T24 - Mısır'da yaşanmaya başlayan kuvvetli muhalif gösterilerin arkasında binlerce Mısırlı'yı sokaklara dökmeyi başaran çeşitli örgütler, partiler var. Bu topluluklar, iktidardaki Hüsnü Mübarek yönetimine karşı olmaların rağmen, ideoloji, örgütlenme ve talepler açısından ciddi farklara sahipler.
Mısır'da yangın sönmüyor - Foto Galeri
Bu örgütlerden öne çıkanlar şunlar:
6 Nisan Hareketi
Ülkede salı günü başlayan gösterilerin arkasındaki esas örgüt 6 Nisan'dı. 25 ocak gününü "öfke ve isyan günü" ilan eden örgüt internet sayfasında taleplerini sıraladı. Bu talepler arasında içişleri bakanının istifası, asgari ücretin artırılması ve özgürlükleri sınırlayıcı yasaların kaldırılması vardı. Örgüt Mısırlılar'ı "talepler yerine getirilene kadar sokaktan çekilmemeye" davet etti. 6 Nisan örgütün başlangıcı, 2008 yılında Facebook sosyal iletişim ağında kurulan bir gruba dayanıyor. Bu grubun kuruluş amacı Mahalla endüstri bölgesindeki işçilerle dayanışmak ve 6 nisan tarihinde genel grev ilan etmekti. Üyeler arasında iyi eğitim almış Mısırlılar var. 6 Nisancılar, polis tarafından tutuklanma riskini diğer protestoculara göre daha rahat aldılar.Grup ayrıca Birleşmiş Milletler nükleer denetçisi Muhammed El Baradey'in şubat 2010'da ülkeye dönüşündeki destek gösterilerini düzenledi. Örgüt Facebook, Twitter ve Flicker gibi internet platformlarını aktif olarak kullanıyor.
Ulusal Değişim Derneği
Birçok irili ufaklı örgüt ve hareketi kapsayan bir "çatı organizasyonu" olan Ulusal Değişim Derneği, El Baradey tarafından kuruldu. Mısır dışında uzun yıllar yaşadıktan sonra ülkeye dönene Baradey derneği "Mısır'da gerekli reformların aracı" olarak tanımladı. Baradey son günlerdeki gösterilere şahsen katılmasa da destek mesajları yayınladı. Buna rağmen derneğin bazı üyeleri gösterileri düzenlemek suçlamasıyla tutuklandı. Örgüt gösterilerin başladığı salı günü yayınladığı mesajda cumhurbaşkanı Mübarek'e eylül ayında gerçekleşecek başkanlık seçimlerinde altıncı kez aday olmama çağrısı yaptı. Mübarek'in oğlunun iktidarına da karşı çıkacağını açıklayan Ulusal Değişim Derneği, son seçimlerle kurulan ve iktidar partisinin yüzde doksan çoğunluğu oluşturduğu meclisin de dağıtılmasını talep ediyor. Şemsiye örgüt içinde El Ghad ve Demokrasi Cephesi gibi liberal hareketlerin temsilcileri ile Müslüman Kardeşler gibi İslamcı toplulukların temsilcileri birlikte yer buluyor. Bu örgütler koalisyonu ayrıca Mısır'daki önemli entelektüelleri de barındırıyor. Bunlar arasında 2004 seçimleri öncesi ilk protestoları düzenleyen Mısır Demokratik Değişim Hareketi'nde (KEFAYA) görev almış isimler de var. Dernek, olağanüstü halin kaldırılmasını ve anayasal reformları talep ediyor. Bu taleplerin arkasında olan 1.000.000 Mısırlı'dan toplanan imzalar, Müslüman Kardeşler'in de desteğiyle kolaylıkla elde edilmişti. Ancak Müslüman Kardeşler'in son meclis seçimini boyket etmemesi, ve bazı hareketleri doğrudan eylem stratejisini benimsemesi sebebiyle, koalisyon içinde çatlaklar yaşanmıştı.
Müslüman Kardeşler
Örgüt, resmi olarak yasaklanmış olmasına rağmen Mısır'daki en büyük ve örgütlü toplumsal hareket. Salı günü başlayan gösteriler sonra içişleri bakanı tarafından sorumluluk yüklenen ilk örgüt Müslüman Kardeşler oldu. Ancak protesto gösterilerinde ne kadar rolü olduğu konusunda kesinlik yok. Müslüman Kardeşler'den yapılan açıklamada, gösteriler net bir şekilde sahiplenilmezken, örgüt sempatizanlarının kendi istekleriyle katılmalarına karşı çıkılmadı. Örgüte yakın gençlerin, hareketin aktif rol almamasına öfkelendikleri bildiriliyor. Müslüman Kardeşler'in bağımsız adayları son seçimler öncesi parlementoda yüzde yirmilik azınlığa sahiptiler. Örgüt, son genel seçimlerin ilk turuna hile karıştırıldığı iddiası ile ikinci tur seçimi boykot etti. İslami referansları güçlü örgütün ABD'nın Irak işgali ya da Gazze'deki İsrail ablukası gibi konularda büyük kalabalıkları sokağa dökebildiği biliniyor. Müslüman Kardeşler şimdiye dek Mısır devletini doğrudan karşısına alan bir tavır benimsememişti.
WAFD Partisi
Mısır'da büyük desteğe sahip olmayan ancak meclisteki resmi muhalefeti oluşturmuş WAFD, hükümete yakın durmakla eleştirilen bir parti. Parti Başkanı Sayid el Badavi'ye sıklıkla yöneltilen suçlama iktidar partisinin meşruiyetini sağlamasına gizli destek vermek. WAFD, Müslüman Kardeşler gibi genel seçimlerin ikinci turunu boykot etti ve hafta boyunca yaşanan protestolara açık destek vermedi. Ancak partili gençlerin gösterilere katılması çağrısı yapıldı. Başkan Badavi, bir televizyon yayınında meclisin feshedilmesini, yeni bir ulusal birlik hükümetinin kurulmasını ve adil bir sistemle seçimlerin yapılmasını talep etti.
EL GHAD Partisi
Liberal eğilimli Ghad (Yarın) Partisinin kurucusu Ayman Nur, son cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Hüsnü Mübarek ardından uzak arayla ikinci olmuştu. Uydurma olduğu iddia edilen yolsuzluk suçlamalarıyla üç yıl hapis cezasına çarptırılan Nur'un partisi, bu üç yıl içinde iktidar yanlılarınca ele geçirildi. 2009 şubat ayında cezası biten Nur, bu tarihten bu yana hükümet karşıtı gösterilerin önemli bir aktörü oldu. Nur'un cumhurbaşkanlığını düşündüğü iddiaları var ancak, kendisinin 2004'teki desteği olmadığı tahmin ediliyor. Nur salı günkü, gösterilerin ilk gününde sokaklardaydı.