenmiş ve Fidan önce Yargıtay’a üye seçilmiş, burada hiç aktif görev yapmadan Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından AYM üyeliğine seçilmişti. Avukatlar arasından da Kenan Yaşar’ın geçtiğimiz ocak ayında AYM üyeliğine seçilmesi mahkemenin dengelerini etkiledi.
Kritik denge
15 üyeli Anayasa Mahkemesi'nin 7 üyesini Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 5 üyesini 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, 3 üyesini ise TBMM seçti
Gül döneminde seçilen ve görevi süren üyeler şöyle:
-
Zühtü Arslan (Başkan)
-
Emin Kuz
TBMM tarafından seçilen ve görevleri süren üyeler şunlar:
-
Rıdvan Güleç
-
Kenan Yaşar
Erdoğan döneminde seçilen üyeler, şu isimlerden oluşuyor:
-
Recai Akyel
İki ayrı blok
Bu üyelerden, Erdoğan tarafından atanan Kadir Özkaya, Recai Akyel, Yıldız Seferinoğlu, Selahattin Menteş, Basri Bağcı ve İrfan Fidan genellikle iktidarın söylemlerine paralel oy kullanıyor. Gül tarafından atanan Muammer Topal ile TBMM’nin seçtiği Rıdvan Güleç de genellikle bu grupla birlikte hareket ediyor. Yeni üyelerden Kenan Yaşar’ın tutumu ise henüz netleşmiş değil. Ancak bu grupla birlikte hareket edeceği iddia ediliyor.
Gül tarafından atanan Zühtü Arslan, Başkan vekili Hasan Tahsin Gökcan, üyeler Engin Yıldırım, Emin Kuz ile Erdoğan tarafından atanan Yusuf Şevki Hakyemez ve TBMM’nin seçtiği Hicabi Dursun özgürlükler lehinde oy kullanan gruptalardı. Bu gruptan Hicabi Dursun emekliye ayrıldı ve yerine İnce geldi. İnce’nin gelişi bu nedenle önemli. İnce’nin, özgürlükçü olarak nitelenen grupta değil, diğer grupta hareket etmesi bekleniyor.
Böylece genellikle birlikte hareket eden altı isim arasından bir üye çıktı ve genellikle birlikte hareket eden dokuz isme yeni bir isim eklendi. Denge, 5’e karşı 10 üye şeklinde değişti yorumları bu nedenle yapılıyor.
Kapatma davası
Bir siyasi partinin kapatılabilmesi için AYM üyelerinin üçte ikisinin bu yönde oy kullanması gerekiyor. 15 üyeli mahkemede 10 üyenin oyu, HDP’nin kapatılması davasında, partinin kaderini belirleyecek.
Mahkemenin mevcut üyeleri, bu davayı karara bağlayacak. Son atama bu yüzden büyük önem taşıyor.
Üyelerin iddia edildiği gibi oy kullanmaları ve sürpriz bir tutum almamaları durumunda, HDP’nin kapatılabileceği belirtiliyor. Ancak AYM, aynı oy sayısıyla partinin odak haline geldiğine karar verip, kapatma yerine hazine yardımından yoksun bırakma yaptırımı da uygulayabiliyor. Bu konuda da yine 10 üyenin oylarının yönü belirleyici olacak.